Anlatım Biçimleri Test-4 1. Bavulum elimde, ıpıssız sokakta ortada kaldım. Tekerlekler, atlar göçük sesler çıkararak uzaklaştılar, hızla. Yok oldular, bir yumuşaklığa dalıvermiş gibi. Sesler hiç yankılanmadı, evler, duvarlar kaskatıydı. Çinko oluklar, çatıları kristal parıltılarla çevreliyordu. Ortalıkta bir köpek bile yoktu; ıpıssızdı her yan. Bu parçanın anlatımında özellikle aşağıdakilerin hangisinden yararlanılmıştır? A) Betimleme B) Karşılaştırma C) Örneklendirme D) Öyküleme E) Açıklama 2. Üç köşeli bir şal örüyordu. Evindeydi. Annesi bir yandan fasulye ayıklamakta, öte yandan yatsı ezanını beklemedeydi. Sanırım elektrik kısıtlaması yürürlükteydi, sokak lambaları yanmıyordu, dolayısıyla televizyon da açık değildi. Sessiz bir oda, saatin tik takları. Eski ceviz konsolun üzerinde beş numara gaz lambası. Yazar anlatımda aşağıdakilerin özellikle hangisinden yararlanmıştır? A) Belli bir süre içindeki gözlemlerinden B) Kendisine anlatılanlardan C) Hayallerinden ve duygularından D) Çocukluk anılarından E) Betimleyici öğelerden 3. Geceden yola çıktık. Ayaz vardı. Gün, biraz yükselince o gecenin soğuğu yerine sıcak, kırları kapladı. Yeni çiçek açmış ağaçların kokusu, arıların vızıltısı ortalığı sardı. Yaylırın eskimiş, deri kaplı tentesi kızdıkça beni de ağırlık basmağa başladı. Uyukluyorum. Arabacı uzun boylu, yanık yüzlü bir oğlan; o da uyuklayacak gibi duruyor. Sinekler bıraksa belki atlar bile uyuyacak. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi ile ilgili bir ayrıntı yoktur? A) Görme B) Dokunma C) Koklama D) İşitme E) Tat alma 4. Neyi anlatırsa anlatsın, şiirin veya romanın biçimle kaynaşarak değerleneceği apaçık bir gerçektir. En derin düşünceler, en soylu duygular, en büyük davalar gerçek derinliklerini, büyüklüklerini ancak bir sanat biçimi içinde ifade edilmeleriyle kazanır. Bir eser yalnız konusuyla değerlenseydi Namık Kemal’in “Vatan ” piyesi veya Barthoidi’nin New York önündeki Özgürlük Heykeli ile hiçbir sanat eseri yarışamazdı. Vatandan ve özgürlükten daha büyük, daha kutlu ne olabilir? Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Açıklayıcı anlatım biçimine başvurulmuştur. B) Niteleyici öğeler ağır basmaktadır. C) Tartışma tekniğine başvurularak bir sonuca ulaşılmak İstenmiştir. D) Ortaya atılan düşünce örneklendirilmiştir. E) Kişisel düşüncelere yer verilmemiştir. 5. Dünya yörüngesinin elips şeklinde olması, Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığının değişmesine yol açar. Dünya yörüngesi üzerinde dönerken 3 Ocak’ta Güneş’e en yakın anını yaşar. 4 Temmuz’da ise Dünya Güneş’ten en uzak durumdadır. Dünya’nın Güneş’e yaklaşıp uzaklaşması Dünya üzerinde sıcaklık değişimlerine neden olmaz. Çünkü sıcaklık değişimindeki temel etken Güneş ışınlarının geliş açısıdır. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) İleri sürülen düşünce örneklendirilmiştir. B) Açıklayıcı anlatıma başvurulmuştur. C) Sayısal verilerden yararlanılmıştır. D) Karşılaştırma tekniğine başvurulmuştur. E) Bir düşünce kanıtlanmaya çalışılmıştır. 6. Şu bizim Galata Köprüsü’nün bir eşi nerede var acaba? Berberleri, boyacıları, yemişçileri, sucuları, simitçileri, gazinoları hatta evsiz barksızlara havadar otelleriyle bir köprümüz var. Dünyada eşi benzeri olmayan bu köprünün altında, tavanı basık bir dükkânda bir piyango satıcısı yaşıyor. Uzun Ömer ismi ile anılan bu adamı hemen her İstanbullu, her İstanbul’a gelen köprüye gelir gelmez hayretle seyreder. Bu parçanın anlatımında özellikle aşağıdakilerin hangisinden yararlanılmıştır? A) Betimleme B) Karşılaştırma C) Tartışma D) Öyküleme E) Açıklama 7. Roman, köy gerçeğinin belge niteliğinde bir çıkartması olunca, kişilerinin de kendi dilleriyle konuşması gerekir. Bu görüşün yanlış bir temele dayandığını göstermek için, köy edebiyatımızda yeri olan bir romancımızın Orhan Kemal’in şu satırları üzerinde duralım: Roman hiçbir zaman hayatın kendisi değil, hayatın kendisi hiçbir zaman artistik değil… “Efendim, ben yüzde yüz tabiatı tasvir ediyorum, tekrar ediyorum.” böyle bir şey olmaz. Paragrafın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden yararlanılmıştır? A) Tanımlama B) Tanık gösterme C) Karşılaştırma D) Öyküleme E) Betimleme 8. Köyün genç kızları, civar köylerdeki arkadaşlarıyla birlikte fabrikalarda çalışıyorlar. Yani ismen köylü, cismen işçiler. İşçiliğin köye girdisi, köyün tarımdan elde ettiğini sollamış sanki. Satış için zaman zaman köye uğrayan kumaşçılar, konfeksiyoncular, dayanıklı tüketim eşyası satıcıları, halıcılar bile, işçilerin para aldıkları günleri seçip geliyorlar. Taksitle satış yapıyorlar. Köyün genç erkekleri ise, İstanbul başta olmak üzere, şehirlerde iş buluyor, çalışıyor; hatta hayatlarını şehirde devam ettiriyorlar. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru değildir? A) Karşılaştırmalardan yararlanılmıştır. B) Yer yer öznel anlatım yolu benimsenmiştir. C) Gözlemlerden yararlanılmıştır. D) Kesinlik kazanmamış yargılar dile getirilmiştir. E) Bir görüş kanıtlanmaya çalışılmıştır. 9. “…Haftanın yorgunluğunu dereyi izleyen tozlu yolda gezinerek, terledikçe söğütlerin gölgesinde dinlenerek geçirecektim. İnsan yola çıkınca dönüş elinde olmuyor. Bir de baktım ki kasaba çok gerilerde kalmış; sebze ve meyve bahçelerinin arasındayım. Yol, tahta bir köprüyle dereyi aşarken, yorgun bedenimi köprünün korkuluklarına yaslayarak etrafı seyre daldım. Bir de ne göreyim!..” Parçada aşağıdaki anlatım tekniklerinin özellikle hangisinden yararlanılmıştır? A) Açıklama B) Öyküleme C) Karşılaştırma D) Tartışma E) Betimleme 10. Korkunun karşıtı olan yürekliliği, ataklıktan ayırmak gerekir. Yüreklilik, akıllı bir adamın korkusuzluğudur ve erdemlerin başında yer alır. Ataklık ise akılsızın atılganlığıdır, kendini bilmezliktir. Yüreklilik, bir insanın kendinde bulduğu güven duygusudur. Ataklık, kendini bilmeyen, içinde bulunduğu durumu anlamayan kişinin korkusuzca davranışıdır. Kendine güvenmeyen bir kişinin içsel bunalımıdır. Bu parçanın anlatımında özellikle aşağıdakilerin hangisinden yararlanılmıştır? A) Karşılaştırma B) Örneklendirme C) Tanımlama D) Betimleme E) Tanık gösterme 11. Hafız Nuri Efendi kapının arkasından şemsiyesini aldı, yavaşça sokağa çıktı. Neden? Bir işi mi var? Hiçbir işi yok. Çıkmasa da olabilirdi. Ancak çıkmış bulundu. Ayakları onu dört yol ağzına doğru götürdü. Bir yanında bakkal, bir yanında mezarlık duvarı,.. İki evin arasındaki boş arsadan demiryolu görünüyordu. Evlerden birinin kamburlaşmış belini üç uzun direkle desteklemişler. Sarı tenekeden bir tramvay arabası yanından titreyerek, sarsılarak geçti, Yedikule tarafına gitti. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinde verilenlerden yararlanılmıştır? A) Açıklama – öyküleme B) Öyküleme – tanımlama C) Açıklama – tartışma D) Öyküleme – betimleme E) Açıklama – örneklendirme 12. Alışkanlıktan olacak, yine çok erken uyandım. Karaman Ovası’nda stepte gidiyorduk. Ay batmak, güneş de doğmak üzere idi. Açık mavi gökte sabahçı birkaç yıldızın bile feri geçmemişti, ışıldıyorlardı. Çok sürmedi, güneş kamçılarını sallamaya, ovada canlı ne varsa hepsini uyandırmaya başladı. Sabah oldu. Bol yıldızlı gece karanlığından yepyeni, aydınlık bir dünya doğmuştu. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Betimleme ve öyküleme tekniğine başvurulmuştur. B) Kişileştirme sanatından yararlanılmıştır. C) Yazar, gözlemlerini duygularının etkisiyle anlatmıştır. D) Açıklayıcı anlatım tekniğinden yararlanılmıştır. E) İmgelere yer verilmiştir. 13. Dışarıdaki at kişnemesinden sonra kapı açıldı. Orta yaşlı bir adam siyah ve gür sakallarını sıvazlayarak içeri girdi. İki simit alıp simitçinin tablasına madeni paraları fırlattı. Oturur oturmaz duble çayı önüne kondu. Eliyle kahveciye teşekkür ederek çayı yudumlamaya başladı. Çayından ikinci yudumu alırken gözü bana r takıldı. Eliyle selam verdi. Başımı hafifçe eğerek selamını aldım. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisi ağır basmaktadır? A) Karşılaştırma B) Açıklama C) Betimleme D) Öyküleme E) Örneklendirme 14. Akşam satıcıları geçiyor, mahalleye akşam rengi çöküyordu. Bir çocuk, sokakta oynayan kardeşine seslendi. Bir kız çocuğu elinde bir demet maydanoz takunyalarını tıkırdatarak geçiyor. Komşunun oğlu, iki boş küfeyi bostan kapısından sokmaya uğraşıyor. İki hanım hızlı hızlı evlerine dönüyorlar. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden yararlanılmıştır? A) Betimleme B) Öyküleme C) Tanımlama D) Karşılaştırma E) Açıklama 15. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde betimleme yoktur? A) Okulun bahçesindeki çınarın son yaprakları da dökülmüştü. B) Bu yokuşu babamla bir fayton içinde çıktığımız günü hatırladım. C) Odanın penceresi yoğunlaşmış bir karanlığa açılıyor. D) Gülüverecekmiş gibi duran çocuğun gözleri yumuşak, mavimsi, parıltılıydı. E) Sobanın üzerindeki ibrikten buğu doluyordu odaya. 16. Kedi ne biçimli ne güzel hayvandır. Hele temizlenmesine bayılırım. Ön ayaklarından birini, şöyle yana sarkıtıp da göğsünü yalaması vardır ya; baktıkça İçim açılır. Sonra iğrenmiş gibi, titizlenmiş gibi bir tuhaf bakarak dilini bir de sırtına vurur. Yemeğin tadını çıkarır. Hırlaya hırlaya, bir parçaya da elini atarak yemesi eğlencelidir; ama ben asıl uslu uslu, başını eğip gözünü kapatarak yemesini severim. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisine başvurulmuştur? A) Tanımlama B) Karşılaştırma C) Betimleme D) Örneklendirme E) Açıklama 17. Yanı başımdaki vişneye üç serçe süzüldü. Konar konmaz çekişmeye, ıslak tüylerini kabartarak didişmeye başladılar. Yaramazlık ettikleri için dalların yapraklarına yağmurun taktığı pırlanta küpeleri yere düşürdüler. Fakat telaşlarından altlarındaki dalda arka arkaya kamburlarını çıkararak sürünen kocaman iki tırtılın farkına bile varamadılar. Bu parçanın anlatımında özellikle aşağıdakilerin hangisinden yararlanılmıştır? A) Betimleme B) Örneklendirme C) Öyküleme D) Karşılaştırma E) Tartışma CEVAP ANAHTARI 1-A 2-A 3-E 4-D 5-B 6-A 7-B 8-E 9-B 10-A 11-D 12-D 13-D 14-A 15-B 16-C 17-C