1. Bağımlı sıralı cümlelerde özneler, tümleçler ortak olabilir.

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde iki ya da daha çok öğe ortaktır?

A) Murat bu yazarın öykülerini çok beğeniyor, her yıl en azından iki kitabını okuyordu.

B) Onun şiirlerini, bütün eleştirmenler beğeniyor, her yerde onlardan söz ediyor.

C) Ülkemizde özel kuruluşlar tiyatroya pek önem vermiyor, destek de olmuyorlar.

D) Deneme türü Cumhuriyet sonrasında ortaya çıktı, ilk örneklerini eleştirmenler yazdı.

E)  Sait Faik, yüze yakın öykü yazdı; öykülerinde yakından tanıdığı çevreleri anlattı.

 

2. Aşağıdakilerden hangisi bağlı cümle örneğidir?

A) Yeter derecede eğitime sahip olmalısın ki etrafındaki insanları lüzumundan fazla büyük görmeyesin.

B) Eğitimin insanı değiştirmesi yetmez, iyiye doğru değiştirmesi gerekir.

C) Eğitimin kökleri acı, fakat meyvesi tatlıdır.

D) Eğitim kafayı geliştirmektir, hafızayı doldurmak değil.

E) Bir insanın karakterini anlamak mı istiyorsunuz, onun okuduğu ve güldüğü şeylere bakın.

 

3. (I) Akşama kadar surların üzerinde, taşların, ağaçların arasında dolaştı. (II) Yorgunluğunu, güneşin ışınlarına siper ettiği bir akasyanın altında yemek yiyerek attı. (III) ilk kez bu kadar iştahlı yiyordu; çünkü çok yorulmuştu. (IV) Yemekten sonra hemen yatıp uyudu. (V) Ertesi sabah uyandığında gözlerini gökyüzüne çevirdi hemen.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) I. bileşik cümledir.

B) II. de yan cümlecikler vardır.

C) III. bağlı cümledir.

D) IV. kurallı cümledir.

E) V. bileşik fiil cümlesidir.

 

4. Elimdeki bitkiyi çobana gösteriyorum. Bir şey anlamıyor, boş boş bakıyor bana. Elimdeki otu tanıyıp tanımadığını soruyorum. Tanıdığını söylüyor. Bitkinin adını daha ben sormadan söylüyor.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisine örnek yoktur?

A) Bileşik cümle

B) Basit cümle

C) İsim cümlesi

D) Sıralı cümle

E) Kurallı cümle

 

5. Aşağıdakilerden hangisi yapı bakımından farklı bir cümledir?

A) Gönderdiği yazıyı aldım; okuyup inceleme fırsatım olmadı,

B) Yedi yıl yurt dışında kaldı, geçen yıl Türkiye'ye döndü.

C) O kitaptaki şiirleri okudum; ama açık söylemek gerekirse, pek beğenmedim.

D) Boş zamanlarında gazete okur, gazetelerdeki bulmacaları çözerdi.

E) Hava çok güzel; evde oturacağımıza pikniğe gidelim.

 

6. Aşağıdaki dizelerden hangisinde yan cümlecik özne göreviyle kullanılmıştır?

A) İlk defa o çocuklar görür, / Güneşin denize gömüldüğünü.

B) Nasırlı avuçların kuruladığı bu mavi gözler, / Hep uzak türkünün hüznünü yaşatır.

C) Bu acı, yelkenleri dolduran / Bir rüzgâr gibi yaklaşır ona.

D) Bir sabah köprü açılmadan, / Demir aldık denizden.

E) Hiç korkmamış, hiç ağlamamış gibi / Söylüyor bir türküyü denize.

 

7. Aşağıdaki atasözlerinden hangisinde yan cümlecik ötekilerden farklı görevde kullanılmıştır?

A) Alında yazılı olan başa gelir.

B) Kimsenin ettiği yanına kalmaz.

C) Aman diyene kılıç kalkmaz.

D) Ağaran baş, ağlayan göz gizlenmez.

E) Aç ile dost olayım diyen, peşin karnını doyursun.

 

8. Aşağıdaki dizelerin hangisi sıralı cümle değildir?

A) Güzel an durmaz Ayşecik; ah, zaman eskir!

B) Biz büyürüz, çocukluk elbiselerimiz küçülür.

C) Tazedir, özlüdür kalpleri, çocuklara benzer.

D) Belki dağların ardında bir bahçe onu saklar.

E) Kiminin evinde ağlanmaz, kiminin evinde gülünmez.

 

9. Aşağıdaki sıralı cümlelerden hangisinde dolaylı tümleç ortaklığı vardır?

A) Kapıda bekleyen adamın yüzüne baktı, ona niçin geldiğini sordu.

B) Çorbayı kaselere koydu, sonra konukları davet etti.

C) Elindeki çantaya kitaplarını ve dergilerini yerleştirdi, şemsiyesini koymadı.

D) Elindeki dosyada yazılanlara baktı, fakat hiçbir şey anlamadı.

E) Bu kasabaya her yıl ağustos ayında geliyor, en az yirmi gün burada kalıyordu.

 

10. Aşağıdaki sıralı cümlelerden hangisinde zarf tümleci ortaklığı vardır?

A) Pazar günü İzmir'e gitmişti, gelmemiştir.

B) Dün, kar yağışı hiç durmadı; evden dışarı çıkamadık.

C) Geçen hafta bize bu kitapları getirdi, ondan sonra başka bir şey getirmedi.

D) Hiçbirimiz o günü unutamadık; herkes çok mutlu olmuştu.

E) Gece boyunca kar yağdı; pek çok yol trafiğe kapanmıştır.

 

11. Sıralı cümlelerden oluşan aşağıdaki atasözlerinin hangisinde birden çok öğe ortaktır?

A) Kötü söyleme eşine, zehir katar aşına.

B) Hasta yatan ölmez, eceli yeten ölür.

C) Mart dokuzunda çıra yak, bağ buda.

D) Köylü, misafir kabul etmeyiz demez; konacak konak yoktur der.

E) Güvenme varlığa, düşersin darlığa.

 

12. I. Sisler Bulvarı'ndan geçtim, sırılsıklamdı.

II. Islak kaldırımlar parlıyordu.

III. Bir gemi beni Afrika'ya götürecek.

IV. Gece bekçilerine saati soruyordum.

V. Sisler boğazıma sarılmışlardı.

Numaralanmış dizelerden hangisi yapı bakımından farklı bir cümledir?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

 

13. İnsan, tehlikeyle karşılaşmadan cesur olup olmadığını anlayamaz.

Bu cümlenin olumlu, devrik, soru biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) İnsan, cesur olup olmadığını anlar mı, tehlikeyle karşılaşmadan?

B) İnsan cesur olup olmadığını anlamaz mı tehlikeyle karşılaşmadan?

C) İnsan cesur olup olmadığını tehlikeyle karşılaşmadan anlayamaz mı?

D) İnsan mı tehlikeyle karşılaşmadan cesur olup olmadığını anlar?

E) İnsan tehlikeyle karşılaşmadan da anlar cesur olup olmadığını.

 

14. I. Baskıdaki altından askıdaki salkım iyidir.

II. Aza kanaat etmeyen çoğu hiç bulamaz.

III. Az eli aşta gör, çok eli işte gör.

IV. Komşu ekmeği komşuya borçtur.

V. İnsan bilmediğini ayağının altına alsa, başı göğe erer.

Numaralanmış atasözlerinden hangi ikisi yapısı bakımından basit cümledir?

A) I. ve II.   B) I. ve IV.   C) II. ve IV.   D) III. ve IV.   E) III. ve V.

 

15. Aşağıdaki dizelerden hangisi yüklemine göre isim (ad) cümlesidir?

A) Dağlarda gezerken bana bir çeşme göründü.

B) Kırlara baharın daha ilk indiği gündü.

C) Canlandı hayalimde, mazideki o yazlar.

D) Alnım yanarak, hıçkırarak durdum o yerde.

E) Bir damla su içtim, pınarın köhne tasından.

 

16. Kimi ad cümlelerinde ekfiilin 3.tekil kişi ekinin kullanılmadığı olur.

Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir kullanım vardır?

A) Bu köyün dağları yücedir.

B) Günler tutsak gecelere.

C) Sanki yalvaran bir duadır onlar.

D) Nedir bulamadıkları yaz kış?

E) Artık bütün yollar sapa ve kilitlidir.

 

CEVAP ANAHTARI

1-C  2-C  3-A  4-C  5-C  6-B  7-C  8-D  9-C  10-B  11-C  12-A  13-A  14-B  15-B  16-B