Divan nesrinin genel özellikleri şunlardır:
- Düz yazıya inşa denilmiştir.
- Düz yazılar münşeat adı verilen kitaplarda toplanmıştır.
- Konudan çok söyleyişe önem verilir.
- Arapça ve Farsça sözcük ve tamlamalar kullanılır.
- Söz sanatlarına (özellikle seciye) ve mecazi kullanımlara sık yer verilir.
- Ağırlıklı olarak dini konular işlenmiştir.
- Tarih, gezi yazısı, bireysel ve toplumsal sorunlar da işlenmiştir.
Divan nesri aşağıdaki başlıklar altında bölümlere ayrılır:
1. Sade Nesir
- Halk için yazılmış dili ağır olmayan nesirlerdir.
- Masal, destan ve efsaneler, dini-tasavvufi eserler sade nesirle yazılmıştır.
- Mercimek Ahmet’in Kabusname’si, Kul Mesut’un Kelile ve Dimne’si, Evliya Çelebi’nin Seyahatname’si, sade nesre örnek eserlerdir.
2. Orta Nesir
- Tarih ve bilim kitapları orta nesirle yazılmıştır.
- Naima, Peçevi ve Âşık Paşazade Tarihi, Kâtip Çelebi’nin bilimsel eserleri orta nesre örnektir.
3. Süslü Nesir (Sanatkârane Nesir)
- Sanatlı, secili, uzun cümleli nesirlerdir.
- Hüner göstermek amacıyla yazılmış nesirlerdir.
- Ahlaki ve felsefi kitaplar, bazı mektuplar süslü nesirle kaleme alınmıştır.
- Sinan Paşa’nın Tazarru-name’si, Fuzuli’nin Şikâyetname’si, Veysi ve Nergisi’nin münşeatları süslü nesrin örnekleridir.