Eylem; iş, oluş, hareket bildirip kip ve kişi eki alan sözcüklerdir.
İşten çıktıktan sonra parkta biraz yürüdüm.
Bu cümlede, bir hareket bildiren “yürümek” sözcüğü kip (-di’li geçmiş zaman) ve kişi eki (-m) alarak, (yürü – dü – m) cümlede “eylem” olmuştur.
Aşağıdaki cümlelerde koyu renkli sözcükler kip ve şahıs eki alarak cümlede eylem görevinde kullanılmışlardır.
Bu yaz tatilinde köyümüze gideceğiz. Şimdi askerdeki amcama mektup yazıyorum. Dilekçenizi ay sonuna kadar bana vermelisiniz. Öğretmenimizin anlattığı fıkraya uzun süre güldük.Eylem Kipleri
Eylemlerin bir işi, durumu veya oluşu ortaya koyuş biçimlerine kip denir. Kipler, haber ve dilek kipleri olmak üzere ikiye ayrılır.
A. Haber (Bildirme) Kipleri
Zaman anlamı taşıyan kiplerdir. Bu kiplerle çekimlenen eylemlerin gerçekleşme zamanı bellidir.
- Di’li Geçmiş Zaman Kipi
- Miş’li Geçmiş Zaman Kipi
- Şimdiki Zaman Kipi
- Gelecek Zaman Kipi
- Geniş Zaman Kipi
B. Dilek (Tasarlama) Kipleri
Zaman anlamı taşımayan kiplerdir. Bu kiplerle çekimlenen eylemler, bir tasarı halinde olduğundan zaman kavramı taşımaz.
- Gereklilik Kipi
- İstek Kipi
- Dilek-Koşul Kipi
- Emir Kipi
Eylemlerde Olumsuzluk
Eylemlerde olumsuzluk, kip eklerinden önce eyleme olumsuzluk eki (-me, -ma, -mez, -maz ) getirilerek yapılır.
Eylem + Olumsuzluk Eki (-me, -ma) + Kip + Kişi Eki
gel – me – miş – sin (öğrenilen geçmiş zaman) gel – me – di – m (görülen geçmiş zaman) gel – mi(me) – yor – um (şimdiki zaman) gel – me – y – eceğ(ecek) – im (gelecek zaman) gel – me – m (geniş zaman) gel – mez – sin (geniş zaman) gel – me – y – e – lim (istek kipi) gel – me – se – n (dilek-koşul kipi) gel – me – meli – sin (gereklilik kipi) gel – me (emir kipi)Eylemler anlam bakımından üçe ayrılır:
1. İş (Kılış) Eylemleri
Yapılan işten etkilenen bir varlığın, nesnenin bulunduğu eylemlerdir.
Öğrenci soruyu kısa sürede çözdü. Dün seni çok aradım.Bu cümlelerde “çözmek” eyleminden “soru” sözcüğü, “aramak” eyleminden “seni” sözcüğü etkilenmektedir.
2. Durum Eylemleri
Yapılan işten etkilenen bir varlığın, nesnenin bulunmadığı eylemlerdir.
Araba yolun ortasında durdu. Bu espriye tüm sınıf güldü. Duvardaki resimlere baktım.Bu cümlelerdeki “durmak, gülmek, bakmak” eylemlerinde bir iş, bir hareket vardır. Ancak bu eylemlerden etkilenen bir varlık, nesne yoktur.
3. Oluş Eylemleri
Zamanla meydana gelen değişmeyi gösteren eylemlerdir. Bu sözcüklerde eylem genellikle kendiliğinden gerçekleşir.
Öğleden sonra karnım çok acıktı. Annem dün hastalandı. Kardeşimin boyu uzadı.Bu cümlelerdeki “acıkmak, hastalanmak, uzamak” eylemleri, belli bir süre sonunda gerçekleşen bir değişmeyi ifade etmektedir.
Eylemlerde Anlam (Zaman) Kayması
Bir eylem kipinin kendi anlamı dışında, başka bir kip yerine kullanılmasıdır.
Hafta sonları evinde oturup kitap okuyor.
Bu cümlede, her zaman yapılmakta olan bir iş bildirilmektedir. Yani cümlede geniş zamanlı bir eylem anlatılmaktadır; ancak cümlede şimdiki zaman kipi kullanılmıştır. Dolayısıyla şimdiki zaman kipi, geniş zaman kipi yerine kullanılmıştır.
Gelecek yıl üniversiteyi bitiriyor. (bitirecek) (şimdiki zaman kipi, gelecek zaman kipi yerine) Ekinler her yıl temmuzda sararıyor. (sararır) (şimdiki zaman kipi, geniş zaman kipi yerine) Bir gün Nasrettin Hoca eşeğe ters biniyor. (binmiş) (şimdiki zaman kipi, geçmiş zaman kipi yerine) İlk şiiri uzun yıllar önce yayımlanır. (yayımlandı) (geniş zaman kipi, geçmiş zaman kipi yerine) Yıl sonunda yaylada buluşuruz. (buluşacağız) (geniş zaman kipi, gelecek zaman kipi yerine) Bu kitabı önceden okumuş olacak. (olmalı) (gelecek zaman kipi, gereklilik kipi yerine) (olasılık) Arkadaşlar, sınav kâğıtlarını verelim. (verin) (istek kipi, emir kipi yerine) Allah gönlünüze göre versin. (vere) (emir kipi, istek kipi yerine)Ayrıca Bkz. Fiiller Konu Testleri
Harika olmuş.
Bence çok güzel ama sınavda başarılı olur muyum bilemiyorum.
Bence de.
Aynen.
Bence de doğru söyledin.
Konu tam değil yarım anlatılmış.
Aynen.
Çok güzel anlatılmış, anlamadığım bir konuydu sağolun.
Daha çok cümle.
Benim sınavımda bunlar çıktı ve 100 aldım.
Güzel anlatmışsın. Teşekkürler.
Güzel anlatım için sağolun.
Faydalı oldu bu anlatım.
Teşekkürler.
Bence çok güzel. Sevmeyenler tembel olsa gerek :)
Bir de fiillerin anlam özellikleri olsa tam olacak.
Süper!
Çok teşekkürler.
Aynen öyle.
Çok işime yaradı.
Bence bu bilgiler yeterli değil.
Bence de yeterli değil.
Bugün dersimizde dil ve anlatım öğretmenin anlattığı hiçbir şeyi anlamadım ama bu siteden baktım süper anladım. Teşekkür Ederim :-)
Bence bu konular çok bayat!
Bunlar ne ya?
Çok teşekkürler.
Bunu yazanın ellerinden öperim, Allah razı olsun.
Bu konu çok yetersiz ve gereksiz :-P
Çok önemli bir şey.
Sağolun teşekkürler.
Çok faydalı oldunuz gerçekten.
Çalışana…
Çok güzel.
Güzelmiş harika.
Bence de iyi.
Gerçekten çok sağolun bu benim perofrmans ödevim :D
Çok güzeldi ama işlemediğimiz konular vardı ama yine de anlatım süper elinize sağlık :/
Elinize sağlık teşekkürler :)
Ben çok beğendim bunu yazanın ellerine sağlık.
Teşekkürler.
Sağolun.
Çok güzel olmuş çok yardımcı oldu teşekkürler :)
Çok güzel olmuş.
Hiç güzel olmamış.
Tam aradığımı bulamıyorum.
Teşekkürler.
Neyini beğenmediniz deli oldum, kim yaptıysa eline sağlık şimdi anladım.
Teşekkürler.
Çok güzel.
Çok teşekkürler.
Teşekkürler.
Sayfanın ortasında çıkan reklamdan okunmuyor. Puanım 0
Çok güzel, ödevimde bana yardımcı oldu.
Teşekkürler.
Güzel olmuş.
Çok teşekkürler.
Bir işime yaramadı ama başkalarına kesin yarar sağolun.
Süpermiş.
Çok iyi, çocuklara internettede yardımcı oluyorsunuz. Tebrik ederim bir edebiyat öğretmeni olarak.
Çok iyi yardımcı oluyorsunuz.
Çok sağolun.
Bence harika olmuş.
Gerçekten çok yardımcı.
Alah razı olsun gerçekten, sınavım vardı çok yardımcı oldunuz Allah razı olsun :D
Bence güzel.
İstediğim şeyi bulamadım.
Bence de harika olmus çok işime yaradı teşekkürler .d
İstediğim her şeyi buldum, size ne kadar teşekkür etsem azdır. İnşallah öğretmenim beğenir de bana + versin. Allah sizden razı olsun. Her şey için teşekkür ederim…
Yeterli ama çok örnek var ve sıkıcı, eleştiriye bayılıyorum.
Teşekkür ederim.
Eyvallah kopya kağıdı hazırlamama yardımcı oldunuz :)
Teşekkürler.
Güzel beğendim.
Süper.
Çok güzel bir anlatım çok beğendim.
Teşekkürler.
Çok iyi.
Teşekkürler.
Çok süper bence.
Bence de güzel ama istediğim kadarı yok :(
Çok beğendim, en azından kolay olması insanları ders çalışmaya teşvik ediyor emeklerinize sağlık :)
Çok sağolun.
Çok iyi.
Çok güzel bir site!
Kipleri daha ayrıntılı anlatabilirdiniz beğenmedim.
Gerçekten çok yararlı bilgiler. Teşekkürler.
Site güzel de yazılı her türlü zor, sıkıntı yok beyler.
Aynen.
Mükemmel bir anlatım olmuş ama sorular çok kazık ve fena sorulardı açıkçası.
Bu çok işe yarayan bir site, bunu yapandan Allah razı olsun amin.
Konu anlatımları kısa olsa çok güzel olur teşekkürler.
Teşekkürler.
Gayet iyi.
Çok güzel anlatım olmuş hocam, bana sıfat ve zarftan örnek verebilir misiniz? Mesala yanlış yaptı(zarf) yanlış insanı buldu(sıfat). Hocam bir de yorgun cümlesinde sıfat ve zarf olarak örnek verir misiniz?
Kendini yorgun hissediyordu. (Zarf)
Karşıdan yorgun adam geliyordu. (Sıfat)
Hocam başka sıfat ve zarflarda örnek verebilir misiniz? 2-3 tane hocam şimdiden teşekkürler.
Neyini beğenmediğinizi anlamadım, gayet güzel olmuş ama elini öpecek kadar da değil.
Çok güzel anlatım.
Benim arkadaşım Emre var belki de sensin diye düşündüm o yüzden ona cevapladım. Aynen.
Güzel bir site.
Bence harika bir şekilde anlatılmış.
Çok iyi.
Güzel.
Teşekkürler.
Harika bir şey teşekkür ederim, ödevimi yapmama yardımcı oldu.
Çok yardımcı oldu bana teşekkürler.
Güzel yani.
İyi güzel.
Teşekkürler.
Teşekkürler.
Güzelmiş ben de beğendim.
Güzel anlatılmış.
Çok güzel olmuş ama biraz daha detaylı olsa daha güzel olurmuş. Teşekkürler.
Güzel değil.
Çok güzel sınav için iyi bir kopya.
Teşekkürler.
Yardımcı olduğunuz için teşekkürler.
Çok teşekkürler.
Çok güzel çok işime yaradı.
İdare eder.
Teşekkürler çok iyi.
Aynen.
İdare eder.
Gerçekten iyi ve müthiş yapmışsınız, tam benim öğrencilere anlattığım şeyler ama farklı benim daha farklı.
Bilgiler süper.
Çok teşekkürler.
Güzel olmuş teşekkür ederim.
Yardımcı olduğunuz için süper, teşekkür ederim.
Süper sağolun kitabımı okulda bırakmışım, ben de buradan çalıştım faydası oldu :F
Çok teşekkürler.
Güzel ama karışık.
Teşekkürler sayenizde.
Biraz daha ayrıntılı olsa daha güzel olur.
Gerçekten de çok uzunmuş.
Elinize sağlık :)
Sağolun işime yaradı.
Kısa ve öz olsa daha güzel olurdu ama yine de teşekkürler.
Sağolun hocam Türkçeyi sizin sayenizde çözdüm.
“E” şıkkı neden var ki “A, B, C, D” olsa da yeterliydi.
Çok teşekkürler.
Türkçe sınavı yarın. Son çırpınışlarımda bana yardımcı oldunuz, teşekkürler.
Çok teşekkür ederim.
Çok güzel olmuş ellerinize sağlık. Ayrıca Büşra, lisede beş şık oluyor, haberin olsun diye söylüyorum.
Çok teşekkürler.
Çok teşekkürler.
Çok teşekkür ederim.
Çok teşekkürler.
Fiilimsiler neden yok?
Teşekkür ederim.
Ödevi yaptım hoca yanlış dedi eksi attı.
O senin yanlışlığın olmasın.
Teşekkürler.
Niye bu kadar uzun?
İşime yaradı hazırlayanların ellerine sağlık, inşallah Türkçe sınavında yardımcı olur.
Türkçe sınavıma çok destek çıktı çok teşekkür ederim.
Çok iyi olmuş gerçekten.
Aslında aradığım şeyi bulamadım…
Teşekkürler…
Teşekkürler.
Çok teşekkürler çek iyi hazırlanmış.
Çok sağolun.
Çok teşekkür ederim.
Elinize Sağlık çok güzel olmuş anlamadığım bir konuydu. Teşekkürler :)
İyi anlatım.
Teşekkürler.
Biz bu fiillerden 100 tane yazacağız ama yeterli değil.
İyi oldu bir türlü anlamıyordum.
1.sınıf konusu.
Bizim öğretmen bu konuyu işlemeeden sınavda çıkacağını söyledi ondan dolayı burayı açtım okudum ve anladım, çok güzel olmuş. Elllerinize sağlık artık konuyu anladım çok teşekkürler. İnşallah sınavdan yüksek bir not alırım inşallah siz de yüksek bir not alırsınız.
Çok güzel bir anlatım ama cümle örnekleri olsaymış daha iyi olabilirmiş.
Sağolun. Gerçekten harika bir anlatım var. Herkese tavsiye ediyorum .Sınavımda başarılı olacağımdan eminim emeği geçen herkese teşekkür ederim.
Süper!
Çok sağ olun gerçekten çok yaralı oldu.
Aslında anlatım şekli güzel lakin soru çok ama anlatım az konuyla alakalı değil.
Çok yararlandım teşekkür ederim.
Hiç işe yaramadı.
Bu site süper!
Teşekkürler.
Teşekkür ederim sayenizde 50 tane fiil ödevim bitti harika, açıklayıcı ve süper bayıldım.
Teşekkürler işime yaradı.
Çok iyi anlatıyor.
Teşekkürler çok yardımcı oldunuz.
Ben de konuyu anladım.
Çok güzel çok kolay.
Çok güzel anlatmış teşekkürler.
Teşekkür ederim.
Ek fiil yok mu ya?
Ben de beğendim.
Teşekkür ederim.
İdare eder o kadar abartmayın.
Hiç sevmedim.
Çok teşekkürler.
Eksik kısımlar var.
Çok teşekkürler.
Çok teşekkürler.
Teşekkürler.
Tek kelimeyle süper!
Bence ben buradan daha iyi anladım.
Eksikler var.
Ödevimi yaptım teşekkürler :D
Gerçekten çok iyisiniz çok teşekkür ederim.
Teşekkürler.
Nesnesine göre ve öznesine göre fiiller yok!