Destanlar

Destanlar henüz aklın ve bilimin toplum hayatına tam anlamıyla hâkim olmadığı ilk çağlarda ortaya çıkmış sözlü edebiyat ürünleridir. Milletleri derinden etkileyen tarihî ve sosyal olayları anlatan edebî eserlere destan adı verildiğini biliyoruz. Bu tür edebî eserler deprem, bulaşıcı hastalık, kuraklık, kıtlık, yangın, göçler, savaşlar ve istilâlar gibi önemli olayların etkisiyle tarihin eski çağlarında meydana gelmiştir.

Destanlar üç safhada oluşur:

  1. Doğuş Safhası: Bu safhada milletin hayatında iz bırakan önemli tarihî ve sosyal olaylar, bu olaylar içinde yüceltilmiş efsanevî kahramanlar görülür.
  2. Yayılma Safhası: Bu safhada, söz konusu olay ve kahramanlıklar, sözlü gelenek yoluyla yayılır. Böylece bölgeden bölgeye ve nesilden nesle geçer.
  3. Derleme (yazıya geçirme) Safhası: Bu safhada, sözlü gelenekte yaşayan destanı, güçlü bir şair, bir bütün hâlinde derleyip manzum olarak yazıya geçirir. Çoğu zaman bu destanların kim tarafından derlendiği ve yazıya geçirildiği belli değildir.

Destan Çeşitleri

  1. Tabii (Doğal) Destan: Toplumun ortak malı olan ve birtakım olaylar sonucu kendiliğinden en oluşan destanlardır. Örnek: Oğuz Kağan Destanı
  2. Yapma (Yapay) Destanlar: Bir şairin, toplumu etkileyen herhangi bir olayı tabiî destanlara benzeterek söylemesi sonucu oluşan destanlardır. Örnek: Üç Şehitler Destanı – Fazıl Hüsnü DAĞLARCA

Destanların Genel Özellikleri

  • Anonimdirler.
  • Genellikle manzumdurlar. Az olmakla beraber nazım-nesir karışık olan destanlar da vardır. Bazıları, manzum şekilleri unutularak günümüze nesir hâlinde ulaşmıştır.
  • Olağan ve olağanüstü olaylar iç içedir.
  • Destan kahramanları olağanüstü özelliklere sahiptir.
  • Destanlar, tarihî ve sosyal olaylardan doğarlar. Bu eserlerde genellikle, yiğitlik, aşk, dostluk, ölüm ve yurt sevgisi gibi temalar işlenir.
  • Bir edebiyat türü olan destan, zamanla asıl anlamını yitirmiş, âşık edebiyatında savaşları, ünlü kişileri, gülünç olayları anlatan eserlere de destan denilmiştir.

Türk destanları, İslamiyet’ten önceki destanlar ve İslamiyet’ten sonraki destanlar olmak üzere ikiye ayrılır.

İSLAMİYETTEN ÖNCEKİ TÜRK DESTANLARI

İSLAMİYETTEN SONRAKİ TÜRK DESTANLARI


263 Yorum Var: “Destanlar

    1. Gelecek yönünden tüm öğrenciler için gerçekten faydalı bir proje.

  1. Merhaba, buradan edebiyat sınavı olan yoldaşlarıma selamlar. Admin sağol güzel olmuş eline sağlık.

  2. Sınavı olanlara başarılar. Hele bizim gibi en kazık soruları hazırlayan hocalarınız varsa yürekten başarılar. :D

  3. Gerçekten teşekkürler, yarın benim de çoğunuz gibi sınavım var şans ki okulun en kazık soran hocası yapıyor bunu :)

  4. Çok teşekkür ederim sağolun ve edebiyat dersini çok seviyorum siz de severseniz çok başarılı olursunuz…

  5. Benim de öğleden sonra sınavım var ve hoca çok zor soruyor. Allah herkesin yardımcısı olsun.

  6. Arkadaşlar Allah herkesin yardımcısı olsun. Yarın benim de sınavım var ve hoca son dakikada notları verdi. Burdan yardım dileklerini gönderen herkese teşekkürler. (Kerem, Sinem, Hülya)

  7. Çok güzel ama biraz daha açıp ayrıntıları sunabilirlerdi ama öyle yapmasalar bile güzel olmuş.

  8. Gerçekten çalışmamız için verimli bir şey olmuş. Zaten bizim edebiyat öğretmenimiz bu kitaptan bize yazı yazdırıyor. Ödev verdiği zaman da buradan yapıyorum. Sınavı pazartesi olacağım. Daha sınavı olmamış için BAŞARILAR. Sağolun :)

  9. Edebiyat öğretmenimiz Türeyiş Destanıyla ilgili sunum yapmamızı istedi ve bizi zorlayacak. Manzum olduğunu nereden anlarız, uzun olduğunu nereden anlarız, motifleri nasıl buluruz dedi. Bunun hakkında ne çok iyi bilgi sahibiyim ne de internette yeteri bir bilgi yok. Ne yapacağımı şaşırdım, yardımınıza ihtiyacım var.

  10. İslamiyet öncesi Türk kültür ve medeniyetlerinin destanlara yansımasını yorumlar mısınız?

  11. Allah razı olsun kim hazırlamışsa yarın sınav var inşallah iyi alırım. Herkese teşekkürler.

    1. Üç Şehitler Destanı yapay bir destandır. Burada doğal destanlara yer verilmiştir.

  12. Bu konular basit arkadaşlar, sadece yazarak çalışın ancak şunu yapmayın: Sınav öncesi ders çalışılmaz tabi birden çok konuyu birkaç saate sıkıştırabilecek kadar zeki değilseniz… Dikkati ve yazarak çalışın.

  13. Elinize sağlık çok başarılı bir site ve kesinlikle çalışırken faydalarını görüyorum. Benim de yarın sınavım var hadi hayırlısı :D

  14. Arkadaşlar benim yarın sınavım var nasıl çalışayım yardımcı olur musunuz? Sabaha kadar nasıl aklıma girer bunlar? Siteniz güzel.

  15. İyi ama eksikler var ve hocamız gerçekten zor soruyor. Performansa da sınavdan kaç aldıysan aynısını veriyor. Allah yardımcınız olsun.

  16. Arkadaş edebiyatı severim de işe ezber katınca… Geçen bir şiir yazdım hoca 100 verdi fakat sınav 74!

  17. Cidden çok teşekkür ederim, ilk konuları göz geçirdim yarın sınavım var inşallah yardımcı olmuş olursunuz.

  18. Kardeşler eminim ki bu siteye yarınki sınavınız için giriyorsunuz. Ben de öyle yapıyorum :D İyi dersler ve admine de teşekkür ediyorum.

  19. Yazdığınız her şey çok güzel öğretici ve işe yarar, zaten benim de çok işime yaradı. Her şey için teşekkürler çok yararlı bir sayfa.

  20. Siteyi çok beğendim, bizim edebiyat öğretmenimizden daha çok iyi ve açıklayıcı teşekkür ederim.

  21. Merhaba benim pazartesi günü ödevim var destanlarla ilgili ne yapacağımı bilmiyorum yardımcı olur musunuz?

  22. Bir destanın halk edebiyatına mı veya yeni Türk edebiyatına mı ait olduğunu nasıl söyleyebiliriz, yardımcı olabilir misiniz?

    1. Hangi destandan bahsediyorsunuz? Nazım şekli olan destan mı yoksa olay çevresinde oluşan metinlerden olan destan mı?

  23. Gerçekten de çok güzel ama her birinin yanında bir cümlelik konusu yazılsaydı süper olurdu.

    1. Üzerine tıklayınca geniş bilgi veriliyor zaten.

  24. Arkadaşlar, “ben bu dersi bir türlü anlamıyorum arkadaş ya, ne zor bir derstir bu” diyenlere tavsiye. Yazarak çalışın. Aynı konuyu 2 kere üşenmeden yazın garanti veriyorum aklınızda hiçbir soru işareti kalmayacak. Çok teşekkürler.

  25. Yarın sınavım var ve ben hiçbir şey bilmiyordum ellerinize sağlık, çok teşekkürler. Herkese başarılar.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir