1. Tanzimat edebiyatının hazırlık dönemine "çeviri dönemi" de denir. Bu dönemde şiir, hikâye, roman çevirileri yapılmış, 1831'de “Takvim-i Vakayi”, 1840'ta 'Ceride-i Havadis" gazeteleri çıkarılmıştır. Tanzimat edebiyatının başlangıcı sayılan —- ise 1860'ta çıkarılmıştır,

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Tercüman-ı Şark

B) Hürriyet

C) Tercüman-ı Ahval

D) Diyojen

E) Tercüman-ı Hakikat

 

2. İran'ı maddi ve manevi yönden çürüten o "içki ve sevgili edebiyatı" bizde yüzyıllarca yüksek sınıflar üzerinde egemen olduktan sonra, bir türlü halk arasına sokulamadığı için sonunda, yaşamın sert rüzgârlarıyla yıkılıp gidiverdi. Bu yıkılışın ardından dönemin aydınları yüzlerini Batı' ya çevirerek yeni bir arayışa giriştiler. Önlerinde de —- ile —- yürüyordu.

Bu parçada boş bırakılan yerlere, aşağıdakilerin hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir?

A) R. Mahmut Ekrem – Yusuf Kâmil Paşa

B) Ziya Paşa – A. Mithat Efendi

C) Şinasi – N. Kemal

D) Şemsettin Sami – N. Kemal

E) Şinasi – A. Vefik Paşa

 

3. Aşağıdakilerin hangisi, Şinasi'nin yazınımızdaki öncülüklerinden biri değildir?

A) Çağdaş Türk düzyazısının temellerini atması

B) Noktalama işaretlerini kullanmaya başlaması

C) Dilin sadeleşmesi İçin bilinçli bir çaba harcaması

D) İlk yerli tiyatro oyununu sergilemesi

E) Doğu'nun "tevekkül felsefesi" yerine, yapıtlarında, aklı egemen kılmaya çalışması

 

4. Birinci Dönem Tanzimat sanatçıları için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) "Sanat toplum içindir." ilkesiyle eserler verdikleri

B) Yalın bir dili savunmalarına karşın, Divan edebiyatının etkisinden kurtulamadıkları

C) İçeriği önemsemeyip biçimsel yenilik arayışlarına yöneldikleri

D) Divan edebiyatı nazım biçimlerini kullandıkları

E) Fransız İhtilâlı’nın etkisiyle vatan, özgürlük, adalet gibi kavramları işledikleri

 

5. Aşağıdakilerin hangisinde Namık Kemal'in yapıtlarının türü yanlış belirtilmiştir?

A) Eleştiri: Tahrib-i Harabat, Takip

B) Roman: İntibah, Cezmi

C) Tiyatro: Vatan yahut Silistre, Gülnihal

D) Öykü: Kara Belâ, Akif Bey

E) Şiir: Hürriyet Kasidesi, Vatan Kasidesi

 

6. Tanzimat şiiri, Divan şiirinin aşağıdaki özelliklerinden hangisini ortadan kaldıramamıştır?

A) Biçimsel olgunluğun her şeyin üstünde tutulması

B) Gerçek yaşamdan kopuk olması

C) Doğu kültüründen gelen nazım biçimleriyle oluşturulması

D) Konunun, kalıplaşmış sözlerle anlatılması

E) Bütün güzelliği yerine parça güzelliğinin önemsenmesi 

 

7. Türk edebiyatının en çok da bu döneminde çelişkili bir tutum sergilenmiştir. Sade dile önem verildiği halde çoğu kez ağır bir dil kullanılmıştır. İçerikte yenilikler yapılmaya çalışılırken, eski nazım biçimlerinin kullanımı sürdürülmüştür. Hece veznine arka çıkılmış; ama genel olarak aruz vezni kullanılmıştır.

Bu parçada örneklendirilen durum, aşağıdaki edebiyat dönemlerinin hangisiyle ilgilidir?

A) Milli edebiyat

B) Servet-i Fünun edebiyatı

C) Fecr-i Âti edebiyatı

D) Tanzimat edebiyatı

E) Cumhuriyet dönemi edebiyatı

 

8. Tanzimat dönemi tiyatrosuyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Birinci dönemde, halkı eğitme araçlarından biri sayılmıştır.

B) Komedilerde klasisizmin, dramlarda romantizmin etkisi görülür.

C) İkinci dönemde, okunmak için yazılmaya başlanmıştır.

D) İkinci dönemde, yabancı tiyatro topluluklarının gösterileriyle canlılık kazanmıştır.

E) Geleneksel Türk tiyatrosunun birikiminden de yararlanılmıştır.

 

9. Edebiyatımızda öykü türünün ilk örneklerinden sayılan bu yapıt, Ahmet Mithat'ın sanat anlayışını da yansıtır. Ders vermek amacıyla yazılmıştır. Kişiler ve olaylar günlük ya-şamdan seçilmiştir. Meddah öykülerini andıran bir anlatımı vardır.

Bu parçada sözü edilen yapıt, aşağıdakilerin hangisidir?

A) Letaif-i Rivayat

B) Kara Bela

C) Küçük Şeyler

D) Muhsin Bey

E) Karabibik

 

10. Bir romanında, roman kahramanı gemiye binince, olayın akışını durdurup buhar kazanlarını anlattığı için onun romanlarına "öyküleştirilmiş ansiklopedi" diyenler de olmuştur.

Bu sözler aşağıdaki Tanzimat sanatçılarından hangisi için söylenmiş olabilir?

A) Şemsettin Sami

B) Namık Kemal

C) Recaizade Mahmut Ekrem

D) Ahmet Mithat Efendi

E) Samipaşazade Sezai

 

11. Aşağıdakilerden hangisi, Şinasi ile Namık Kemal'in ortak özellikleri arasında yer almaz?

A) Halkı eğitmeyi amaçlama

B) Fransız edebiyatından etkilenme

C) Romantizmin etkilerini yansıtma

D) Tiyatro türünde eser verme

E) Gazetecilik alanında çalışma

 

12. Aşağıdakilerin hangisinde, Tanzimat şiiri ile ilgili bir bilgi yanlışı vardır?

A) Eski mazmunlar bırakılmış, "vatan, millet, hürriyet" gibi kavramlar İşlenmiştir.

B) İkinci dönem şairleri dili yabancı öğelerden arındırmaya çalışmışlardır.

C) Yalnızca sanat kaygısı güden ikinci dönem sanatçıları, şiirde bireysel konulara yönelmişlerdir.

D) Birinci dönem şairleri, toplumsal sorunlara eğilerek halkı eğitmeye çalışmışlardır.

E) Birinci dönemde eski nazım biçimlerine bağlı kalınmış, ikinci dönemde bazı biçimsel yenilikler gerçekleştirilmiştir. 

 

13. Şinasi'nin "Şair Evlenmesi" adlı tiyatro yapıtıyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Tek perdelik bir komedi olduğu halde, ilk yerli tiyatro ürünü sayılmıştır.

B) Kişiler, sosyal çevrelerine uygun bir dille konuşturulmuştur.

C) Olaylar ve kişiler akla, günün gerçeklerine uygundur.

D) Kişilerin adlarıyla kişilikler arasında uyum sağlanmıştır

E) Geleneksel Türk tiyatrosuyla taban tabana zıt özellikler taşımaktadır.

 

14. Aşağıdaki sanatçı-yapıt eşleştirmelerinin hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır?

A) Şinasi – Gülnihal

B) R. Mahmut Ekrem – Çok Bilen Çok Yanılır

C) Namık Kemal – Zavallı Çocuk

D) Ahmet Mithat Efendi – Yeniçeriler

E) Abdülhak Hamit – İçli Kız

 

I. Yapıtlar, genellikle, duygusal ve acıklı konular üzerine kurulmuştur.

II. İlk ürünlerinde meddah hikâyelerinin etkisi görülür.

III. Betimlemelerin işlevi yoktur, bunlar süs olarak kullanılmıştır.

IV. Tüm yapıtların da sanatçılar kendilerini gizi emiş, olayın gerçekliğini anlatmaya çalışmışlardır. .

V. Roman, bireyi eğitme ve toplumu düzeltmenin bir aracı olarak görülmüştür.

15. Bu cümlelerin hangisinde, Tanzimat edebiyatının ilk dönemindeki hikâye ve roman türleriyle ilgili bilgi yanlışı vardır?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.  E) V.

 

CEVAP ANAHTARI

1-C 2-C 3-D 4-C 5-D 6-C 7-D 8-D 9-A 10-D 11-C 12-B 13-E 14-A 15-D