Cümlede Anlam Test-11

1. (I) Trajedinin eğilimi ve amacı, bizi razı olmaya yöneltmek, yaşama iradesini olumsuz hale getirmektir. (II) Buna karşılık komedi yaşamaya yöneltir ve yüreklendirir bizi. (III) Gerçi komedinin de bütün öteki hayat betimlemeleri gibi gözlerimizin önüne bir yığın acıyı ve iğrençliği serdiği doğrudur. (IV) Ama komedi bütün bunları geçici kötülükler gibi gösterir bize. (V) Sonunda hepsinin neşe ile biten şeyler olduğunu anlatır. (VI) Her zaman yenilenen umutlar gibi görülmeleri gerektiğini vurgular.

Yukarıdaki parçada komedinin olumsuzlukları gösterirken izlediği yolun trajediden farkı kaçıncı cümleden itibaren söylenmeye başlanmıştır?

A) II.   B) III.   C) IV.   D) V.   E) VI.

 

2. (I) Müzik hiçbir görünüşü dile getirmez. (II) Müzikte bütün görünüşlerin özü yani iradesi anlatılır. (III) Bundan ötürü müziğin belli bir neşeyi, şu ya da bu hüznü, şu ya da bu tutkuyu, iç rahatlığını dile getirdiği söylenemez. (IV) Müzikte dile gelen şey her çeşit ruhsal dürtünün ve koşulun dışındaki genel ve soyut özdür. (V) Biz bu özü kolaylıkla ve eksiksiz bir şekilde kavrarız.

Bu parçada asıl anlatılmak istenen düşünceyi açıkça belirten yargı, numaralanmış cümlelerin hangisinde dile getirilmiştir?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

 

3. (I) Bütün romancılar gibi ben de, romanlarımı yazarken belirli bir yol izlerim. (II) Günlerce aylarca usanmadan plan yapar, son darbeyi vuracağım yeri hiç acele etmeden belirlerim. (III) Kitaba başladığımda son satır da kafamda hazır, dolu bir silah gibi patlayacağı anı bekler. (IV) Yavaş yavaş o ana doğru ilerler (V) Öbür insanlardan kopup ayrılarak, ancak cinayet işlerken ve roman yazarken duyulan korkularla, karanlıklarla, ürpertici zevklerle, beklenmedik sürprizlerle, maceralarla bin bir türlü büyülü ayrıntıyla dolu o muhteşem yalnızlığın içine dalarım.

Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden itibaren, yazar romanlarını nasıl oluşturduğunu açıklamaya başlamıştır?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

 

4. (I) “Rüyada Gezdiğim Ev” hikâyesinde de sevgiliye duyulan özlem anlatılmaktadır. (II) Hikâyenin kahramanı, bütün iç ve dış özellikleriyle anlatılmıştır. (III) Kahraman, sekiz sene evvel gönlünü kaptırdığı sevgilisinin oturduğu evin sokağında dolaşır. (IV) Kendisine yüz vermeyen sevgilisiyle hep rüyalarında buluşur. (V) O güne kadar sadece rüyalarında gördüğü sevgilisinin evini çok merak etmektedir. (VI) Sokaktan geçerken, rüyalarında gördüğü sevgilisinin evinin kiralık olduğunu görür ve evi tutmak ister. Fakat kahramanın bu isteği gerçekleşmez, çünkü ertesi gün evi bir başkası tutar.

Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerden hangisi, hikâyelerin içeriğiyle ilgili değildir?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

 

5. Bilgi zevk ve iddia için, başkalarına üstünlük taslamak, çıkar sağlamak, ünlü ya da güçlü olmak için değildir. Bilgi, yaşamımızda kullanılmalı ve ondan yararlanılmalıdır.

Yukarıdaki parçaya göre, bilgili bir insanın aşağıdaki davranışlardan hangisini göstermesi beklenir?

A) Bilgisini şöhretli bir insan olmak için kullanmak

B) Bilgisini kişisel çıkarları için kullanmak

C) Bilgisini, insanların yararlanmasına sunmak

D) Bilgisini, kendi üstünlüğünü göstermek için kullanmak

E) Bilgisini, toplumda güçlü olmak için kullanmak

 

6. (I) Bir hikâyede tema ya da etik açıkça ortaya konulmamış olabilir. (II) Bunu çıkarmak büyük ölçüde okuyucunun birikimine, kapasitesine ve bakış açısına bağlıdır. (III) Sanatçının hikâyeleri çoğunlukla okumaktan zevk aldığımız ve anladığımız hikâyelerdir. (IV) Bizim hissedip, düşündüğümüz ama dile getiremediklerimizi dile getiren hikâyedir. (V) Dünya görüşümüzü paylaşması, âşinâsı olduğumuz bir dil kullanması onu sevmemize ve iyi olarak değerlendirmemize neden olan etkenlerdir.

Yukarıdaki parçada “övgü” numaralanmış cümlelerin hangisinden başlamaktadır?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

 

7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “çaresizlik” anlamı vardır?

A) Yine akşam çöktü yaban ellere

Ayrılık rüzgârı esti neyleyim.

B) Güzel günler gelir diye umarak

Geçti ömrüm, daldan düştü son yaprak.

C) Sıradağlar memleketi gizliyor

Garip anam yollarımı gözlüyor.

D) Hep senin olduğun rüyalar gördüm

Uyanınca bile hayaller kurdum

E) Gene buralarda kaldı ölümüz

Bir günün içinde soldu gülümüz.

 

8. (I) Şair bugüne kadar sekiz şiir kitabı yayımlamış. (II) Son iki kitabında söz ve eylemin insanın arınmasına ve kendisi olmasına sebep olduğunu söylüyor. (III) Ve bir şair olarak düzyazı yazmasını buna bağlıyor. (IV) Her iki kitap da şiire emek vermiş bir şairden günümüz Türk şiiri üzerine daha derinlikli değerlendirmeler ve kapsayıcı eleştiriler beklentisini adeta boşa çıkarıyor. (V) Söz ettiğim kitapları “Ben Hiçbir Şey Söylemedim” ve “Sulara mı Yazıldı” adlı kitaplar.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde, sözü edilen şairin eserlerine yönelik olumsuz bir eleştiri söz konusudur?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

 

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı yoktur?

A) Oraya tatlı su arıtma tesisinin ihalesini imzalamaya gitmedin mi?

B) Çarklar suları nasıl da bembeyaz köpükler içinde bırakıyordu?

C) Genç bir insan böyle bir tehdidin altında kalabilecek mi?

D) Bulup bulup kaybetme oyunlarını tükettik mi?

E) Beni hayatın içinde, gerçeklerin ortasında bir başına mı bırakacaksın?

 

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisi, kanıtlanabildik açısından ötekilerden farklı bir nitelik taşımaktadır?

A) Bu iki eser üslup ve anlatım bakımından Türk romanı içinde bir değer ifade eder.

B) Bu dönem romanlarını temsil etmeyi en fazla hak eden Handan romanı, ilgi çekici bir örnektir.

C) Yazar, Kiralık Konak ve Nur Baba adlı romanlarını Milli Mücadele yılları içinde yayımlamıştır.

D) Güçlü ve güzel diye nitelenen hikâyelerin gücü sağlıklı bir biçimde kullanılan bakış açısından gelir.

E) Bir anlatıda ne tür karakterlerin yer alacağı büyük ölçüde seyircilerin beklentileriyle belirlenir.

 

11. (I) Romanın hayata tutulmuş bir ayna olduğu çok yaygındır. (II) Bu, hayatın romanda anlatılması demektir. (III) Anlatma dil ile olur. (IV) Romanın bir gereği de hayatın ayrıntısıdır. (V) Hayatın ayrıntılı bir şekilde verilmesi gerekir romanda.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangileri aynı anlamı içermektedir?

A) I. ile III.   B) IV. ile V.   C) II. ile III.   D) III. ile IV.   E) III. ile V.

 

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem olumlu hem de olumsuz eleştiriye yer verilmiştir?

A) Eserleriyle döneme çeşitlilik katsalar da dönem ruhunu temsil edecek eserler ortaya koyamamışlardır.

B) Ele aldığımız dönem içinde kendisine büyük bir ün kazandıran romanlarından birini yayımlamıştır.

C) Çalıkuşu’nu batıdaki duygusal serüven romanlarının Türk edebiyatındaki başarılı bir örneği olarak görür.

D) Burjuva yaşama biçimini Aşk-ı Memnu, Eylül gibi romanlarda da ayrıntılı olarak görmek mümkündür.

E) Çalıkuşu sade dili, duygusal anlatımıyla, geniş bir okuyucu kesiminin ilgisini ve sevgisini kazanmıştır.

 

13. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “için” sözcüğü amaç anlamı katmamıştır?

A) Çok sevdiğim dondurmayı almak için sırada beklerdim.

B) Aile bütçesine katkıda bulunmak için çalışmak zorundaydı.

C) İnsanlar Venüs’e Merih’e gitmek için planlar yapacak.

D) Dünyada barışı sağlamak için ellerinden geleni yapıyorlardı.

E) Dönüşte kömür tükendiği için bir ara durmak zorunda kalmışlar.

 

14. (I) Eylül romanı roman tarihimizde teknik bütünlüğe ulaşmış ve psikolojik derinliğe sahip ilk romanlarımızdan biridir. (II) Özellikle aşk konusunda insan ruhuna nüfuz etme gücüyle, yazarının üstün yeteneği olduğunu ortaya koyar. (III) Ancak bu romanın içinden çıktığı toplumun hayatıyla ilgisi yoktur. (IV) Belki o devirdeki batılı hayat tarzını sürdüren kişilerin anlatıldığını düşünmek mümkündür. (V) Böyle bile olsa bu, Eylül romanının toplumsal gerçekliğin dışına çıkmasına engel olamaz.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangi ikisinde beğeni söz konusudur?

A) I. ile II.   B) II. ile III.   C) III. ile V.   D) IV. ile V.   E) I. ile IV.

 

15. Aşağıdaki dizelerin hangisinde düşsel öğelere yer verilmemiştir?

A) Yerin altından akıyor yıllar

Altın saçlarımı okşuyor rüzgâr

B) Acıların onuruna verildi bu saadet

Gülücükler çarpar kötüye kullanılınca

C) Dudağımı büküyorum ve topladığım çalıları

Yıkık duvarın iç tarafına saklıyorum.

D) Etrafı okşuyor Mayıs’ın taze rüzgârı

Karşımda köhne Üsküdar’ın dost ışıkları

E) Ömrüm oldukça gönül tahtıma keyfince kurul

Sade bir semtini sevmek bile bir ömre değer.

 

16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde neden-sonuç ilişkisi vardır?

A) Desenli iş önlüğü giymiş bir hanımla karşılaşıyorum.

B) Onların çalıştıkları yer de bambaşka bir dünyaydı.

C) Taşlıkta duvara yaslı kireçtaşı bir kabartma vardı.

D) Utançtan, sıkıntıdan ne yapacağımı bilmiyordum.

E) Hem kendileri hem de bulundukları mekân etkileyiciydi.

 

17. (I) Annem Bitlis’te tereyağı ve yoğurt yapardı. (II) Bunları pazarda satardı. (III) Ayakkabılarım eskimesin diye altlarına lastik çakılırdı. (IV) Giysilerimiz yamanırdı ama kimseye muhtaç olmazdık. (V) Babam hayatı boyunca kimseye muhtaç olmak istemedi.

Yukarıdaki cümlelerin hangisinde amaç anlamı vardır?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

 

18. (I) Parmağımla gökyüzüne dokunduğum hissine kapıldım. (II) Beni sevindiren burada referansa gereksinim duymayışımdı. (III) Arkadaşım beni yeterince tanıyordu. (IV) Yerimden kımıldadığımda yanlış bir hareket yapmış olacağım kesindi. (V) Bu yüzden beni daha büyük bir oyuna dâhil etmemişti.

Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerden hangisinde gerçekte olmadığı halde öyle zannedilen bir durum söz konusudur?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

 

19. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı yoktur?

A) Neden başkalarının görmediği şeyleri ben görüyorum.

B) Anlaşılmaz formüllerle bütün bunların ne ilgisi vardı.

C) Hayallerimin seyir değiştirişini hangi sözlerle anlatabilirim.

D) Hiç kimse yaşımı, neden kaçmak istediğimi sormadı.

E) Anılarımı neden yazmadığımı öğrenmek ister miydiniz?

 

CEVAP ANAHTARI
1-C  2-D  3-B  4-B  5-C  6-C  7-A  8-D  9-B  10-C  11-B  12-A  13-E  14-A  15-C  16-D   17-C  18-A  19-D