1. Aşağıdakilerden hangisi Divan şiirinin belirleyici özelliklerinden biri değildir?

A) Arapça, Farsça sözcük ve tamlamalarla yüklü, ağır bir dil kullanılması

B) Tasavvufla ilgili terimlere fazlaca yer verilmesi

C) Yaşamı ilgilendiren somut konulara pek yer verilmemesi

D) İçeriği en iyi özetleyen bir iki sözcüğün başlık olarak seçilmesi

E) Konunun orijinalliğinin değil söyleyiş güzelliğinin önemsenmesi

 

2. Aşağıda divan edebiyatı ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) 17. yy'da kapalı ve soyut bir şiir anlayışını benimseyen Sebk-i Hindi akımı gelişmiştir.

B) Nesimi tasavvuf konusunu Hurufilik anlayışına bağlı olarak Azeri lehçesiyle yazmıştır.

C) Süleyman Çelebi'nin en önemli eseri, Mevlit olarak bilinen 800 beyitlik Garipname'dir.

D) Siham-ı Kaza'nın şairi Nefi kaside ve hiciv ustası olarak bilinir.

E) Sefaretname adı verilen eserin sahibi 18. yy sanatçısı Yirmisekiz Mehmet Çelebi'dir.

 

3. Divan edebiyatının en büyük şairlerinden biri kabul edilir. Türk dilini ve edebiyatını bir bütün olarak görmüş, kendisinden önce gelen ve çağdaşı olan Türk şairlerinin eserlerini okuyup incelemiştir. En fazla Ali Şir Nevai'den etkilenen şair, Divan edebiyatının ortak malzemesini kullanmakla birlikte özgünlüğü yakalayabilen ender şairlerdendir. Eserlerinde daha çok aşk, elem ve ayrılık temalarını işlemiştir. "Aşk derdiyle hoşem el çek ilacımdan tabip" diyen şair, çektiği ıstıraplardan memnun olduğunu dile getirmiştir. Bugünkü Irak topraklarında yaşayan şairin şiirleri yanında mensur eserleri de vardır.

Bu parçada sözü edilen divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Âşık Paşa   B) Şeyh Galip   C) Fuzuli   D) Nabi  E) Necati

 

I. Konu ve anlamın ikinci plana itildiği süslü nesirde yazarların amacı ustalık göstermektir.

II. Divan nesrinin önemli eserlerinden olan Fuzuli'nin Leyla ile Mecnun'u süslü nesir örneğidir.

III. Şairlerin yaşamını anlatan, şiirlerinden örnekler veren tezkireler edebiyat tarihinin yerini tutarlar.

IV. Sinan Paşa'nın Tazarruname adlı eseri süslü nesir örneklerindendir.

V. Öğretici bir amacı olan bilim ve kültür konularında yazılmış eserlerin çoğu orta nesir özelliği taşır.

4. Divan edebiyatı nesri (düzyazı) ile ilgili olarak numaralı cümlelerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) I.   B)II.   C) III.   D) IV.   E) V.

 

5. Edebiyatımızda ilk fabl örneği sayılabilecek eseri veren şair ve eseri aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fuzuli – Şikâyetname

B) Sinan Paşa – Tazarruname

C) Nabi – Hayrabat

D) Şeyh Galip – Hüsn ü Aşk

E) Şeyhi – Harname

 

6. Tuyuğ ile ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Divan edebiyatına Türklerin kazandırdığı dört mısradan oluşan bir nazım şeklidir.

B) Halk edebiyatındaki maniye benzer; ama 11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

C) Kadı Burhaneddin bu türün ünlü isimlerindendir.

D) Nükteli tasavvufi kavramlar, felsefi düşünceler, çeşitli dünya görüşleri konularındandır.

E) İlk dörtlük kendi arasında kafiyeli olup ikinci dörtlükten itibaren üç mısra kendi arasında, dördüncü mısra birinci dörtlükle kafiyelidir. 

 

7. XVI. yüzyıl sanatçılarından olan şair Divan edebiyatının en büyük şairlerindendir. Şiirlerini genellikle din dışı konularda yazmış tasavvuftan etkilenmemiştir. Kanuni'nin ölümü üzerine terkib-i bent şeklinde yazdığı "Kanuni Mersiyesi" oldukça ünlüdür.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fuzuli   B) Şeyh Galip   C) Baki   D) Necati   E) Nabi

 

I. Divan şiirine yönelerek yazdığı kasideler, tahmisler, gazeller ve naatlardan oluşan bir divanı vardır.

II. Asıl ününü divanına almadığı halk şiiri tarzındaki hece ölçüsüyle yazdığı şiirlere borçludur.

III. Divan'ı dışında Sergüzeştname ve Hikâye-i Garibe adlı eserleri vardır.

8. Yukarıda özellikleri verilen XIX. yüzyıl saz şairi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bayburtlu Zihni

B) Emrah (Erzurumlu)

C) Gevheri

D) Karacaoğlan

E) Kaygusuz Abdal

 

I. (—-) 16. yüzyılda yaşamış, Pendname'siyle ün kazanmıştır. Bu eserinde, halk dilindeki atasözlerini ve deyimleri derlemiştir.

II. (—-) İbrahim Hakkı'nın çeşitli bilimlerden söz eden en tanınmış eseridir.

III. (—-) Evliya Çelebi'nin bu eseri sade nesrin en güzel örneklerindendir. Edebiyat tarihi bakımından önemli olduğu kadar coğrafya ve dil açısından da önemlidir.

9. Yukarıdaki parantezle gösterilen yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

A) Fuzuli – İskendername – Sefaretname

B) Güvahi – Marifetname – Seyahatname

C) Seyrani – Nutuk – Keşfü'z-Zünun

D) Baki – Selçukname – Babürname

E) Katip Çelebi – Tezkiretü'ş-Şuara – Peçevi Tarihi

 

10. Nabi'nin Hayrabad adlı mesnevisinden daha iyi bir eser yazabileceğini kanıtlamak istemiştir. Bunun için, ilahi aşka varmanın güçlüklerini sembollerle anlattığı Hüsn ü Aşk'ı yazmıştır. Geniş hayal gücü, orijinal benzetmeleriyle dikkat çeken şair Sebk-i Hindi akımından etkilenmiş ve divan edebiyatının son büyük şairi olarak kabul edilmiştir.

Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fuzuli   B) Nefi   C) Nedim   D) Şeyh Galip   E) Baki

        

11. Fuzuli ve Baki'yi karşılaştıran aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Her ikisinin şiirlerinde de yoğun olarak tasavvufi unsurlar görülür.

B) Baki'de görülen yaşama sevinci ve hayattan zevk alma isteği Fuzuli'de yoktur.

C) Baki şiirlerini İstanbul Türkçesi ile, Fuzuli ise Azeri Türkçesi ile yazmıştır.

D) Baki mesnevi yazmamış, Fuzuli ise başarılı mesneviler kaleme almıştır.

E) Aynı yüzyılda farklı coğrafyalarda eserler vermişlerdir.

 

12. Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatına ait bir özellik değildir?

A) Sanat için sanat anlayışının benimsenmesi

B) Genellikle zengin ve tam kafiyenin kullanılması

C) Süslü, sanatlı ve ağır bir dilinin olması

D) En çok kullanılan nazım biçimlerinin koşma, semai, varsağı olması

E) Bütün güzelliğine değil, parça güzelliğine önem verilmesi

 

13. —- didaktik şiirleriyle divan şairleri arasında özel bir yere sahiptir, imparatorluğun duraklama devrinde hikemi tarzda yazdığı gazellerle halkın güvensizlik ve bezginliğine tercüman oldu. Oğlu için yazdığı eğitici değeri olan —-, mesnevi tarzında yazılmıştır ve şairin en önemli eseridir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Şeyhi – Harname

B) Nefi – Siham-ı Kaza

C) Fuzuli – Beng ü Bade

D) Nabi – Hayriyye

E) Ali Şir Nevai – Mecalisü'n – Nefais

 

CEVAP ANAHTARI

1-D 2-C 3-C 4-B 5-E 6-E 7-C 8-A 9-B 10-D 11-A 12-D 13-D