Cümle Bilgisi Test-9

1. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yan cümlecik dolaylı tümleç göreviyle kullanılmıştır?

A) İki saat sonra, kürek çekmekten ben de vazgeçtim.

B) Kürekleri toplayıp kayığın içine koydum.

C) Kayığın içine uzanıp yıldızları seyrettim.

D) Kayan bir yıldızı, denize düşene kadar izledim.

E) Derenin suyuyla elimi yüzümü yıkayınca biraz açıldım.

 

2. Aşağıdakilerden hangisi nesne ortaklığı olan sıralı cümledir?

A) Dışarısı alabildiğine sıcaktı, sığınacağımız bir yer arıyorduk.

B) Bu saati, geçen hafta babam bana almış; pek beğenmedim.

C) Küçük kız koşarken düştü, annesi onu görmedi.

D) Dün akşam Yunus'u burada yarım saat bekledim, gelmeyince ona çok kızdım.

E) Filmin güzel olduğunu söylemişlerdi, ama ben pek beğenmedim.

 

3. Güneş bir gemi gibi şehrin akşamlarında,

Sularla yaklaşır, sularla gider.

Aşağıdaki dizelerin hangisinde yer alan cümle, yapı bakımından bu cümle ile özdeştir?

A) Yağmur gibi doldursan odayı gözlerinle, / İçinden konuşacak aynalar gözlerinle

B) Yollar seni bir sabah soracak iplik iplik, / İçin seni çekecek bir gün seyahat için

C) Bir seyahat fikriyle dolarsa bir gün için, / Önünde çarşaf gibi açılsın Adriyatik

D) Duy içinde kuşların biriken çığlığını / Ruhunun bir yelken gibi suya açıldığını

E) Dalga dalga hücum edip pişmanlıklar / Unutuşun o tunç kapısını zorlar.

 

4. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi yapı bakımından farklı bir cümledir?

A) Ödünç güle güle gider, ağlaya ağlaya gelir.

B) Meyhaneciden şahit istemişler, bozacıyı göstermiş.

C) İki gönül bir olursa samanlık seyran olur.

D) Misafir misafiri istemez, ev sahibi ikisini de.

E) Hasta yatan ölmez, eceli yeten ölür.

 

5. (I) Aşağıdan denizin sesi geliyordu. (II) Yumuşak bir hışırtı yukarıya doğru çıkıyor, sonra karanlığa ve deniz fenerinin ışığına karışıyordu. (III) Çok uzaklarda belli belirsiz bir beyazlık ve kümelenmiş kara bulutlar vardı. (IV) Biraz sonra hafif bir rüzgâr çıktı, ardından hava serinledi.

Numaralanmış cümlelerden hangi ikisi yapı bakımından benzerdir?

A) I. ve II.   B) II. ve III.   C) III. ve IV.   D) I. ve III.   E) II. ve IV.

 

6. Aşağıdakilerden hangisinde, yan cümlecik zarf tümleci göreviyle kullanılmamıştır?

A) Sanatçı, sorunları anlatırken, olayları kişilerden kopuk biçimde ele alamaz.

B) Yazarın üslubunu sayfalar ilerledikçe çok daha iyi kavrayabiliyoruz.

C) Belirli bir dönemin değerlendirilmesinde kişilerden yola çıkılması yanlış sonuçlar doğurabilir.

D) İkinci bölümden sonra roman öyle sürükleyici bir hal alıyor ki bitirmeden elinizden bırakamıyorsunuz.

E) Romanı okuyup bitirdiğinizde kafanızın içinde bir sürü cevapsız soru beliriyor.

 

7. Bir gördüğünü bir daha unutmayan bu garip adamın anlattıklarını duyunca, yirmi yıl önce bizimle aynı apartmanda oturan İsmail Hakkı Bey'in konuşmasını anımsadım.

Bu cümlede kaç yan cümlecik vardır?

A) 3   B) 4   C) 5   D) 6   E) 7

 

8. "Zil çaldığında bazı öğrenciler, henüz soruları bitirmemişti."

Aşağıdakilerden hangisinde yan cümlecik bu cümledeki göreviyle kullanılmıştır?

A) Orhan'ın anlattıklarına önce hiç kimse inanmamıştı.

B) Ahmet'in buraya gelmesini aslında hiçbirimiz istemiyorduk.

C) İzmir'e gittikçe çocukluk arkadaşlarımı görüyordum.

D) İzin konusunu yönetimle bir kez daha görüşmek istiyorum.

E) Deneme sınavına girmek isteyenler sınav bürosuna başvuracaklar. 

 

9. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi yapı bakımından basit cümledir?

A) Arpa eken buğday biçmez

B) Diken, battığı yerden çıkar

C) Göz görmeyince gönül katlanır

D) Alçak yerde tepecik kendini dağ sanır

E) Verip pişman olmaktan, vermeyip düşman olmak yeğdir

 

10. Aşağıdaki sıralı cümlelerden hangisinde dolaylı tümleç ortaklığı vardır?

A) Bir bahar günü Sakarya'dan yola çıktık, Arifiye'ye kadar yürüdük.

B) O adamı daha önce de görmüştüm, kim olduğunu Çıkaramadım.

C) Biraz önce burada on kişi vardı, şimdi kimse yok.

D) Ağaçta üç kayısı gördü, onları koparmak için ağaca çıktı.

E) Bu şehre iki yıl önce taşındı, daha iki yıl daha burada kalacak.

 

11. Aşağıdaki dizelerden hangisi, yapı bakımından ilgi cümlesidir?

A) Füruzan, öykülerinde gözlemlerini anlatır, kimi zaman da yaşadıklarına yer verir.

B) Üç yıl içinde üç hikâye kitabı yayımladı, edebiyatımıza yeni insanlar, yeni gerçekler getirdi.

C) Öykülerinde toplumu anlattı, geniş okur yığınlarına öyküyü yeniden sevdirdi.

D) Konuşmalara büyük özen gösterir, ara sıra kahramanın ağzından kendisi konuşur.

E) Füruzan sık sık geçmişten söz açar; kimi öykülerinde çocukluğunda tanıdığı insanları anlatır.

 

12. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi yapı bakımından bağlı cümledir?

A) Uşağı işe koş, sen de ardına düş.

B) Ucuzdur, vardır illeti; pahalıdır, vardır hikmeti.

C) Tavşan dağa küsmüş, dağın haberi olmamış.

D) Ne yavuz ol, asıl ne yavaş ol, basıl.

E) Söz var, iş bitirir; söz var, baş yitirir.

 

13. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde isim fiille kurulmuş yan cümlecik özne göreviyle kullanılmıştır?

A) Ümit'ten, aynı fıkrayı bir daha anlatmasını istedik.

B) Piknikte mangal için çalı çırpı toplamak bizim görevimizdi.

C) Kırlara çıkıp koşmak, bağırmak istiyordu.

D) Aynı olayı sürekli anlatmasına artık dayanamıyorduk.

E) Faruk'un eve dönmesini hepimiz dört gözle bekliyorduk.

 

14. I. Nereye kayboldular, şimdi buradaydılar.

II. Hayır, sanmayın ki beni unuttular,

III. Yağmur giyerlerdi sonbaharla bir.

IV. Ne kadınlar sevdim, zaten yoktular.

V. Böyle bir sevmek görülmemiştir.

Numaralanmış dizelerden hangileri yapı bakımından sıralı cümledir?

A) I. ve III.   B) II. ve IV.   C) III. ve V.   D) II. ve V.   E) I. ve IV.

 

15. Aşağıdaki sıralı cümlelerden hangisinde, özne ortaklığı dışında öğe ortaklığı vardır?

A) Duydum ki unutmuşsun gözlerimin rengini.

B) Yazık olmuş, o gözlerden sana akan yaşlara

C) Biliyorsun, bir zamanlar seni ne çok seviyordum.

D) Kederinle üzülüyor, sevincinle gülüyordum.

E) Kederlerden uzaklaştım, şimdi neşe saçıyorum.

 

16. (I) Yapıtlarında köyden söz açan romancılarımız, genellikle kafalarındaki çözümlere göre köy gerçeğine yaklaşırlar. (II) Bunların yazdıklarını okuyunca "Romancı şu gerçekleri göstermek için yazmış." dersiniz. (III) Sorunlar ve çözümler kişilerin, olayların anlatılmasından çıkmaz. (IV) Bu yapıtlarda köylüler bilinçli olarak bir "nesne" durumuna getirilmişlerdir. (V) Romancılar amaçlarına ulaşmada bu nesneden yararlanmayı düşünürler.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinde yan cümlecik özne göreviyle kullanılmıştır?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

 

CEVAP ANAHTARI

1-A  2-B  3-B  4-C  5-E  6-C  7-D  8-C  9-D  10-C  11-A  12-D  13-B  14-E  15-A  16-A