Düşünce Paragrafı

Bir fikrin inandırıcı şekilde ortaya konduğu paragraflara düşünce paragrafı denir. Bu tür paragraflarda ilk olarak bir düşünce verilir. Daha sonra bu düşünceye ilişkin nedenler, kanıtlar, örnekler mantıksal bir sıralanışla belirtilir. Bilgi vermek amacıyla oluşturulan düşünce paragraflarında nesnellik ağır basar. Bu nedenle de düşünceler kanıtlardan, örneklemelerden, tanıklardan, karşılaştırmalardan vb. yararlanılarak ortaya konur. Düşünce ağırlıklı olması nedeniyle bu tür paragraflarda mecazlı ifadelere ve söz sanatlarına pek yer verilmez; dil göndergesel işleviyle kullanılır. Düşünceler nesnel bir tutum ve anlaşılır bir dille anlatılır.

Düşünce paragrafları daha çok, bilimsel içerikli metinler ile makale, sohbet, fıkra eleştiri gibi yazı türlerinde kullanılır.

Örnek

Toplum olarak güzellik duygumuzu, estetik hazlarımızdan pek çoğunu kaybettik. Güzellikleri kaybede kaybede çirkinlikleri normal karşılayan bir toplum hâline geldik. Daha beteri iki asırdan beri doğru dürüst bir güzellik ortaya koyamadığımızı söyleyince eleştiriliyorum. Oysa yaptığımız estetikten yoksun inşa edilen anıtlar, köprüler, çeşitli yapılar güzellik duygumuzu yitirdiğimizi anlatmaya yetiyor. Tıpkı işitme engelli birinin çevresindeki şamatayı duymaması gibi…

Paragrafın giriş cümlesinde yazar, güzellik duygumuzu yitirdiğimizi belirtmiştir. Ardından da bu cümlede ileri sürdüğü düşüncenin doğruluğunu örneklerden yararlanarak kanıtlama yoluna girmiştir.