Kişilerin ve çevredeki nesnelerin gülünç taraflarını ele alarak onları yeren, kötüleyen şiirlere ‘satirik şiir’ denir. Satirik şiirlerin eleştirici bir anlatımı vardır. Bir kişi, olay, durum, iğneleyici sözlerle, alaylı ifadelerle eleştirilir. Satirik şiirlerde didaktik öğeler de vardır. Ancak bilgi vermeyi, bir bilgiyi öğretmeyi amaçlamadığı için bu şiirler, didaktik şiirden ayrı bir tür olarak kabul edilir.

Satirik şiirlere Divan edebiyatında “hiciv”, Halk edebiyatında “taşlama “, Yeni Türk edebiyatında ise “yergi” örnek olarak verilebilir. Edebiyatımızda Şeyhî, Bağdatlı Ruhî, Nef’î, Ziya Paşa bu tip manzumelerin güzel örneklerini vermişlerdir.

Satirik Şiir Örnekleri

Söylersin de söz içinde şaşmazsın

Helâli haramı yersin seçmezsin

Nasibin kesilir de sular içmezsin

Akar çaylar senin olsa ne fayda

(Pir Sultan Abdal)

 

Yiyin efendiler yiyin, bu han-ı can-feza sizin

Doyunca, tıksırınca, çatlayıncaya kadar yiyin

Verir zavallı memleket, verir ne varsa, malını

Vücudunu, hayatını, ümidini, hayalini

Bütün ferağ ı halini, olanca şevk-i balını

Hemen yutun düşünmeyin haramını, helâlini…

(Tevfik Fikret)

 

Köylümüz efendimiz tarlasında perişan

İşçimiz kardeşimiz kavgasında perişan

Anam bacımdır bahtı karasında perişan

Hemen Allah cümlemizin yardımcısı olsun.

(Cahit Sıtkı Tarancı)