Öne Çıkanlar SAVAŞLARIN YIKIMINI TÜRKÜLER SÖYLER Yıl 1905… Yemen artık Osmanlı Devleti’nin en sorunlu yerlerinden biridir. Yemen’de yeni bir isyan çıkar. Balkanlar’dan Kafkasya’ya isyanlarla uğraşan devlet, Yemen için yine asker toplayacaktır. Yemen’i bir cehennem olarak gören Anadolu insanı, buraya asker vermek istemez. Çünkü Yemen yamandır, gideni çok, döneni azdır… Bir kez daha ferman çıkar, Yemen için silah altına alınacaklar belirlenir. 1905 Mayıs’ında Yemen’e hareket edecekler Elazığ’da “Redif Kışlası” (Redif: Terhis edildikleri halde, ihtiyaç halinde yeniden askere alınan kişiler.) önünde toplanır. Kışlanın önü ana baba günüdür… Yaşlı, genç, ana, baba, kardeş, bacı herkes oradadır… Gözler yaşlı, gönüller hüzünlüdür. İşte “Yemen Türküsü” de bu uğurlamanın hatırasıdır: Havada bulut yok, bu ne dumandır? Mahlede ölü yok, bu ne şivandır? Ana ben ölmedim bu ne figandır? Eli Yemen’dir, gülü çemendir! Giden gelmiyor, acep nedendir? Yemen bir cephedir, hem de uğruna en çok türkü yakılan cephe. Halk bu cepheden çok çeker; bu ve buna benzer pek çok “Yemen Türküsü”nün varlığı da bu yüzdendir. “Havada Bulut Yok!” sözleri ile başlayan türkü ise çekilen acıyı belki de en iyi anlatan ezgidir. Bu türkü sadece Yemen’de çekilen acıyı, kaybedilen canları anlatmakla kalmaz; onun tarihimizdeki birçok olayla da bağlantısı kurulur. Asker yolu gözleyen analar, bacılar ve eşler bu türküyle hüzünlenir. Oğlunu askere yollayacak ana da tezkere bekleyen asker de Yemen Türküsü olmadan yapamaz. 1.Yukarıdaki metinden hareketle sanatın insan hayatındaki yeri hakkında, yorumunuzu da katarak bilgi veriniz.(10p) (Aşağıdaki soruyla ilgili seçeneklerden sadece birini cevaplandırınız!) 2.Hayatınız boyunca sizi etkileyen bir sanat eseri oldu mu? (10p) 2.a.Oldu ise sizde nasıl bir etki yarattığını anlatınız. 2.b.Eğer üzerinizde etki uyandıran bir sanat eseri olmadıysa sizi hayatta nelerin veya kimlerin etkilediğini nedenleriyle yazınız. Picasso bir resim sergisi açar. Sergilenen tablolardan birinin altında “balık” yazmaktadır. Sergiyi gezen bir kadın, resme bakar; ama resmi balığa benzetemez. Bu sırada yanına gelen Picasso’ya, “Bayım, bunun neresi balığa benziyor?” der. Picasso:”Bu balık değil ki zaten, resim!” der. 3.Parçada yer alan diyalogla sanatın gerçeklikle ilgili hangi yönü vurgulanmak istenmiştir? Nedeniyle yazınız.(10p) 4.Yukarıdaki görüntülerin hangi sanat sınıfı ve dalı ile ilgili olduğunu altlarında verilen boşluklara yazınız.(10p) ÖZELLİKLER BİLİM SANAT 1 Duygu ve hayalleri ifade etmeyi amaçlar. 2 Akıldan çok sezgiye dayanır. 3 Açıklamayı, öğretmeyi amaçlar. 4 Estetik zevk vermek temel amacıdır. 5 Kanıtlanabilirlik, nesnellik esastır. 5.Yukarıdaki tabloda sıralanan özelliklerin “bilim” veya “sanat”tan hangisine ait olduğunu belirleyiniz.(5p) Dil kültürün …………………………………..dur; çünkü dil sayesinde yüzyıllar öncesindeki bir gelenek hiç bozulmadan ve değişmeden bugüne gelebilir. Dil kültürün ……………………………dır ; 1950’lerde revaçta olan bir yaşam tarzını bugün de bize ulaştırarak yaşamamızı sağlayabilir. Dil, kültürün yaratıcısıdır; çünkü kültürün farklı unsurlarını (parçalarını) bir araya getirerek yepyeni bir kültürün ………………………… 6.Yukarıda dil-kültür ilişkisinden söz edilen yazıda yer alan boşlukları uygun biçimde doldurunuz.(6p) 7.Güzel sanatları diğer eserlerden (zanaat eserlerinden) ayıran en önemli özellik aşağıdakilerden hangisidir.(5p) A.Güzel sanatlar yetenek gerektirir. B.Güzel sanatlarda duygu ve düşüncelerin estetik biçimde ifade edilmesi temel amaçtır. C.Güzel sanat eserleri oluşturulurken bunların seri üretimi amaçlanır. D.Güzel sanatlarda eserler birbirinin aynısı olabilmektedir. E.Güzel sanatlarda temel amaç, ortaya çıkan eseri insanların kullanımına sunmaktır. 8.Aşağıdakilerden hangisi güzel sanatların özelliklerinden biri değildir?(5p) A.Sanatçının yorumunu yansıtır. B.Sistemli bir yapıdır. C.Bireyin kendini ifade biçimidir. D.Estetik değer taşır. E.Temel amacı yararlı olmaktır. 9. Bir romanda adı geçen kayıp şehirle ilgili, arkeologlar gerçek hayatta kazı yapıp bu şehri ortaya çıkarmaya çalışır mı? Nedeniyle yazınız. (Edebî metinlerin özelliklerini göz önünde bulundurarak değerlendiriniz.) (10p) 10. Endonezya’daki tsunami felaketinin, bireyin davranışları ve toplum üzerindeki etkisini anlatan bir edebî metin hangi bilimlerden yararlanabilir?(6p) A: B: C: Rüyasında, ağzındaki dişlerden yedisinin çekildiğini gören kral, huzuruna hemen ülkesinin en iyi rüya yorumcusunu çağırtır. Yorumcu, rüyayı dinledikten sonra krala der ki:”kralım, üzgünüm; ama yedi oğlunuz da sizden önce ölecekler.” kral çok sinirlenir bu yoruma. “vurun kellesini, bu şom ağızlının!” der ve yorumcuyu öldürtür. Başka bir rüya yorumcusunu çağırtır kral. Bu yorumcu da önce kralın rüyasını dinler. Sonra krala dönerek:” gözünüz aydın kralım, çok güzel bir rüya bu, çok yaşayacaksınız.” der ve ekler “O kadar ki hiçbir evladınız, babalarını kaybetmenin acısını tatmayacak!” bunu üzerine kral: “bu vatandaşıma hazinemden ne isterse verin!” der onu sarayın baş rüya yorumcusu yapar. 11.Yukarıdaki parçada dilin bireysel kullanımıyla ilgili hangi özelliğinden söz edilmiştir? Yorumlayarak yazınız.(10p) ( ) Edebiyatın felsefe, sosyoloji veya diğer bilim dallarıyla ilişkisi yoktur. ( ) Bir milletin oluşturduğu edebi metinlere bakarak o milletin kültürel hayatına dair pek çok bilgiyi öğrenebiliriz. ( ) Edebî metinler yazar ve okuyucu açısından bireysel özellikler taşır. ( ) Bir bilimsel eserde kullanılan dille bir edebi eserdeki dil aynı değildir. ( ) Edebî metin, malzemesi dile dayanan bir güzel sanat yapıtıdır. ( ) Edebî metinlerin önemli bir özelliği de kurmaca olmasıdır. ( ) Edebî metinler herkesin kullandığı günlük dilin dışına çıkmaz. 12. Yukarıda yer alan cümleleri “doğru-yanlış” (D/Y) olarak değerlendiriniz.(7p) 13.Dönemin başından itibaren “Türk Edebiyatı” derslerinden aklınızda kalanları veya etkilendiğiniz noktaları yazınız. (6p) 9.Sınıf Türk Edebiyatı 1.Dönem 1.Sınav Soruları İndir! (Mustafa Sıddık KARAGÖZ) 9.Sınıf Türk Edebiyatı 1.Dönem 1.Sınav Cevapları İndir! (Mustafa Sıddık KARAGÖZ)