Nedür bu handeler, bu işveler, bu nâz u istiğnâ?
Nedür bu cilveler, bu şiveler, bu kâmet-i bâlâ?
Bâki
Biliyorum, kolay değil yaşamak;
Ama işte
Bir ölünün yatağı hala sıcak,
Birinin saati işliyor kolunda.
Yaşamak kolay değil ya kardeşler
Ölmek de değil;
Kolay değil bu dünyadan ayrılmak
Orhan Veli Kanık
1. Bu iki şiir, hangi şiir geleneğine göre yazılmıştır? Sebebiyle yazınız. (10p.)
Gülelim oynayalım kâm alalım dünyâdan
Mâ-î Tesnim içelüm çeşme-i nev-peydâdan
Görelim âb-ı hayat akdığın ejderhâdan
Gidelim serv-i revânım yürü Sad-âbad’a
2. Yukarıdaki şiiri ahenk özellikleri (ölçü, redif, uyak…) bakımından inceleyiniz. (10p.)
3. Aşağıdaki boşlukları uygun sözcüklerle tamamlayınız. (10p.)
- a) Şiirde aynı ünsüz seslerin tekrarıyla oluşan ahenge…………………………denir.
- b) Güneş uykudadır, bulutlar yorgun, dizesinde………………sanatı vardır.
- c) Bir şiirde yapının bozulması…………………….da bozulmasına yol açar.
- d) Bir şiirde iki dizelik nazım birimine……………………….denir.
- e) Müzikte ses, resimde boya ne ise edebiyatta da ………………odur.
4. Yavaş yavaş sallanıyor/ Yapraklar, ağaçlarda/ Uzaklarda, çok uzaklarda/ Sucuların hiç durmayan çıngırakları/ İstanbul’u dinliyorum gözlerim kapalı.
Yukarıdaki altı çizili sözlerin hangisinde gerçeklik değiştirilerek verilmiştir? Sebebini de belirterek yazınız. (10p.)
5.
“Ne doğan güne hükmüm geçer Ve gönül Tanrısına der ki:
Ne halden anlayan bulunur -Pervam yok verdiğin alemden
Ah aklımdan ölümüm geçer Her mihnet kabulüm, yeter ki
Sonra bu kuş, bu bahçe, bu nur Gün eksilmesin penceremden
Yukarıdaki şiirden hareketle şair hakkında neler söyleyebilirsiniz? Açıklayınız. (10p.)
6. Aşağıda verilen dörtlük hangi şiir türüne ait olabilir? Sebebiyle yazınız. (10p.)
Ey Türklüğün düşmanı, kitaplara göz gezdir
Farabi’ler kimlerdir, Uluğ Bey’ler kimlerdir
Kimlerdendir unutma büyük İbn-i Sina’lar
Kimlerdendir unutma kahraman Atilla’lar
7. Bir şiir tahlilinde nelere yer verilir? Maddeler halinde yazınız. (10p.)
8. Aşağıdaki cümlelerdeki bilgiler doğru ise karşısına (D), yanlışsa ( Y) koyunuz. .(10p.)
- a) Şiirin kulağa hoş gelmesini sağlayan unsur, şiirin dilidir. ( )
- b) Şiirin vermek istediği iletiye şiirde yapı adı verilir. ( )
- c) Ölü bir camdan bakıyor serseri geceler, dizesinde teşbih vardır. ( )
- d) Divan edebiyatı şiirinde hece ölçüsü kullanılmıştır. ( )
- e) Her şiir manzume değildir; ama her manzume şiir şeklinde yazılmıştır ( )
Dün sabah erken
Dışarı çıktım herkes uykudayken
Hava kömür kokusuyla dolmuştu
İlişmişti gözüm yarı çıplak bir çocuğa
Soğukta kalmış olacak eli, ayağı donmuştu.
Bakışlarında bir ürkeklik vardı
Birden içimi bir merhamet sardı
9. Yukarıdaki şiirden hareketle manzume hakkında neler söyleyebilirdiniz?
Gel bahar
Saçında baygın gül kokusu var
Dudakların kızıl karanfil gibi
Gözlerinde gülsün yine ışıklar
Sesinle büyüle çarpan her kalbi
10. “İmge “ kavramını yukarıdaki şiirden hareketle açıklayınız. (10 p.)
9.Sınıf Türk Edebiyatı 1.Dönem 2.Yazılı Soru ve Cevapları İndir! (Murat AYBİRDİ)