1. "Hişt Hişt" adlı hikâyede belli bir olay yoktur. Hikâyede yazarın yaşamından kısa bir kesit verilmiştir. Yazarın, evden ayrıldığı andaki duyguları, doğayı bu duyguların etkisinde algılayışı, aralıksız duyduğu "hişt" sesi ve bu sesten duyduğu tedirginliği anlatılmıştır. Yazar, gözlemleriyle duygularının sentezini gerçekçi bir dille anlatmış, en olmayacak şeyde yaşamın güzelliğini sezmiş; kişiliğinde, yer yer insan gerçeğinin bazı yönlerine dikkat çekmiştir.
Yukarıdaki parçada Sait Faik'in bir hikâyesinden yola çıkılarak kısa bir değerlendirme yapılmıştır. Bu değerlendirme, aşağıdaki türlerden hangisinin özelliklerini taşımaktadır?
A) Durum hikâyesi
B) Olay hikâyesi
C) Modern hikâye
D) Komik hikâye
E) Dramatik hikâye
2. Günler, haftalar, aylar, mevsimler derken birkaç yıl geçti. Çiftlikte o eski neşeli günler yoktu. Yunus Amca hastalanmış, yataklara düşmüştü, sesi soluğu büsbütün çıkmaz olmuştu. Zamanla civcivlerin ardı arkası kesilmiş, tavuklar birer ikişer eksilmişti. Bugünse çiftlikte bir başına kalan horoz, devrik bir kral gibi bir zamanki çöplüğünde kederlere boğulmuş bir halde dolaşıyor, sabahın köründe acı acı ötüyordu.
Yukarıdaki parça aşağıdaki türlerin hangisinden alınmış olabilir?
A) Öykü B) Deneme C) Makale D) Günlük E) Fıkra
3. Romanlar konularına ve yapısal özelliklerine göre değişik adlarla anıldığı gibi yazarının içinde bulunduğu ya da bağlı olduğu edebi akımlar açısından da adlandırılır.
Aşağıdakilerden hangisi edebi akımlara göre adlandırılan roman türlerinden biri değildir?
A) Romantik roman
B) Realist roman
C) Natüralist roman
D) Toplumcu gerçekçi roman
E) Tarihi roman
4. Bu oyunun en önemli iki kişisi Kavuklu ve Pişekâr'dır. Pişekâr, bir bakıma Hacivat'ın karşılığıdır. Konuya göre, türlü meslek, yöre ve uluslardan kişiler kendi şiveleriyle ortaya çıkarılırlar. Bu oyun da "başlangıç ve bitiş" bölümleri dışında iki bölümden meydana gelir: muhavere ve fasıl.
Yukarıda kısaca anlatılan tiyatro türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ortaoyunu B) Karagöz C) Komedya D) Tragedya E) Dram
5. Aşağıdakilerden hangisi tragedya ile komedyanın ortak yönlerinden biridir?
A) Dil, genellikle soyluların dilidir ve kaba sözcükler kullanılmaz.
B) Acı veren kötü olaylar sahnede gösterilmez.
C) Koro vardır ve oyun üç birlik kuralına uyar.
D) Daha çok halkı güldürerek eğlendirme ve düşündürmeyi amaçlar.
E) Kahramanlar tanrılar, tanrıçalar ve soylular arasından seçilir.
6. Aşağıdakilerden hangisi klasik komedyanın özelliklerinden biri değildir?
A) Seyirciyi güldürme yoluyla düşündürme ve doğru yola yöneltme amacı güder.
B) Kahramanlar çoğunlukla halk tabakasından kişilerdir.
C) Üslupta soyluluk aranmaz, her çeşit kaba söz ve şakalara yer verilir.
D) Konularını daha çok tarihten ve mitolojiden alır.
E) Üç birlik kuralına uyulur.
7. (I) Hikâyede olaylar romana göre genellikle yüzeysel olarak anlatılır. (II) Kişiler çoğu zaman hayatlarının belli bir dönemi içinde ele alınır. (III) Hikâyelerde kişiler detaylı tasvirlerle anlatılan çok yönlü insanlardır. (IV) Kabul gören sınıflandırmaya göre hikâyeler olay ve durum diye ikiye ayrılır. (V) Modern anlamda hikâye Türk edebiyatında Tanzimat'tan sonra görülmeye başlanmıştır.
Yukarıdaki numaralı cümlelerin hangisinde hikâyeyle ilgili bir bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
8. Aşağıdakilerden hangisi klasik tragedyanın özelliklerinden biri değildir?
A) Erdeme ve ahlaka üstün değer verilir.
B) Eser baştan sona kadar ciddi bir hava içinde geçer.
C) Konular çağdaş toplumdan ve hayattan alınır.
D) Seyircide acıma ve korku duyguları uyandırarak ruhu tutkulardan kurtarma amacı güdülür.
E) Kişiler doğaüstü varlıklar ve yüksek zümreden insanlardır.
9. Konusu yaşamın kendisidir. Daha doğrusu yaşanmış ya da yaşanması olağan durumları, olayları düş gücüyle gerçeğe uygun bir biçimde anlatma sanatıdır. Eserlerde olay ve durum, kişiler, yer ve zaman bir örgü içinde bütünleşir ve eserin yapısını oluşturur. Olaylar, kişiler ve zaman geniş bir plan içinde gerçekleşir, insan, geçmişi, geleceği ve çevresiyle ele alınır. Edebiyatın en uzun soluklu eseridir.
Yukarıda kısaca tanıtılan edebi tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Öykü B) Makale C) Biyografi D) Roman E) Anı
10. I. —- türünde öldürme, yaralama gibi olaylar seyircilere gösterilemez.
II. Hayatın ve insanların komik ve çarpık yanlarını ele alan tiyatro türüne —- denir.
III. Edebiyatımızda Fuzûlî'nin "Şikâyetname" adlı düzyazı örneği —- türünün gerçek anlamda ilk örneklerindendir.
IV. —- özellikleri, planı, kısacası her şeyiyle öykünün aynasıdır; ancak öyküden daha uzundur.
V. —- yazarlarının yaşam öykülerini anlattıkları kişileri tamamen tarafsız ve gerçeğe uygun bir şekilde anlatması gerekir.
Aşağıda verilen sözcükler numaralı cümlelerdeki boşluklara sırasıyla yerleştirilirse hangi numaradaki bilgiler yanlış olur?
"Trajedi, Komedi, Mektup, Roman, Otobiyografi"
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
11. Geleneksel halk tiyatrosuna ilişkin aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Bütün oyunlar belli bir metne dayanmayan, sözlü oyunlardır.
B) Karagöz, orta oyunu, meddah ve köy oyunları şeklinde dört türü vardır.
C) Orta oyununun başoyuncuları Kavuklu ve Pişekâr'dır.
D) Meddah hikâyeleri, oyuncuların hareketten çok, ses taklidi, jest ve mimiklerine dayanan, en az iki kişilik oyunlardır.
E) Güldürü öğesine yer vermeleri ve şive taklitlerinden yararlanmaları en önemli özellikleridir.
12. I. Anı türüyle bu tür arasındaki temel ayrım, ne zaman yazıldıklarıyla ilgilidir.
II. Fıkranın bu türden farkı, fıkranın kanıtlama amacı taşımamasıdır.
III. Karagöz'ün perdeden sahneye inmiş, geleneksel halk tiyatrosu ürünüdür.
IV. İçinde olağanüstü olaylar bulunan, tümüyle hayal gücünün ürünü olan anlatılardır.
Yukarıdaki cümlelerde aşağıdaki seçeneklerden hangisi hakkında bilgi verilmemiştir?
A) Masal B) Günlük C) Makale D) Orta oyunu E) Biyografi
13. I. İçinde olağanüstü olaylar barındırır.
II. Genelde başında birtakım kalıplaşmış sözler bulunur.
III. Olayların geçtiği zaman ve mekân belirsizdir.
IV. Anlatım alabildiğine yoğundur.
Yukarıda numaralanmış cümlelerde, hakkında bilgi verilen edebi tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tiyatro B) Hikâye C) Masal D) Roman E) Destan
14. Aşağıdaki tür – eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Roman – Sefiller
B) Komedi – Hastalık Hastası
C) Hikâye – Decameron
D) Anı – Babürname
E) Gezi Yazısı – Don Kişot
CEVAP ANAHTARI
1-A 2-A 3-E 4-A 5-C 6-D 7-C 8-C 9-D 10-E 11-D 12-E 13-C 14-E