Felatun Bey ile Rakım Efendi Roman Özeti

Ahmet Mithat Efendi, Rodos’ta sürgünde iken yazdığı bu romanda Batı uygarlığının özünü kavrayamamış, Batı uygarlığını şekilden ibaret sanıp sadece şekil olarak Batılı olmaya çalışanların düştükleri gülünç durumu anlatır. Eserde romantizmin etkileri vardır.

Romanın Özeti:

Mustafa Meraki Efendi alafrangalığa düşkün, biri kız biri oğlan iki çocuğu olan zengin biridir. Çocuklarının eğitimine önem vermezken giyim kuşamlarına bol bol para harcamaktan çekinmeyip onları da kendi gibi alafranga meraklısı yetiştirir. Böylece oğlu Felatun Bey babası gibi giyime kuşama düşkün, alafranga meraklısı biri olur. Felatun Bey’e göre Batılı olmak; lüks yaşamak, güzel giyinmek, eğlence yerlerinde gününü gün etmektir. Yarım yamalak Fransızcasıyla yabancı aileler arasında bulunmakta, belli bir iş sahibi olmamakta, vaktini elbise provaları vermekle, giyim mağazalarını dolaşmakla zayi etmektedir.

Babası Mustafa Meraki Efendi, Felatun Bey’e bir dairede iş ayarlamıştır ancak Felatun Bey yanlış anladığı Batılı yaşam tarzından işine zaman ayıramamıştır.

Babası ölünce Felatun Bey’e 16.000 liralık miras kalır. Bu sıralarda Felatun Bey İtalyan bir aktris olan Polini’ye aşık olur. Babasından kalan tüm mirası bu kadınla harcar; hatta 5.000 lira borca girer. İçine düştüğü bu kötü durumdan onu baba dostları kurtarır. Babasının bu dostları sayesinde uzak bir Akdeniz adasında mutasarrıflık bulur, böylece İstanbul’dan ve içine düştüğü bataktan kurtulur. Yaptıklarından ve içine düştüğü durumdan son derece utanç duyan Felatun Bey, pişman bir şekilde İstanbul’dan ayrılmıştır.

Rakım Efendi ise kişilik olarak Felatun Bey’le taban tabana zıt biridir. Tophane kavaslarından biri olan babasını bir yaşındayken kaybeder. Annesi ve Arap dadısı Fedayi tarafından büyütülür. Bu arada annesi de ölür. Rakım Efendi küçük yaşta hem annesiz hem babasız kalır. Dadısı Fedayi onu yetiştirebilmek için başkalarının çamaşırlarını yıkar, Rakım’ı çalışkan, üretken, sorumluluk sahibi biri olarak yetiştirir. Rakım Efendi kendi gayretiyle Fransızca öğrenir, yabancılara Türkçe dersleri verir, bir dairede katiplik yapar, işinde ilerlemeye çalışır.

Rakım Efendi, çalışkan ve üretken olmanın yanında tutumlu biridir. Bir süre sonra evine “Canan” adında küçük bir kız alır. Canan’ı eğitir, müzik dersleri aldırır, yabancı dil öğretir. Dadısı tarafından da yetiştirilen Canan büyüdükçe güzelleşir. Rakım Efendi’ye aşık olur. Rakım Efendi de onu sever, evlenirler ve mutlu olurlar.