1. Kendi içerisinde ikiye ayrılan bu edebiyat topluluğu, ikinci dönemde dönemin siyasi şartlarının gereği toplumsal konulardan uzaklaşarak "sanat için sanat" anlayışına yönelmiştir. Batı etkisinde şekillenen bu edebiyat döneminde edebiyatımıza birçok yenilik girmiştir: imla ve noktalamanın kullanılması; roman, hikâye, makale, tiyatro gibi yeni türlerde eserler verilmesi; eserlerde yeni kavram ve konuların işlenmesi bunlardan bazılarıdır.

Bu parçada sözü edilen edebiyat topluluğu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Servet-i Fünun  

B) Tanzimat  

C) Milli Edebiyat  

D) Fecr-i Âti  

E) Birinci Yeni

 

2. Aşağıdaki yazar – eser eşleştirmelerinden hangisi doğru değildir?

A) Ahmet Mithat Efendi – Hasan Mellah

B) Şinasi – Tercüme-i Manzume

C) Ziya Paşa – Felatun Beyle Rakım Efendi

D) Namık Kemal – Evrak-ı Perişan

E) Şemsettin Sami – Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat

 

3. Roman kahramanlarından Bihruz Bey, nazlı büyütülmüş, üstünkörü eğitim almış biridir. Babası ölünce Bihruz Bey'e büyük bir miras kalır. Parasının hiç bitmeyeceğini sanan Bihruz Bey, kendini eğlencelere, gezmelere kaptırır. Onun en önemli merakları faytona binmek, Batı tarzında giyinmek, yerli yersiz Fransızca konuşmaktır. Bir gün Çamlıca'da Periveş adındaki bir kadını, iyi bir aile kızı sanır ve ona âşık olur. Bihruz Bey bu kadının, hayalinde canlandırdığı gibi bir kadın olmadığının neden sonra farkına varır.

Bu parçada tanıtılan roman ve onun yazarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) İntibah – Namık Kemal

B) Sevda Peşinde – Hüseyin Rahmi Gürpınar

C) Araba Sevdası – Recaizade Mahmut Ekrem

D) Dürdane Hanım – Ahmet Mithat Efendi

E) Zehra – Nabizade Nazım

 

4. —- ilk romanı —- 1876'da yayımlanmıştır. Bu roman, Türk romanında bir başlangıç sayılabilir. Romanda, Ali Bey adlı bir gencin İstanbul Çamlıca'da Mahpeyker adlı bir kadınla tanışması ve deneyimsizliğinden dolayı, onun bu kadına bağlanmasıyla gelişen olaylar anlatılır. Sanatçının bunun yanında "Cezmi" romanı ile "Zavallı Çocuk, Gülnihal" gibi oyunları vardır.

Bu parçada boş bırakılan yerlere, aşağıda verilen bilgilerden hangisi getirilmelidir?

A) Mehmet Rauf’un – Eylül

B) Recaizade Mahmut Ekrem'in – Araba Sevdası

C) Namık Kemal'in -intibah

D) Nabizade Nazım'ın – Karabibik

E) Ahmet Mithat Efendi'nin – Henüz On Yedi Yaşında

 

5. Tiyatro türüne özellikle önem veren Namık Kemal, altı oyun yazmıştır. Bir yurtseverlik, kahramanlık oyunu olan (I)Celaleddin Harzemşah yalnız ülke içinde değil, Avrupa'da da ilgi uyandırmış ve beş dile çevrilmiştir. Magosa'dayken yazdığı (II)Gülnihal adlı oyunda baskıya ve zulme karşı duyduğu tepkiyi dramatik bir biçimde dile getirmiştir. Yine Magosa'da yazdığı (III)Akif Bey adlı oyunda, yurtsever bir deniz subayının göreve koştuğu sırada karısının kendisine bağlılık göstermeyişini anlatırken, ahlaksal bir yorum da getirir. (IV)Zavallı Çocuk adlı eserde görücü yoluyla evlenmeye karşı çıkar. On beş perdelik, (V)Vatan yahut Silistre Namık Kemal'in en beğendiği yapıtı olarak bilinir. Oyun, Moğollar'a karşı İslam dünyasını koruyan kahramanın kişiliği çevresinde gelişir.

Bu parçadaki bilgi yanlışlığının giderilebilmesi için numaralanmış bölümlerden hangileri yer değiştirmelidir?

A) I. ve II.   B) II. ve III.   C) II. ve IV.   D) I. ve V.   E) II. ve V. 

 

6. Türk edebiyatıyla ilgili olarak verilen aşağıdaki bilgilerin hangisi yanlıştır?

A) İlk özel gazete olan Tercüman-ı Ahval, 1860 yılında yayımlanmaya başlanmıştır.

B) İlk roman, Yusuf Kamil Paşa'nın Fenelon'dan çevirdiği "Telemaque"dir.

C) İlk yerli roman, Şemsettin Sami tarafından yazılan "Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat"tır.

D) Muallim Naci, Talim-i Edebiyat adlı eseriyle gençlerin yetişmesine yardımcı olmuştur.

E) Yayınlanan ilk tiyatro eseri Şinasi'nin yazdığı "Şair Evlenmesidir.

 

7. Aşağıdakilerden hangisi, Tanzimat Döneminin sosyal, kültürel hayatımız ve edebiyatımız adına getirdiği yeniliklerden biri değildir?

A) Pek çok yeni türün edebiyatımıza girmesi

B) Şiirde eski nazım şekillerinin terk edilip yeni şekillerin kullanılması

C) Özgürlük, mal ve can güvenliği getiren kanunların çıkarılması

D) Özel dergi ve gazetelerin çıkmaya başlaması

E) Batı edebiyatından Türkçeye çevirilerin yapılması

 

8. Biçim bakımından değil, ama konu bakımından yenilikçi bir şairdir. Sözgelimi divan edebiyatında gazel, terci-i bent ve terkib-i beni gibi biçimler yalnız aşk ve zevk konularını işlerken o biçimlerle toplumsal hayattaki aksaklıkları eleştirdi. Bir ahlâkçı tavrıyla ele aldığı tutarsızlık ve bozukluklar, onda çarpıcı olmakla birlikte sanki bir değişmez yazgıymış gibi görünür, doğa ve Tanrı karşısında duyulan o sonsuz çaresizliği yansıtır. Bu güçlü şiirlerinin yanında Zafername adıyla yayımladığı yergileri ve edebî açıklamaları zayıf kalır.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Namık Kemal  

B) Ziya Paşa

C) Ahmet Mithat Efendi

D) Muallim Naci

E) Nabizade Nazım

 

9. Hakir olduysa millet şanına noksan gelir sanma

Yere düşmekle cevher sakıt olmaz kadr ü kıymetten

Vücudun kim hamir-i mâyesi hâk-i vatandandır

Ne gam rah-ı vatanda hak olursa cevr ü mihnetten

(Namık Kemal, Hürriyet Kasidesi)

Bu dizelerden hareketle Tanzimat şiiriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) "Vatan, millet" gibi kavramlara ilk kez yer verilmiştir.

B) Aruz ölçüsü kullanılmıştır.

C) "Sanat, sanat içindir." anlayışı benimsenmiştir.

D) Beyit nazım birimi esas alınmıştır.

E) Arapça ve Farsça sözler kullanılmıştır.

 

10. Aşağıdakilerden hangisi, Şemsettin Sami'nin eserlerinden biri değildir?

A) Kamus-ı Türkî

B) Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat

C) Kamus-ı Fransevi

D) Kamus'ül Alam

E) Şecere-i Türk

 

11. Tanzimat edebiyatının ikinci döneminde yer almış olan —-, şiir, roman, eleştiri türlerinde eserler vermiştir. Şiirlerinde hüzün ve keder temalarına ağırlık vermiştir. Onunla birlikte hemen her konu, şiirde işlenmeye başlanmıştır. Edebiyatta yenileşmeyi savunmuştur. Muallim Naci ile eski-yeni tartışmasına girmiş ve kulak için kafiyeyi savunmuştur.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Şemsettin Sami

B) Nabizade Nazım

C) Abdülhak Hamit Tarhan

D) Recaizade Mahmut Ekrem

E) Samipaşazade Sezai 

 

CEVAP ANAHTARI

1-B  2-C  3-C  4-C  5-D  6-D  7-B  8-B  9-C  10-E  11-D