Tanzimat Edebiyatı Test-18

1. Tanzimat Döneminin önde gelen sanatçılarından biri olan —-, Tiyatro türüne özellikle önem vermiş, altı oyun yazmıştır. Bir yurtseverlik ve kahramanlık oyunu olan ve oynandığında büyük yankılar uyandıran —- yalnız ülke için değil, Avrupa'da da ilgi uyandırmış bir eserdir. Hiç kuşku yok ki bu sanatçımız, romanı ve tiyatroyu toplumsal yaşama soktuğu gibi, edebiyat eleştirisini de Türkiye'ye ilk getiren sanatçılardan biridir. Eleştirilerinde canlı, dolaysız bir üslup kullanmıştır. —- adlı eseri, Ziya Paşa'nın —- adlı güldestesine karşı yazılmış sert bir eleştiri niteliğindedir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) İbrahim Şinasi – Şair Evlenmesi – Şiir ve İnşa- Zafername

B) Recaizade Mahmut Ekrem – Çok Bilen Çok Yanılır – Demdeme – Terci-i Bend

C) Namık Kemal – Vatan Yahut Silistre – Tahrib-i Harabat – Harabat

D) İbrahim Şinasi – Şair Evlenmesi – Takip – Zafername

E) Namık Kemal – Celaleddin Harzemşah – Takip – Tahrib-i Harabat

 

2. Aşağıdakilerden hangisi I. Dönem Tanzimat edebiyatı sanatçılarının özelliklerinden biri değildir?

A) Fransız yazarların, özellikle de romantik sanatçıların etkisi altında kalmışlardır.

B) Edebiyatımızda noktalama işaretlerini ilk kez kullanmışlardır.

C) Eserlerinde vatan, millet, hürriyet, hak, adalet, kanun, meşrutiyet gibi kavramları işlemişlerdir.

D) Edebiyatımıza makale, tiyatro, roman, hikâye, anı, eleştirme gibi yeni edebiyat türleri getirmişlerdir.

E) Yeni kavramları karşılamak için o zamana kadar hiç kullanılmayan Arapça ve Farsça sözcükler kullanmışlar; yepyeni tamlamalar yapmışlardır.

 

3. Tercüman-ı Ahval gazetesini çıkararak yeni bir edebiyatın önderi olan —-, "toplum için sanat" görüşünü benimsemiştir. O, dilin süs ve özentiden kurtulup sadeleşmesi için çalışmıştır. Edebiyatımızdaki ilk yerli tiyatro eseri kabul edilen —-, görücü usulü evliliği yermiştir. Aynı zamanda edebiyatımızda hak, adalet, eşitlik, özgürlük gibi kavramları kullanan ilk sanatçıdır. Dahası, noktalama işaretlerini edebiyatımıza kazandıran bir sanatçıdır.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?

A) Halit Ziya Uşaklıgil – Aşk-ı Memnu'da

B) Şinasi – Şair Evlenmesi’nde

C) Namık Kemal – Gülnihal'de

D) Abdülhak Hamit Tarhan – İçli Kız'da

E) Recaizade Mahmut Ekrem – Araba Sevdası'nda

 

4. —- şiir ve tiyatro alanında birçok eser veren Tanzimat edebiyatı sanatçısıdır. Şiirlerinde tezada, şaşırtmacaya yer verir. Sahnelemek için yazmadığından tiyatro eserleri sahne tekniği bakımından zayıftır. —-, onun sanatında ayrı bir yer tutar. Çünkü sanatçı, bu eserde hem yeni manzume şekillerini dener hem de sanatının geçmişle birleşme yollarını arar. Ayrıca manzum tiyatro dilini ilk kez bu eserinde uygular.

Bu parçada boş bırakılan yerlere, verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Abdülhak Hamit Tarhan – Duhter-i Hindu

B) Recaizade Mahmut Ekrem – Atala

C) Şinasi – Şair Evlenmesi

D) Namık Kemal – Celalettin Harzemşah

E) Samipaşazade Sezai – Şir

 

5. (I) Türk edebiyatının Batı'ya açılmasında Şinasi'nin oldukça önemli bir yeri vardır. (II) Başarılı bir sanatçı sayılmasa bile edebiyata getirdiği yeni fikirler, yeni biçimler, onu unutulmaz kılmaya yetmiştir. (III) Batı edebiyatında görülen nazım biçimlerini ilk defa kullanmak, noktalama işaretlerini ilk kez kullanmak gibi birçok "ilk"e imza atmıştır. (IV) Çıkardığı Tercüman-ı Ahval gazetesiyle, asırlar süren divan edebiyatı dönemine son vermiştir. (V) "Vahdet-i zatına aklımca şehadet lazım" diyerek, klasisizmden etkilendiğini, açıkça ifade etmiştir.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı söz konusudur?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

 

6. "Şinasi" İle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Dil ve folklor alanında çalışmalar yapmıştır.

B) Noktalama işaretlerini ilk kullanan kişi odur.

C) İlk makaleyi ve ilk tiyatro eserini yazmıştır.

D) "Harabat"ta divan edebiyatını eleştirmiştir.

E) Fransız edebiyatından şiirler çevirmiştir.

 

7. Yazarın tek romanıdır. Romanda, Kafkasya'dan getirilen bir esir kızın yaşadıkları anlatılır. Dokuz yaşındaki Dilber, İstanbul'da bir eve satılır. Evin hanımı ile halayık Taravet, çocuğa eziyet eder. Anadolu'ya tayini çıkan evin efendisi, fazla eşyaları elden çıkarırken, Dilber'i de esirciye satar. Esirci, ona ud çalıp şarkı söylemeyi öğretir. Böylece onu daha fazla paraya satacaktır. Artık genç kız olan Dilber, Asaf Paşa'nın konağına satılır. Konakta eğitim görür, Fransızca bile öğrenir. Bir süre sonra Asaf Paşa'nın Avrupa'da eğitim görmüş oğlu Celal, Dilber'e âşık olur ve onunla evlenmek ister. Buna karşı çıkan ailesi kızı konaktan uzaklaştırır.

Bu parçada sözü edilen roman aşağıdakilerden hangisidir?

A) İntibah   B) Karabibik   C) Eylül   D) Sergüzeşt   E) Zehra

 

8. Tanzimat edebiyatının birinci döneminde yer alan yazar, eskiye en fazla bağlı kalanlardandır. Yeniyi savunup eskiye bağlı kaldığı için bir tezatlar şairidir. "Şiir ve inşa"da divan şiirinin bizim şiirimiz olmadığını, asıl şiirimizin halk şiiri olduğunu savunmuş, eski tarz şiir yazmıştır. Harabat adlı eserinde ise halk şiirini eleştirerek tezatlar şairi olduğunu ortaya koymuştur. Şiirlerinde felsefi derinlik göze çarpan şair, terci-i bent ve terkib-i bentleriyle ünlüdür.

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

A) Namık Kemal       

B) Şinasi

C) Muallim Naci        

D) Ziya Paşa

E) Ahmet Vefik Paşa

 

9. Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi, Türk edebiyatındaki ilk makale kabul edilir.

B) Matbaanın kurulması, yenileşme döneminin en önemli gelişmelerinden biridir.

C) Sultan II. Abdülhamit tarafından ilan edilen Tanzimat Fermanı'nın edebiyata etkisi çok büyük olmuştur.

D) İlk resmî gazete olan Takvim-i Vekayi 1831 'de çıkarılmıştır.

E) Tanzimat döneminde düz yazının alanı genişlemiştir.

 

10. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiyatında öykü ve romanların ortak özelliklerinden biri değildir?

A) Olaylar çoğunlukla günlük yaşamdan veya tarihten alınmıştır.

B) İlk eserlerde topluluk önünde anlatılan meddah öykülerinin etkisi ve tekniği görülür.

C) Eserler genel olarak, duygusal, acıklı konular üzerine kurulmuştur.

D) Kahramanlar çoğu zaman tek yönlüdür; iyiler tamamen iyi, kötüler de tamamen kötüdür.

E) Teknik açıdan Batılı anlayışa tam olarak uygun olan kusursuz eserler verilmiştir.

 

CEVAP ANAHTARI

1-C  2-E  3-B  4-A  5-C  6-D  7-D  8-D  9-C  10-E