Tanzimat Edebiyatında İlkler İlk çeviri roman: Yusuf Kâmil Paşa’nın Fenelon’dan çevirdiği “Telemak” adlı eserdir. İlk yerli roman: Şemsettin Sami’nin “Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat” adlı eseridir. İlk tarihi roman: Namık Kemal’in “Cezmi” adlı eseridir. İlk edebi roman: Namık Kemal’in “İntibah” adlı eseridir. İlk realist roman: Recaizade Mahmut Ekrem’in “Araba Sevdası” adlı eseridir. İlk köy romanı: Nabizade Nazım’ın “Karabibik” adlı eseridir. İlk natüralist roman: Nabizade Nazım’ın “Zehra” adlı eseridir. İlk köy şiiri: Muallim Naci’nin “Köylü Kızların Şarkısı” adlı şiiridir. İlk pastoral şiir: Abdülhak Hamit’in “Sahra” adlı şiiridir. Kafiyesiz şiirin ilk yazarı: Abdülhak Hamit’in “Validem” adlı şiiridir. Aruz ölçüsüyle yazılan ilk tiyatro eseri: Abdülhak Hamit Tarhan’ın “Eşber” adlı eseridir. Hece ölçüsüyle yazılan ilk tiyatro eseri: Abdülhak Hamit Tarhan’ın “Nesteren” adlı eseridir. İlk yerli tiyatro eseri: Şinasi’nin “Şair Evlenmesi” adlı yapıtıdır. İlk uyarlama tiyatro eserinin yazarı: Ahmet Vefik Paşa’dır. (Fransız komedi sanatçısı Moliere’den çeviri ve uyarlamalar yapmıştır.) Sahnelenen ilk tiyatro eseri: Namık Kemal’in “Vatan Yahut Silistre” adlı eseridir. İlk resmi Türkçe gazete: Takvim-i Vakayi‘dir. İlk yarı resmi gazete: Ceride-i Havadis‘tir. İlk özel Türkçe gazete: Tercüman-ı Ahval‘dir. (Şinasi ve Agah Efendi tarafından çıkarılmıştır.) İkinci özel Türk gazetesi: Tasvir-i Efkar‘dır. (Şinasi tek başına çıkarmıştır.) Yurtdışında çıkarılan ilk Türk gazetesi: “Hürriyet” (Namık Kemal ve Ziya Paşa tarafından Londra’da çıkarılmıştır.) İlk şiir çevirisi yapan şair: Şinasi’dir. (Tercüme-i Manzume) İlk makale: Şinasi’nin “Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi” Noktalama işaretlerini kullanan ilk yazar: Şinasi’dir. (Şair Evlenmesi) İlk antoloji: Ziya Paşa’nın “Harabat” adlı eseridir. İlk röportaj örneği: Ziya Paşa’nın “Rüya” adlı eseridir. İlk edebi bilgiler kitabı: Recaizade Mahmut Ekrem’in “Talim-i Edebiyat” adlı eseridir. İlk atasözleri kitabı: Şinasi’nin “Durub-i Emsal-ı Osmaniye” adlı sözlüğüdür. İlk hikâye eseri: Ahmet Mithat Efendi’nin “Letâif-i Rivayat” adlı yapıtıdır. İlk macera romanları: Ahmet Mithat’ın “Hasan Mellah ve Hüseyin Fellah” adlı romanlarıdır. İlk polisiye roman: Ahmet Mithat’ın “Esrar-ı Cinayat” adlı eseridir. Batılı anlamda ilk gezi kitabı: Ahmet Mithat’ın “Avrupa’da Bir Cevalan” adlı eseridir. Batılı anlamda ilk öykü örnekleri: Samipaşazade Sezai’nin “Küçük Şeyler” adlı eseridir. Batılı anlamda ilk eleştiri kitabı: Namık Kemal’in yazdığı “Tahrib-i Harabat”tır. Batılı anlamda ilk anı kitabı: Namık Kemal’in yazdığı “Magosa Mektupları”dır. Batılı anlamda ilk günlük: Direktör Ali Bey’in yazdığı “Seyahat Jurnali” İlk mizah dergisi: Teodor Kasap’ın çıkardığı “Diyojen” adlı dergidir. İlk dergi örneği: Münif Paşa’nın çıkardığı “Mecmua-ı Fünun”dur. Tanzimat Edebiyatında İlkler İndir!