1980 Sonrası Şiir

1980 sonrasında yazılan şiir, bazı edebiyat çevrelerinde kayıp dönem olarak adlandırılmaktadır. 2000’li yıllara değin süren sessizlik ve şiirdeki hareketsizlik, birçok kesimi bu dönem edebiyatını yok saymaya itmiştir.

Bu dönemde Haydar Ergülen, Hüseyin Atlansoy, Sedat Umran, Seyhan Erözçelik, Lale Müldür, Ahmet Erhan ve Küçük İskender gibi şairler şiirin hareketliliğini sağlamışlardır.

İkinci Yeni sonrasında 1980’e kadar şiiri toplumcu bir bakışla kavrayan şairlerin anlayışı, 1980 darbesiyle yerini özellikle 1970’lerin toplumculuğunu ön plana alan şiire karşı duran 1980 kuşağı şairlerine bırakmıştır.

1980 sonrası şairleri; şiirde geleneksel birikimin önemini vurgulamışlar ve Halk, Divan, İkinci Yeni ve saf şiir gibi ayrımlara girmeden en yeniden en eskiye kadar Türk şairlerini dikkatle okumayı savunmuşlardır. 

1980 Sonrası Şiirin Özellikleri:

• Bu dönem şairleri birlikte dergiler çıkarmışlardır.
• 1980 şairleri için ortak bir anlayıştan çok, grupların ve kişilerin ayrı ayrı şiir anlayışlarından söz edilebilir.
• Yazko Edebiyat, Üç Çiçek, Şiiratı ve Sombahar gibi dergiler bu dönemde etkilidir.
• İkinci Yeni Sonrası Toplumcu Şiirde olduğu gibi ideolojiyi şiirlerinde öncelikli bir öğe olarak görmemişlerdir.
• Düz yazıya yaklaşan bir üslupla, anlatmaya imkan veren temaları da şiirlerinde işlemişlerdir.
• İmge anlayışlarında uzak çağrışımlara önem vermeleri bakımından İkinci Yeni’yle yakınlıkları vardır.

1980 Sonrası Şiirin Önemli Temsilcileri

HAYDAR ERGÜLEN (1956-…)

• Üç Çiçek dergisini çıkarmış, Şiiratı dergisinde emeği geçmiştir.
• Aşk, kardeşlik, yaşantılar, çocukluk gibi konuları çoğunlukla imgeli ve mecazlı bir dille işlemiştir.
• Alevi-Bektaşi şiir geleneğiyle birlikte Cemal Süreya ve Behçet Necatigil ile yakınlıklar kurmuştur.
• Eserleri:
• Şiir: Karşılığını Bulamamış Sorular, Sokak Prensesi, Kabareden Emekli Bir Kızkardeş, 40 Şiir Ve Bir

Daha Fazla Ayrıntı İçin Bkz. Haydar Ergülen Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri

HÜSEYİN ATLANSOY (1962-…)

• Mistik metafizikçi yönü ağır basan bir şairdir.
• Metropol hayatını ve ilişkilerdeki hızlı değişimi, konuşma dilinin imkânlarından yararlanarak ironik bir biçimde işlemiştir.
• Eserleri:
• Şiir: İntihar İlacı, Balkon Çıkmazında Efendilik Tarihi, Şehir Konuşmaları, İlk Sözler, Su Burcu

Daha Fazla Ayrıntı İçin Bkz. Hüseyin Atlansoy Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri

MURATHAN MUNGAN (1955-…)

• Doğu hikâyeciliği ile Batı hikâyeciliğini birleştirmek ister. Bunun için hikâyelerine tarihi ve mitolojik motifleri yerleştirir.
• Dağınık Yatak senaryosu filme alınmıştır.
• Aşk, sevgi, hasret, ihanet gibi duyguları beynelmilel bir çerçeveye oturtur.
• Dört Kişilik Bahçe ve Ölüm Burnunda radyo oyunlarıdır.
• Eserleri:
• Oyun: Geyikler Lanetler, Mahmud ile Yezida, Taziye, Bir Garip Orhan Veli
• Şiir: Osmanlıya Dair Hikayat, Kum Saati, Şahtiyan, Yaz Sinemaları, Eski 45’likler, Mırıldandıklarım, Yaz Geçer, Omayra, Metal, Erkekler İçin Divan, Mürekkep Balığı, Başkalarının Gecesi, Oda Poster ve Şeylerin Kederi
• Hikâye: Son İstanbul, Cenk Hikâyeleri, Kırk Oda, Lal Masallar, Kaf Dağının Ölümü, Üç Aynalı Kırk Oda
• Roman: Yüksek Topuklar

Daha Fazla Ayrıntı İçin Bkz. Murathan Mungan Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri

SEDAT UMRAN (1926-2013)

• Eşyanın iç dünyasını yansıtarak Türk şiirine büyük bir yenilik getirmiş şairdir. Cansız nesnelerin bilinmeyen dünyalarını okuyucuyla paylaşan Ümran, bilinçaltına attığı acılarını; sevinçlerini eşyanın kimliğinde dışa vurarak mutluluğa ulaşabileceğine inanmış bir sanatçıdır.
• Şiirlerinde herhangi bir ideolojik düşünce barındırmayan Umran, mısralarında ele aldığı maddeyi, gücünü ve güçsüzlüğünü dile getirmek için kullanmıştır.
• Yazdığı şiirlerin konuları son derece önemsiz ayrıntılardır. Ancak o kimsenin şiir yazmayı aklına getirmediği nesnelere şiirlerinde hayat vermiştir.
• Sedat Umran Alman şiirine özenmiş bir şairdir.
• Şiirlerinde kafiye ve mısra gibi ahenk ve ritim öğelerine pek başvurmamış, sembollere çokça yer vermiştir.
• Eserleri:
• Şiir: Meşaleler, Leke, Gittin Taş Atarak Denizlerime, Kara Işıldak

Daha Fazla Ayrıntı İçin Bkz. Sedat Umran Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri

KÜÇÜK İSKENDER (1964-…)

• Şiirlerinin temalarında alışılagelmişin bazen tam karşısında yer alan; polemikçi, başkaldırıcı şiiriyle sadece 1980’li yılların değil tüm Türk şiirinin en gözüpek şairi sayılır.
• Fazlaca karışık ve yer yer fazlaca uzun ve çoğaltımcı şiiri oldukça özgün ve başarılıdır.
• Geleneksel yöntemler kullanarak yazdığı divan tarzı şiirleri ve gazelleriyle de dikkat çeker.
• Eserleri:
• Şiir: Gözlerim Sığmıyor Yüzüme, YirmiöApriI, Periler Ölürken Özür Diler, Suzidilara, Güzel Annemin Hayal Gücü, Ciddiye Alındığım Kara Parçaları, Papağana Silah Çekme, Alp Krizi, Gözyaşlarını Nal Sesleri, Bir Çift Siyah Deri Eldiven, İpucu Bırakma Sanatı, Bahname, Klarnet, Kahramanlar Ölü Doğar, Çürük Et Deposu, Eski Kral Deposu, Siyah Beyaz Denizatları, Barudî, Dicle ile Fıra, Bir Daha Bana Benzeme Angel, Sarı Şey

Daha Fazla Ayrıntı İçin Bkz. Küçük İskender Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri

SUNAY AKIN (1962-…)

• Yeni Garipçi şiir anlayışını benimser.
• Anlık ilhamlara dayanan ve genellikle kısa olan şiirleri, Orhan Veli’nin şiirindeki bazı özelikleri günümüzde sürdüren bir yapıya sahiptir. Ayrıca, bu tür şiirlerde genellikle rastlanmayan, yumuşak, lirik bir tonu vardır.
• Şiirlerinde özellikle ince yergi öğelerini kullanmadaki rahatlığı ile dikkat çeker.
• Cemal Süreya’nın etkisinde sürdürdüğü şiirlerde ise dil oyunlarına dayalı yoğun bir alaycılık ve şaşırtma; çocuklar ve hüzünle birlikte şairin ilgi ve duyarlılığını göstermektedir.
• Eserleri:
• Şiir: Makiler, Antik Acılar, Kaza Süsü, 62 Tavşanı
• Roman: İstanbul’un Nazım Planı, Ay Çöreği ve Deniz Yıldızı, Kız Kulesi’ndeki Kızılderili, Önce Çocuklar ve Kadınlar, İstanbul’da Bir Zürafa, Onlar Hep Oradaydı, Kırdığımız Oyuncaklar, Kule Canbazı
• Derleme: Şairler Matinesi, Küçük Asker… Küçük Asker, Şiir Cumhuriyeti, Ve Şaire… Ve Şaire, Kırılan Canlar

Daha Fazla Ayrıntı İçin Bkz. Sunay Akın Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri