1. Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Tarihi şahsiyetler ve din büyüklerinin hayatını anlatan olağanüstü hikâyelere menkıbe denir.

B) Sözlü gelenekte yaşayan, olağanüstü olaylara yer veren masal türünün dünya edebiyatındaki önemli örneği Kelile ve Dimne'dir.

C) İlk dizesinin 7 heceden eksik olduğu manilere kesik mani adı verilir.

D) Karagöz, izleyicilerle çevrilmiş bir alanda doğaçlama geliştirilen bir seyirlik oyun biçimidir.

E) Yiğitlik, savaş ve kahramanlık konularını işleyen koşma türü koçaklamadır.

 

2. Aşağıda halk edebiyatıyla ilgili verilen bilgilerden hangisinde bir yanlışlık vardır?

A) Halk edebiyatı, İslamiyet öncesi Türk edebiyatının devamı niteliğindedir.

B) Genellikle zengin uyağın kullanıldığı halk edebiyatında göz için kafiyeye önem verilir.

C) Şairler şiirlerinde genellikle mahlas kullanır.

D) Şiirlerde hece ölçüsü ve dörtlük nazım birimi kullanılır.

E) Saz eşliğinde de söylenen şiirlerde halk söyleyişlerine yer verilir.

 

3. Yunus Emre'yle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Türkçeyi çok iyi kullanmış, yalın ve özlü bir anlatımı seçmiştir.

B) Şiirlerini yalnızca heceyle yazmış, aruz ölçüsünü hiç kullanmamıştır.

C) Şiirlerinde Allah ve Peygamber sevgisi, tasavvuf fikri ön plandadır.

D) Tekke şiirinin bu büyük şairi, lirik şiirler ve ilahileriyle bilinir.

E) Risaletü'n-Nushiyye adlı bir eseri ve şiirlerini topladığı Divan'ı vardır.

 

4. Aşağıdakilerden hangisi Dede Korkut Hikâyeleri'nin özelliklerinden biri değildir?

A) XV. yüzyıl başlarında Doğu Anadolu'da Türkler arasında yaygın olarak anlatılan on iki hikâyeden oluşur.

B) Türk boylarının yaşamının konu edildiği bu hikâyeler destan geleneğinden halk hikâyesine geçiş döneminin ürünüdür.

C) Söz dizimi Türkçeye uygundur ve konular, nazım ve nesir şeklinde karışık olarak anlatılmıştır.

D) Masal ve destanlarda görülen olağanüstü niteliklerin bu hikâyelerde bulunmaması Türk hikâyeciliği bakımından önemlidir.

E) İçerisinde Türk boylarının inançları, âdetleri ve yaşayışları hakkında pek çok bilgi bulunmaktadır.

 

5. Güney Anadolu'da yaşadığı düşünülen 17. yüzyıl halk şairidir. Hece vezni ile milli zevke ve geleneğe uygun şiirler yazmıştır. Ünü imparatorluğun bir ucundan bir ucuna yayılan şair, il il dolaşarak sazıyla güzellere şiirler okumuştur. Koşma, semai, destan gibi türlerde gurbet, aşk, tabiat, yurt güzellikleri gibi temaları da işlemiştir.

Bu parçada sözü edilen saz şairi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Köroğlu   B) Karacaoğlan   C) Dadaloğlu   D) Aşık Ömer   E) Kayıkçı Kul Mustafa

 

6. Toroslar'daki "Varsak" boyuyla bilinen bir nazım şeklidir. Güney illerinde Karacaoğlan bu alanda ürün vermiştir. Kafiyelenişi bakımından koşmaya benzer yiğitlik ve mertlik edası vardır.

Yukarıda belirtilen özellikler edebiyatımızdaki nazım türlerinden hangisine aittir?

A) Destan   B) Koçaklama   C) Varsağı   D) Koşma   E) Güzelleme 

 

I. Dünya edebiyatının da tanıdığı bir mutasavvıf

olan Yunus Emre evrensel insancılık (hümanizm) görüşüyle tanınır.

II. Garipname, Âşık Paşa'nın Anadolu Türklerine tasavvufu öğretmek için yazdığı eserdir.

III. Ahmet Yesevi'nin çizgisinde olan Hacı Bektaş Veli "Makalât" adlı eseri ile ünlüdür.

IV. Kayıkçı Kul Mustafa 15. yy'da yaşamış, Budalaname, Mugalataname adlı öğretici eserler yazmıştır.

V. Bayramiye tarikatının kurucusu Hacı Bayram Veli'nin hece ölçüsüyle yazılmış "nutuk" türünde şiirleri vardır.

7. Numaralanmış cümlelerin hangisinde verilen bilgi yanlıştır?

A) I.   B) II.  C) III.  D) IV.   E) V.

 

8. Aşağıdakilerden hangisi halk edebiyatının özelliklerinden biri değildir?

A) Sözlü geleneğe dayanması

B) Şiirlerde konu bütünlüğünün bulunması

C) Daha çok yarım kafiye kullanılması

D) Şiirin son bölümünde mahlasın kullanılması

E) Gazel ve kaside biçimlerinin yaygın olarak kullanılması

 

9. Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) 19. yüzyıl Âşık edebiyatı şairlerinden Bayburtlu Zihni aruza merak salmış ama hece ile de şiirler yazmıştır.

B) Mesnevi, Ali Şir Nevai tarafından yazılmış, manzum Türkçe bir eserdir.

C) Mantıku't-Tayr, İranlı şair Attar'ın aynı adlı mesnevisinin tercümesidir.

D) Süleyman Çelebi'nin peygamberin hayatını anlattığı eseri Vesilet'ün Necat'tır.

E) Gülistan, 14. yüzyıl şairlerinden Sadî'nin yazdığı mensur, manzum bir nasihatnâmedir.

 

10. Aşağıdakilerin hangisinde hem aruz hem de hece ölçüsüyle yazan halk şairleri bir arada verilmiştir?

A) Erzurumlu Emrah – Gevheri

B) Bayburtlu Zihni – Köroğlu

C) Âşık Veysel – Seyrani

D) Gevheri- Karacaoğlan

E) Yunus Emre – Köroğlu

 

11. Bir halk edebiyatı ürünü olan "mani" ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Anonim bir üründür.

B) Bütün maniler dört mısralıdır.

C) Asıl söylenmek istenen son iki dizede söylenir.

D) Kafiye düzeni "aaxa" şeklindedir.

E) "Ayaklı mani" ve "yedekli mani" diye türleri vardır.

 

12. Aşağıdaki dizelerden hangisi bir taşlamadan alınmış olabilir?

A) Ormanda büyüyen adam azgını / Çarşıda pazarda insan beğenmez

B) Bak şu kaşa bak şu göze / Ciğer kebap oldu köze

C) Güzel ne güzel olmuşsun / Görülmeyi görülmeyi

D) Namını çıkarmak istersen eğer / Oğlan kız yetiştir bırak bir eser

E) On yedi yaşında düşer sevdaya / On sekizde uğrar kuru kavgaya

 

13. Aşağıdaki halk edebiyatı şairimizden hangisi eserlerinde işlediği konu yönünden diğerlerinden ayrılır?

A) Karacaoğlan

B) Erzurumlu Emrah

C) Ercişli Emrah

D) Kaygusuz Abdal

E) Gevherî

 

I. Şairleri genellikle okumamış kişilerdir.

II. Söz sanatlarına ve süslü bir söyleyişe yer verilmiştir.

III. Konu, tema ve duyarlılık bakımından halk hayatına sıkı sıkıya bağlıdır.

IV. Rubai, tuyuğ, şarkı, kıta en önemli nazım biçimleridir.

V. İşlenen başlıca temalar aşk, hasretlik, tabiat, yiğitlik ve ölümdür.

14. Yukarıda numaralı cümlelerin hangileri halk edebiyatının özelliklerinden değildir?

A) I. ve II.   B) II. ve III.   C) II. ve IV.   D) III. ve IV.   E) IV. ve V.

 

CEVAP ANAHTARI

1-D 2-B 3-B 4-D 5-B 6-C 7-D 8-E 9-B 10-A 11-B 12-A 13-D 14-C