Roman anı biçiminde yazılmış, romanda kıyı insanının denizle olan ilgisi anlatılmıştır. Edebiyatımızda ilk kez deniz Cevat Şakir Kabaağaçlı’nın bu eseriyle romana girmiştir.

Romanın Özeti:

Mahmut denizci bir ailenin çocuğudur. Bir amcası Davut ve diğer amcası Hakkı Reis de denizcidir. Davut amcası denizde can verir.

Mahmut da amcaları ve babası gibi denizci olmak istemekte ama babası buna şiddetle karşı çıkmaktadır. Her fırsatta denizin kötü yanlarını anlatır Mahmut’a. Babası, denizciliği aklından çıkarsın diye Mahmut’u bir ayakkabı tamircisine çırak verir. Kirpi Halil adlı bu adam da eski bir denizcidir; ama geçirdiği bir kazadan dolayı bu işe geçmiştir.

Kirpi Halil, çırağı Mahmut’a sürekli denizi anlatmakta denizcilik dersleri vermekte, Mahmut’taki denizci olma hevesini daha da perçinlemektedir. Bu durumu fark eden babası Mahmut’u ayakkabı tamircisinden alır.

Mahmut’la Fatma iyi anlaşmaktadırlar. Fatma’nın babası da balıkçıdır ve sık sık kızını balığa çıkarır. Bir gün Fatma Mahmut’un da kendileriyle gelmesi için babasını ikna eder. Sonraki gün Mahmut denize izinsiz çıkar. Fırtınaya yakalanırlar güçlükle dönebilirler Bodrum’a.

Mahmut, amcası Hakkı Reis’ten kendisine iş ister. Ağabeyinden çekinen Hakkı Reis bunu kabul etmez. Mahmut’u seven Fatma, Mahmut’un deniz arzusunu yerine getirmek için Mahmut’un annesine, denizci olmasına izin verilmezse oğlunun acısına kendini asacağını söyler. Kadıncağız korkuyla kocasının gönlünü yapar.

Mahmut, amcasının yanına verilir, ilk seferlerinde deniz patlar, kendilerini güç bela atarlar İzmir Limanı’na. Annesinden bir mektup gelir. Babası denizde kaybolmuştur.

Yemeğe çok yağ koyduğu gerekçesiyle amcasından azar işiten Mahmut ondan ayrılır başka bir tekneye geçer. Çok çalışır ama ne kendine ne annesine yetmektedir kazancı. Annesi de ölür. Yıllarca denizlerde sıkıntılı, tehlikeli, yorucu bir hayat sürer.

Sonunda Fatma’yla evlenmek için köyüne döner. Onu bir sürpriz beklemektedir. Hasımlarının teknesinden açılan ateşle Fatma’nın bir gözü kör, yüzü de delik deşik olmuştur. Fatma’yı gören Mahmut şaşkına döner, ne diyeceğini bilemez. Fatma ertesi gün ortadan kaybolur. Fatma, yüzünün bu haline çok üzülmektedir.

Eski tanıdıklarından biri kızı Ayşe’yi Mahmut’a (denizi bırakması şartıyla) verir. Mahmut bu şartı kabul eder. Bağa bahçeye üç yıl katlanabilir. Bir gün Bodrum’a gider. “Aganta burina burinata” bağrışlarıyla yeni bir teknenin denize indirilmekte olduğunu görür, “Aganta” diye bağırarak tekrar denize açılır.