1. Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatının özelliklerinden biri değildir?
A) Nazım birimi olarak dörtlük, genel olarak yarım kafiye kullanılmıştır.
B) Konudan çok konunun işlenişine önem verilmiştir.
C) Söz ve anlam sanatları, ustalık göstermenin bir ölçüsü kabul edilmiştir.
D) Arapça, Farsça ve Türkçe sözcüklerden oluşan karma bir dil kullanılmıştır.
E) Aşk, şarap, din ile ilgili konular ve felsefi düşünceler işlenmiştir.
2. İstanbul'da doğan şair, Mevlevi çevrelerinde özel dersler alarak yetişti. Divan şiirinin son büyük ustası kabul edilen şair, meşhur Hüsn ü Aşk mesnevisini yirmi beş yaşında yazdı. Şiirlerinde tasavvufu kendine has hayal, mecazlar ve buluşlar ile anlattı.
Bu parçada sözü edilen divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Nedim B) Şeyh Galip C) Fuzuli D) Nefi E) Necati
3. Klasik edebiyatın ünlü şairi olan Nedim için aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Lale devrinin zevk ve sefa âlemlerini dile getiren gazel ve şarkılarıyla ünlüdür.
B) Bütün şiirleri din dışı konularda olup şiirlerini övgü, aşk, şarap üzerine yazmıştır.
C) Yaşadığı hayatın güzelliklerini İstanbul Türkçesiyle dile getirmiştir.
D) Şiirlerinde deyimleri ve halk ağzını ustalıkla kullanmıştır.
E) Çarhname mesnevisiyle mahallileşme cereyanının başlamasına öncülük etmiştir.
4. Ömrünü ilim öğrenmekle geçirmiş Türk bilginidir. Dini ilimlerden başka matematik, astronomi gibi ilimleri, Latince ve Fransızcayı öğrendi. Batı ilimlerine ilk pencereyi açan, devrine göre çok ileri düşünen bir bilgindir. Fikir tarihimizde tarih, coğrafya, toplumbilim alanlarında her biri Batılı anlayışla yazılmış ciddi emek ürünü eserler vermiştir. "Cihannüma" ve "Fezleke" önemli eserlerindendir.
Bu parçada tanıtılan ünlü Türk bilgini aşağıdakilerden hangisidir?
A) Peçevi İbrahim Efendi
B) Katip Çelebi
C) Naima
D) Koca Ragıp Paşa
E) Evliya Çelebi
5. İran edebiyatından etkilenmesine karşın çağının Türkçesini de eserlerine yansıtmıştır. Alegorik (sembolik) anlatımla mesnevi tarzında yazdığı Harname'de sosyal hiciv söz konusudur. Divan'ı da vardır.
Bu parçada tanıtılan şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ali Şir Nevai B) Şeyhi C) Fuzuli D) Nefi E) Baki
6. On dördüncü yüzyılın tanınmış şairidir. Çeşitli konularda eserler yazmıştır. İran edebiyatının tüm güzellik ve zenginliklerini edebiyatımıza aktarmaya çalışmıştır. Zekâya dayanan ölçülü şiirleriyle divan edebiyatına katkıda bulunmuştur. Cemşid ü Hurşid, İskendername adlı eserleri ve bir de Divan'ı vardır.
Bu parçada tanıtılan şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahmedi B) Ahmet Paşa C) Nefi D) Hoca Dehhani E) Süleyman Çelebi
7. Aşağıdakilerden hangisi Fuzuli ve Şeyh Galip'in ortak özelliklerinden biridir?
A) Eserlerinde ilahi aşkı anlatmaları
B) Sebk-i Hindi akımından etkilenmeleri
C) Azeri şivesiyle eser vermeleri
D) Heceyle yazılmış eserlerinin bulunması
E) Şiirlerinde semboller kullanmamaları
8. Aşağıdakilerden hangisi bir gazelin makta beyti değildir?
A) Fuzuli buldu genc-i afiyet meyhane küncinde / Mübarek mülktür ol viran olmasun ya Rab
B) Sana Vasıf mı gönül virdi mukaddem ben mi / Eski yeni kimdür deftere sor sorma bana
C) Öyle bir şulesi var ki şem-i canın / Fanusuna sığmaz asla asumanın
D) Ettik o kadar ref'i taayyün ki Neşati / Ayine-i pürtab-ı mücellada nihanız
E) Şeyhi visal-i iydine kurban olur ise / Vasi ola bir bekaya ki hergiz fezası yok
9. Kasidelerinde sağlam bir şiir tekniği bulunan sivri dili ile dikkat çeken Nefî'nin hiciv tarzındaki şiirleri topladığı eseri —- dır. Ömrünün sonuna doğru yazdığı "terkib-i bent"iyle ün kazanan divan şairimiz -— dir. Divan edebiyatından etkilenerek kaside ve gazeller yazan — bir Divan sahibi, halk şairidir. Sergüzeştname adlı bir de mesnevisi vardır.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?
A) Siham-ı Kaza – Bağdatlı Ruhi – Bayburtlu Zihni
B) Su Kasidesi – Kadı Burhanettin – Seyrani
C) Şikâyetname – Nedim – Gevheri
D) Hayriye – Evliya Çelebi – Erzurumlu Emrah
E) Şah u Geda – Şeyh Galip – Karacaoğlan
10. Kaside ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) İlk beyti kendi içinde kafiyelidir.
B) Şairin mahlasının geçtiği beyte taç-beyit denir.
C) Birinci beytine matla, son beytine makta denir.
D) Tevhid, münacat ve naat bölümlerinden oluşur.
E) Genellikle din ve devlet büyüklerini övmek için yazılır.
11. Divan edebiyatımızın en büyük şairlerinden kabul edilen şair, Türkçe eserlerini Azeri lehçesiyle yazmıştır. Arapça ve Farsça eser de kaleme alan şair, aşk ve ıstırap şairi olarak tanınır. Bunun yanı sıra şiirlerinde ayrılık, keder, fedakârlık ve rintlik temalarını da işlemiştir. Kavuşmanın aşkı öldürdüğüne inanan şair, ondan kaçınır ve aşk derdini derman olarak görür. Tasavvuftan etkilenen şair şiirlerinin yanı sıra nesir türünde eserler de yazmıştır.
Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Baki B) Süleyman Çelebi C) Fuzuli D) Ahmet Paşa E) Şeyh Galip
12. Sanatçı, Türkçeye gönülden bağlı kaldı, eserlerini sade bir dille yazdı, Türkçenin Anadolu'da bir edebiyat dili olarak yerleşmesinde önemli katkılarda bulundu. Çevresine toplanan halka sade Türkçe ile Yunus tarzı ilahiler söyledi; ancak Yunus kadar başarılı olamadı. 12 bin beyitlik ahlaki, tasavvufi, didaktik bir eser olan Garipname ona aittir.
Bu parçada tanıtılan divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Âşık Paşa
B) Kadı Burhaneddin
C) Mevlana
D) Necati
E) Nabi
13. Aşk, ayrılık, hasret gibi lirik konularda yazılan şiirlerdir. Bazılarında Allah aşkı, peygamber sevgisi gibi konular işlenirken bazılarında da eğlence, zevk, kadın gibi unsurlar ele alınır. Beyit sayısı 5-15 arasında değişebilir. İlk beytine matla denir, ilk beyitte dizeler kendi aralarında kafiyelidir. Diğer beyitlerde ilk dize serbest ikinci dizeler matla beytiyle kafiyelidir.
Yukarıda sözü edilen nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gazel B) Müstezat C) Kaside D) Semai E) Mesnevi
14. Aşağıdakilerden hangisi mesnevi türünde yazılmış bir eser değildir?
A) Mecalisü'n – Nefais
B) Hüsrev ü Şirin
C) Hüsn ü Aşk
D) Leyla ile Mecnun
E) Vesiletü'n Necat
CEVAP ANAHTARI
1-A 2-B 3-E 4-B 5-B 6-A 7-A 8-C 9-A 10-D 11-C 12-A 13-A 14-A