Türk Dili ve Edebiyatı Dinleme Sınavı İYİ KALPLİ DEV İLE AFACANLAR Bir varmış, bir yokmuş. Allah’ın kulu çokmuş. Evvel zaman içinde; kalbur, saman içinde; develer tellal iken, pireler berber iken, ben anamın beşiğini tıngır mıngır sallarken, güneşin gökyüzünü tatlı tatlı aydınlattığı bir zamanda; uzaklarda, çok uzaklarda, dağların ardında, küçük bir köyde, küçük bir çocuk yaşarmış. Bu çocuk, sabah uyanınca dedesini öper, kucaklar, sonra da oynamaya gidermiş. Günlerden bir gün, yine dedesini öpmüş, kucaklamış, “Ben arkadaşlarımla ormana gidiyorum.” demiş. Annesi evde yokmuş. O yüzden dedesi göndermek istememiş. “Orman tehlikeli” dediyse de çocuk, dedesini dinlememiş. Koşarak oradan uzaklaşmış. Arkadaşlarıyla ormanın yolunu tutmuş. Hoplaya zıplaya az gitmişler, uz gitmişler, dere tepe düz gitmişler; bir de bakmışlar ki yollarını kaybetmişler. Kocaman bir mağaranın kapısının önünde bulmuşlar kendilerini. Bu mağaranın kapısı da kocamanmış. Çocuklar mağarayı merak ediyor, bir yandan da korkuyorlarmış; ama, içeri girmekten de kendilerini alamamışlar. Merakla ve heyecanla etraflarına bakıyorlarmış. Bütün eşyalar kocamanmış: yataklar, tabaklar, kaşıklar… Meğer burası iyi kalpli devin eviymiş. Birden, çok güzel kokular gelmeye başlamış. Kokunun geldiği yöne doğru gitmişler. Kapının aralığından bakmışlar ki bir de ne görsünler? Dev, ekmek pişiriyor; bir yandan da çocuğunu uyutmaya çalışıyormuş. Devin çocuğunun hiç arkadaşı yokmuş. İyi kalpli dev, buna çok üzülürmüş. Devin arkası dönükmüş. Bizim çocukların da açlıktan karınları zil çalıyormuş. Dev görmeden, pişirdiği ekmekleri usulca alıp kaçmışlar. Ormana saklanıp bir güzel yemişler. Günler böyle gelip geçmiş. Çok eğlendikleri için eve dönmek akıllarına bile gelmiyormuş. Acıkınca devin mağarasına gidip ekmek alıyorlarmış. Ekmeklerin kaybolduğunu fark eden dev, çocuklara tuzak kurmuş. Bir leğen hamur yoğurmuş. Fırının başına geçmiş, başlamış pişirmeye. Bir yandan da göz ucuyla kapıyı gözetliyormuş. Nihayet bizim afacanlar gelmiş. Tam, ekmeği alıyorlarmış ki dev, kapıyı kapatıvermiş. Çocuklar çok korkmuş tabii; ama dev, onlara çok iyi davranmış. Çünkü, çocuğu yalnızlıktan çok sıkılıyormuş. Bu afacanların kendi çocuğuna arkadaşlık etmesini istiyormuş. Bu yüzden, onlara en güzel yemekleri, en güzel pastaları yediriyor; onları en yumuşak, sıcacık yataklarda uyutuyormuş. Ya kaçıp giderlerse, diye de dışarıya çıkmalarına izin vermiyormuş. Böylece günler geçmiş. Bu durum çocukların önceleri hoşuna gitmiş; ama, dışarı çıkmak, uçurtma uçurmak, koşup oynamak istiyormuş çocuklar. Dev onlara ne kadar iyilik yaparsa yapsın, hiçbir şey özgür olmaktan daha güzel değilmiş. Ne yapıp edip oradan kaçmaya karar vermişler. Bunun için, düşünüp iyi bir plan yapmaları gerekiyormuş. Günlerden bir gün; “Dev anne, biz çok susadık. Bize ırmaktan su getirir misin?” diye devin etrafını sarmışlar. Dev, onların bu isteklerine dayanamamış. Evdeki suyu döküp ırmağa, su getirmeye gitmiş; ama, bilmediği bir şey varmış: Çocuklar, devin su kabına birkaç delik açmış. Böylece, devin eve dönmesi uzun sürecek, kaçmak için çok zamanları olacakmış. Dev, ırmaktan suyu dolduruyormuş, yarı yola gelmeden bakıyormuş ki kaptaki su bitmiş. Geri dönüp kabı tekrar dolduruyormuş. Dev böyle uğraşadursun, bizim yaramazlar, devin çocuğunu uyutmuş. Kapının kilidini kırıp arkalarına bile bakmadan evlerinin yolunu tutmuşlar. Özgürlüğün paha biçilemez bir şey olduğunu anlamışlar. Aileleri, meraktan perişan bir hâldeymiş. Çocuklar, özür dilemişler. Büyüklerinin sözünü dinlemediklerinde başlarına kötü şeylerin gelebileceğini anlamışlar. Bir daha bilmedikleri ıssız yerlere kendi başlarına gitmeyeceklerine ve sahibinden habersiz kimsenin bir şeyini almayacaklarına söz vermişler. Onlar ermiş muradına, biz çıkalım kerevetine. Okunan Metin: İyi Kalpli Dev ile Afacanlar (Masal) Yöntem :Ekteki metin öğrencilere okunur, ardından bu soru kâğıdı öğrencilere dağıtılır. SORULAR: 1. Masaldaki kahramanlar kimdir? 2. Çocuk, uyanınca ne yaparmış? 3. Devin evi neresiymiş? 4. Çocuklar devi gördüğünde dev ne yapıyormuş? 5. Dev neye üzülüyormuş? 6. Çocuklar acıkınca ne yapıyormuş? 7. Dev ne istiyormuş? 8. Çocuklar devden ne istemiş? 9. Çocuklar kurtulmak için deve nasıl bir hile yapmış? 10. Hikâyeden çıkardığınız ders veya dersler nedir? Türk Dili ve Edebiyatı Dinleme Sınavı İndir! (Bilgehan AYATA)