1. "Bu akşam yayımlanacak programda gördükleriniz karşısında hayrete düşecek ve tüyleriniz diken diken olacak." cümlesindeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gereksiz sözcük kullanımı
B) Tümleç eksikliği
C) ikinci cümlede deyimin yanlış kullanılması
D) İlk cümlenin yükleminde kişi eki kullanılmaması
E) Anlamca çelişen sözlerin kullanılması
2. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde anlatım bozukluğu vardır?
A) Bir yapıtta dil, en az konu kadar, önemlidir.
B) Gerçek Türkçeyi yalnız siz ve sizin gibi yazanlar mı kullanıyor.
C) Dile özen göstermeyen bir yazarın yazdıkları etkili olmaz.
D) Sanat değeri kazanan yapıtlar, konuya uygun bir anlatımın seçilmesi ile ortaya çıkar.
E) Yapıtlarında çoğu zaman, yakından tanıdığı çevreleri işlemeye özen gösterirdi.
3. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Öğrenciler, sınavdan önce yerlerine oturmuşlardı.
B) Bize, bunun bir yetenek sınavı olduğunu, söylemişlerdi.
C) Testteki soruların tümü çözülmüşlerdi.
D) Sınav sonuçları, öğrencilere bir hafta sonra bildirilecek.
E) Sınavı kazanan öğrencileri, ikinci bir elemeye çağıracaklar.
4. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde özne-yüklem uyumsuzluğundan kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır?
A) İki okul arkadaşım ve ben, üniversitedeki bir hocamızı ziyarete gitmiştik.
B) Yöre halkı, yıllarca bu bölgeye suyun gelmesini bekledi.
C) Yarın herkes, okula gelirken yanında bir kitap getirecek.
D) Serdar ve Özgür üniversiteyi bitirdikten sonra aynı şirkette işe başladılar.
E) Bu uygulamaya göre eşim, oğlum ve ben aynı yıl emekli olacağım.
5. "Pek çok insan keyiflerine göre hareket edebilecekleri bir uğraş aradıkları için, umutları uçar gider." cümlesindeki anlatım bozukluğu nasıl giderilir?
A) "aradıkları için" yerine "aradıklarından" getirilmeli
B) "keyiflerine göre" yerine "keyfine göre" getirilmeli.
C) "aradıkları için" yerine "aradıklarından" getirilmeli.
D) "pek çok insan" yerine "insanlar" getirilmeli.
E) Yüklem "uçup gider" biçimine getirilmeli.
6. "Yapıtın çevirisinde pek çok dil yanlışı var, bu haliyle sahnelenmeye uygun değil."
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) İkinci cümlenin öznesinin olmaması
B) Nesne eksikliği
C) Gereksiz sözcük kullanımı
D) İkinci cümlede dolaylı tümleç eksikliği
E) "sahnelenmeye" sözcüğünün anlamına uygun kullanılmaması
7. "İhtiyar adamın kalbi bunca acıya dayanamadı ve hayatını kaybetti."
Bu cümledeki anlatım bozukluğu nasıl giderilir?
A) "bunca" yerine "bu kadar" getirilmeli
B) "hayatını" sözcüğünün yerine "yaşamını" getirilmeli
C) "adamın" sözcüğündeki ilgi eki atılmalı
D) "dayanamadı" yerine "dayanamayınca" getirilmeli
E) "ve" den sonra "adam" sözcüğü getirilmeli
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne-yüklem uyuşmazlığından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır?
A) İnsanlar, bilgilerini çoğu zaman çevreden ya da okudukları kitaplardan öğrenirler.
B) Yaşamda kullanım alanı olmayan bilgilerin, aslında pek önemi yoktur,
C) Zihindeki bilgiler, çeşitli deney ve yaşantılar sonucu oluşurlar.
D) Gelişen iletişim araçları bilginin aktarımını kolaylaştırdı.
E) Günümüzde bilgi, sınır tanımayan bir güç durumundadır.
9. Aşağıda kilerden hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Her kuşak, kendinden önceki ve sonraki kuşakla farklı yönlerden çatışır.
B) Çağımızdaki hızlı gelişme, kuşaklar arasında iletişim kopukluğuna neden oluyor.
C) Yetişkinler, kendi yaşadıklarını düşünerek gençlere anlayışlı davranmalıdırlar.
D) Toplumda huzursuzluk yaşanmaması için insanlara hoşgörülü ve dürüst davranılması gerekir.
E) Eskiden hoş görülmeyen bazı davranışlara şimdi g hoşgörü ile bakılıyor, hatta alkışlanıyor.
10. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde özne-yüklem uyumsuzluğu vardır?
A) Şairler kimi zaman dil kurallarını göz ardı edebiliyorlar.
B) Ben ve birlikte çalıştığımız arkadaşlar, derginin kusursuz çıkmasına özen gösterdik.
C) Bu bilgileri siz ve gruptaki diğer arkadaşlarınız mı topladılar?
D) İki yıl önce yayın hayatına başlayan birçok dergi, şimdi yayımlanmıyor.
E) Sanatçılarla okurları, ancak bu tür programlarda bir araya gelebiliyorlar.
11. Arasöz cümleye açıklama için getirilir, çıkarıldığında cümlenin anlamında herhangi bir eksikliğe yol açmaz.
Bu cümledeki anlatım bozukluğu nasıl giderilir?
A) "herhangi bir" sözü cümleden atılmalı
B) Yüklem "neden olmaz" olarak değiştirilmeli
C) "cümlenin anlamında" yerine "cümlede" getirilmeli
D) "çıkarıldığında" yerine "arasözün çıkarılması" getirilmeli
E) "eksikliğe" yerine "daralmaya" getirilmeli
12. "A. Toffler, "Şok" ve "Üçüncü Dalga" adlı kitaplarıyla şöhret kazandı ve tüm dünyada milyonlarca satıldı." cümlesindeki anlatım bozukluğunun nedeni, aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak açıklanmıştır?
A) Birinci cümlede nesne eksikliği
B) İkinci cümlede özne eksikliği
C) Birinci cümlede yüklemin geçişli fiil olmaması
D) Bir sözcüğün yanlış anlamda kullanılması
E) ikinci cümlede tümleç eksikliği
13. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde anlatım bozukluğu vardır?
A) Kopuzbaşı şelaleleri görenleri kendine hayran bırakıyor.
B) Şelalelerin girişinde yer alan sivri kayanın içj oyularak ev olarak kullanılmış.
C) Şelalelerin olduğu bölgeye ulaşmak pek kolay değil.
D) Sıra sıra şelalelerin yaydığı serinlik, insanları dinlendiriyor.
E) Şelalelerden akan sular, biraz ötede ırmağa karışıyor.
14. "Her eleştirmen sanat eserine muhtaçtır, eser olmadan kalem bile oynatamaz."
Yukarıdaki cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dolaylı tümleç eksikliği
B) Gereksiz sözcük kullanımı
C) Yanlış anlamlı sözcük kullanımı
D) İkinci cümlede nesne eksikliği
E) Öznenin, ikinci cümlenin yüklemiyle uyumlu olmaması
15. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde özne-yüklem uyumsuzluğu vardır?
A) Geçen yılki sınavda, bu konudan size kaç soru soruldu?
B) Sınavlarda bazı konulardan, son iki yıldır hiç soru sorulmuyor.
C) Bu dönem yazarları, yapıtlarında çoğu zaman İstanbul'u işlerler.
D) Yüklemlerine göre cümleler isim ve fiil cümlesi olarak ikiye ayrılır.
E) Türkçede sıfatlar, isimlerin aldığı çekim eklerini almazlar.
16. "Hiçbir engel, bundan sonra bizim hızımızı kesemez, belki bize canlılık kazandırır."
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Özne-yüklem uyumsuzluğu
B) Yüklem eksikliği
C) Gereksiz sözcük kullanımı
D) "canlılık" sözcüğünün yanlış anlamda kullanımı
E) Yüklemler arasında kip uyumsuzluğu
CEVAP ANAHTARI
1-D 2-B 3-C 4-E 5-D 6-A 7-E 8-C 9-E 10-C 11-D 12-B 13-B 14-E 15-E 16-A