1. Bazı filmlerin ilk karelerini izlediğimiz zaman: "Bu filmin nasıl sonuçlanacağı belli!" der, o film hakkında notumuzu daha baştan veririz. Edebî metin için de durum farklı değildir. Bir metin okura hiç hayal kurma, düşünme fırsatı vermiyorsa, bu durum, onun niteliğine gölge düşürür. Bu nedenle edebî bir metinde okurun yorum yapabileceği alanlar olmalıdır. İşte bir metne asıl değer kazandıran özellik de budur.

Bu parçaya göre edebî metnin en önemli özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bir ana düşünce etrafında örgülenmesi

B) Yoruma açık bir yapısının olması

C) Kusursuz bir dille yazılması

D) Yansız bir tutumla kaleme alınması

E) Gerçek yaşamdan beslenmesi

 

2. Sanat metinleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Üslûp kaygısı ön plandadır.

B) Kurmaca metinlerdir.

C) Ağırlıklı olarak betimleyici ve öyküleyici anlatım tekniği kullanılır.

D) Gerçek yaşamın olduğu gibi aktarılması amaçlanır.

E) Anlatıma duygular da katılır.

 

3. Aşağıdakilerden hangisi plastik (görsel) sanatlardan biri değildir?

A) Hat   B) Dans   C) Heykel    D) Mimari   E) Resim

 

4. Göstermeye bağlı edebî metinlerle anlatmaya bağlı edebî metinlerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yalnız yaşanmış olayları anlatmaları

B) Coşkuya bağlı metinler olmaları

C) Dilin kanalı kontrol işlevinde kullanılması

D) Bir olaydan hareketle oluşturulmaları

E) Tümüyle öznel bir anlatımla yazılmaları

 

5. Öğretici metinlerle İlgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

A) Bilgi verme amacıyla yazılması

B) Kanıtlanabilir yargıların ağırlıkta olması

C) Sade ve açık bir dille yazılması

D) Dilin heyecana bağlı işlevde kullanılması

E) Bilgilerin örneklerle verilmesi

 

6. Aşağıdakilerden hangisi güzel sanatların bir şubesi değildir?

A) Edebiyat   B) Resim   C) Müzik   D) Tiyatro   E) Dokumacılık

 

7. Aşağıdakilerden hangisi göstermeye bağlı edebî metinlerin özelliklerinden biridir?

A) Dilin göndergesel işlevde kullanılması

B) Amacının bilgi vermek olması

C) Kelimelerin gerçek anlamında kullanılması

D) Diyaloglara yer verilmesi

E) Sadece yaşanmış olayların işlenmesi

 

8. Öğretici metinlerle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Sözcükler genellikle gerçek anlamlarıyla kullanılır.

B) Söz sanatlarına pek yer verilmez.

C) Dil daha çok, sanatsal işlevde kullanılır.

D) Tarihî ve felsefi metinler öğretici metinler içinde yer alır.

E) Gazeteyle birlikte önemli bir gelişme göstermiştir. 

 

9. Aşağıdakilerden hangisi Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında kullanılan ölçütlerden biri değildir?

A) Dil anlayışı

B) İç ve dış göçler

C) Dil coğrafyası

D) Sanat anlayışı

E) Kültürel farklılaşma

 

10. Aşağıdakilerden hangisi öğretici metinlerin bir özelliği olamaz?

A) Dilin göndergesel işlevde kullanılması

B) Kelimelerin ilk anlamlarının tercih edilmesi

C) Bilgi vermek amacıyla kaleme alınması

D) Kaynağını hayal gücünden değil gerçeklerden alması

E) Kişi, olay, yer, zaman öğelerine yer verilmesi

 

11. Metinleri aşağıdakilerden hangisiyle gruplandırmak mümkün değildir?

A) Yazan sanatçının ülkesi bakımından

B) Ortaya konuş amacı bakımından

C) Yararlanılan anlatım türü bakımından

D) Kullanılan dilin işlevi bakımından

E) Gerçeklikle ilgisi bakımından

 

12. (I) Edebî bir eser, mükemmel bir üslupla yazılmış olabilir. (II) Fakat bu durum, eseri okurun gözünde tek başına değerli kılmaz. (III) Okur, her şeyden önce bir edebî eserin, kendi değerlerine saygı göstermesini bekler. (IV) Üzülerek söylemek gerekir ki çağlar boyu oluşan değerlerimizin bugün pek farkında değiliz. (V) Ancak bir yapıtta kendi değerlerine yeterince saygı gösterilmediğini fark eden bir okur, böyle bir eseri eline almaz. (VI) Böyle bir deneyim yaşayan okura bir daha o eseri okutamazsınız.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi anlatımın akışını bozmaktadır?

A) II.   B) III.   C) IV.   D) V.   E) VI.

 

13. Sanatı zanaattan ayıran en önemli özellik aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sanatın estetik, zanaatın yararlılık amacı taşıması

B) Sanatın bireysel, zanaatın toplumsal bir etkinlik olması

C) Sanatın duygulara, zanaatın akla dayanması

D) Sanatın yüksek gelir getirmesi, zanaatın az gelir getirmesi

E) Sanatın eğitim, zanaatın deneyim gerektirmesi

 

14. I. Sanat yapıtı, hayalleri gerçekleştirme yolunda bir ışıktır.

II. Sanat yapıtı, gerçek olayların yansıdığı yansız bir aynadır.

III. Sanat yapıtı, gerçeklerin hayal gücü ile birleşmesinden doğar.

IV. Sanatı yapıtı, hayal gücü geniş olan sanatçılarca oluşturulabilir.

V. Sanat yapıtı, gerçekle kurmacanın bir potada eritilmesiyle oluşur.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangileri anlamca birbirine en yakındır?

A) I. ve II.   B) I. ve III.   C) II. ve IV.   D) III. ve V.   E) IV. ve V.

 

15. Sanatsal ve öğretici metinlerle ilgili aşağıdaki karşılaştırmaların hangisinde yanlışlık yapılmıştır?

A) Sanatsal metinler kurmacaya dayanır, öğretici metinlere ise gerçeklik hâkimdir.

B) Öğretici metinlerde genellikle yalın ve anlaşılır, sanatsal metinlerde süslü ve sanatlı bir dil kullanılır.

C) Sanatsal metinlerde daha çok, anlatım, öğretici metinlerde ise konu ön plandadır.

D) Öğretici metinlerde dil, alıcıyı harekete geçirme işlevinde, sanat metinlerinde ise göndergesel işlevde kullanılır.

E) Öğretici metinlerde bilgi vermek, sanatsal metinlerde ise sanat zevki uyandırmak amaçlanır.

 

CEVAP ANAHTARI

1-B 2-D 3-B 4-D 5-D 6-E 7-D 8-C 9-B 10-E 11-A 12-C 13-A 14-D 15-D