Bir kimsenin düzenli olarak, günlük olaylarla ilgili yorumlarını, bunlardan kaynaklanan o günkü anlayışlarını, düşüncelerini, üstüne tarih atarak kaleme aldığı kısa yazılara “günlük” veya “günce” denir.
Günlüğün özellikleri şunlardır:
- Günlükler ne gün yazıldığını belirtmek için tarih atılan, çoğu zaman her günün sonunda o gün olup bitenin sıcağı sıcağına anlatıldığı, olaylarla ilgili yorumlar, değerlendirmeler yapıldığı yazılardır.
- Günlükler her gün yazıldığı için kısadır.
- Bu yazılar yazarının yaşamından izler taşır. Bu bakımdan günlükler içten ve sevecendir.
- Okuyucular dikkate alınmadan yazılan günlükler, özeldir.
- Duyguların, düşüncelerin yoğun olduğu anlarda sıcağı sıcağına yazılan günlüklerin anlatımı geliştirmede önemli bir yararı vardır.
- Günlükler bir deftere yazılabileceği gibi daha kullanışlı olması bakımından bir ajandaya da yazılabilir.
Türk Edebiyatında Günlük
Türk edebiyatında Suut Kemal Yetkin, Seyit Kemal Karaalioğlu ve Oktay Akbal günlüklerini kitap olarak yayımlayan sanatçıların başında yer almaktadır. Ayrıca Oğuz Atay’ın “Günlük Bütün Eserleri”; Nihat Erim in “Günlükler”; Fevzi Çakmak’ın “Mareşal ve Günlükleri”, Salah Birsel’in “Papağanname Günlük” adlı eserleri bu türdedir.
Günlük-Anı Farkı
Anı ile günlük çoğu zaman karıştırılmaktadır. Günlük, adından anlaşılacağı üzere yaşanırken, günü gününe yazılır. Anı ise aradan zaman geçtikten sonra yazılır. Örneğin kişi günlüklerinden yararlanarak ileride bir anı kitabı kaleme alabilir. Günlük yazarı sadece kendisini ya da kendisini merkeze alarak çevresindekileri anlattığı hâlde; anı yazarları başkalarını anlatabilir.
Günlük Örneği
9 Mart 1973
Sakalımı tıraş etmek için aynanın karşısına geçtim. Radyoda yine bir türkü: “Kekliği düz ovada…” Birden her şeyi unutarak ellerimi, gözlerimi, kaşlarımı oynatmaya başladım. Giderek kendimi bir sahne üstünde sanarak ellerim, gözlerim, kaşlarımla türlü şaklabanlıklar, mimik oyunları yapmaya geçtim. Kendime ancak türkü bitince geldim. Ne güzel, insanın musikiye kendini kaptırıp zıplayıp hoplaması! Bir an bütün üzüntülerinizden sıyrılıyorsunuz. Elde ettiğiniz neşe, o neşe anından sonraya da uzanıyor. Somurtkanlık! Bizim her vakit sağduyulu olmayışımızın bir nedeni de neşeye yaşamımızda yer ayırmamış olmamızdır. Neşesiz adam eksik adamdır. Bir alıktır.
Kapının zili… Dışarıdan bir ses: “Süt!” Her gün bir ya da birkaç kez çalar kapıyı bu sütçü. Ben de her kez kapıyı açar, yüzümü tatlılaştırır ve “Biz süt almıyoruz.” derim. Tam bir sahtecilikle. Bu kez kapıyı açıp sütçüye: “Sen ne biçim adamsın, sana kaç kez süt almadığımızı söyledim. Böyle herkesi tedirgin etmeye ne hakkın var?” diye bağırmak geçti aklımdan. Kapıya koşup açtım, sütçüye yine: “Biz süt almıyoruz.” dedim. Adam, suratını buruşturarak uzaklaştı. Kapıyı örttükten sonra kendimi yokladım. Neşe diye bir şey kalmamıştı.
İstanbul, 19 Ekim 1973
Kadıköy’de, Ankara’ya dönmek üzere otobüs bekliyorum. Daha doğrusu, otobüse yetiştirecek minibüsü… Bir sürü insan geliyor gidiyor. Topunun da kendi dünyası var. Ama hepsi de benim figüranlarım. Hop, bir kadın daha: Oksijenle sarartılmış saçlar… Siyah entari, siyah çanta, delikli siyah ayakkabılar… Sol kolda pembe bir hırka… Bütün bu görünüm, benim için iki kahverengi, bir tirşe arasında siyah bir leke…
29 Kasım 1973
Ben günlüğümde kimden söz etsem, onun değeri, gözümde daha bir artıyor. Sevgim genişliyor, büyüyor. Bu, sanırım biraz da özel günlüklerin bir özelliği. İnsanlarla ilişki kurmadan, onlara sevgi çelenkleri fırlatmadan yazılan günlük, sadece edebiyat günlüğüdür. Özel günlük yazmak istediniz mi ya insanlarla aranızda sevgi köprüleri kuracak ya da kendinizi gözlem altında tutacaksınız.
İstanbul, 21 Haziran 1974
Sahaflarda Emil Ludvvig’in Juillet 1914 adlı kitabını bularak aldım. Böyle bir kitabı Paris’te bile bulamam. Fransızlar tükenen bir kitabın yeni bir baskısını kolay kolay yapmıyorlar. Gerçi romanlar bu eğilimin dışında ama sanırım Ludwig gibi yazarları okumak isteyecek yeni okurlar vardır. Bu, bana şunu da düşündürttü: İnsanoğlu kültürünü istediği gibi değil, bulabildiği kitaplara göre ayarlayabilir.
8 Ağustos 1974
Küllenmiş çağla rengi… Fakir Baykurt’un “Köygöçüren” romanında rastlıyorum yeşilin bu türüne. Sözlükler çokluk “yeşil” der, başka bir şey demez. Oysa değişik çeşitlen vardır yeşilin: Camgöbeği, pas yeşili, İngiliz yeşili, zümrüt yeşili, çinko yeşili, krom yeşili, Çin yeşili, kobalt yeşili, yaş ağaç yeşili, bakır yeşili, tunç yeşili, toprak yeşili, Türk yeşili, limon küfü, nefti, zeytin yeşili, çimen yeşili, hacı yeşili, Veronez yeşili, elma yeşili, Nil yeşili, kursak yeşili, Viktorya yeşili, lak yeşili, çayır yeşili ve çağla yeşili. Bir sürü yeşil ki insana uykusuz gözlerle düş gördürtür. Ama ressamlar bilir bunları. Bedri Rahmi, bir kez, 99 türlü yeşil olduğundan açmıştı.
Salah Birsel, Kuşları Örtünmek
Çok güzel!
Aynen katılıyorum.
Ne güzel?
Cevaplar güzel.
Teşekkür ederim.
İdare eder.
Aynen tam kopyalık :)
Ben de aradığım her şeyi bulamadım ama güzel.
Teşekkürler.
Aynen.
Allah razı olsun.
Çok teşekkürler.
Bir şey bilmezsiniz.
İyi oldu sağolun.
Yani tabi iyi olacak.
Çok teşekkürler :)
Çok teşekkürler :)
Çok teşekkürler :)
Çok teşekkürler.
Çok teşekkürler.
Çok sağolun :)
Çok sağolun.
Çok çok güzel.
İlk anı örneği nedir?
Nesi güzel bu kadar size bedava tatil mi verdi? :D
Hayır canım tam tersine ders verdi sen anlamayabilirsin senin gibiler yüzünden youtubede yorumu kapatıyorlar. Ayrıca ben de teşekkür ederim çok sağolun.
Süper!
Neresi güzel çok az bence.
Destan mı yazsalardı iyi işte.
Bence de az.
Hani yazarlar?
Çok süper teşekkürler.
Neresi güzel çok az bence.
Bence de çok güzel, beğenmeyenler de görsün gününü.
Fena değil ama bazı şeyler eksik tamamlarsanız sevinirim.
Çok güzel tam da bu…
Kaynakça bildirir misiniz?
Hepiniz çok çalışın.
Çok iyi olmuş.
Çok teşekkürler.
Çok güzelmiş teşekkürler.
Birçok performans ödevimi bu sayfadan yapıyorum, ellerinize sağlık 10 puan 5 yıldız.
Ben böyle istememiştim ama olsun :)
Güzel olmuş.
Çok güzel.
Çok kötü, performanstan 70 aldım :(
Aynen 59 aldım.
Çok teşekkürler.
Öğretmenim artı ve yüz verdi. Çok sağolun.
Kısa ve net.
Fena değil…
Bence karışık.
Çok beğendim, emeği geçen herkese teşekkür ederim.
Süper çok sağolun.
Mevsim bahar olunca :D Konu güzel anlatılmış yararlanırız inşallah ;)
Kimse kusura bakmasın ama hiç beğenmedim.
Eksikler ve yanlış anlatım var, onun dışında gayet iyi bence.
Kısa ve öz anlatım olmuş sağolun. Evet biraz eksik ama yine de sağolun.
Kısa ve öz, beğendim.
Hiç beğenmedim.
Çok iyi oldu bu ya sağolun :) Yazılı sorularımın hepsi buradaymış :)
Yazılı için kısaca bir açıklama arıyordum, tam da buymuş sağolun teşekkürler :)
Eyvallah yönetici, çok şekil olmuş.
Bugün günlerden Şeref Meselesi. Çünkü bugün benim en mutlu günüm. KEREM BÜRSİN’i izleyeceğim.
Az, öz, güzel.
Muhteşem, ellerinize sağlık kısa ve öz olmuş.
Teşekkürler.
Çok teşekkür ederim (:
Bence kısa ve netti. Çok olup anlaşılmadıktan sonra kısa olup anlaşılır olması benim bu siteden ödevi yapmamı sağladı. teşekkürler.
Aynen.
Bu siteden sınavıma hazırlanıyorum, çok işime yaradı teşekkürler :)
Teşekkürler :)
Eyvallah çok teşekkür ederim :)
Teşekkürler.
Güzel çalışma.
Yazarları bulundurun lütfen.
Çok az bence.
Daha az olsaydı keşke.
Çok sağ olun bu site çok işime yaradı. Hep buradan bakıyorum iyi ki varsınız :)
Bence çok az.
Sağolun çok teşekkürler.
O kadar da güzel değil.
Çok kısa o yüzden kötü.
Merhaba!
Çok güzel teşekkürler.
Çok sağolun.
Süper ya cansınız :)
Fena değil ama yine de iyi.
Teşekkür ederim süper ellerinize, emeklerinize sağlık.
Çok teşekkür ederim, gerçekten güzel.
Çok yazmışsınız ya ödevi çok oldu ama yine de teşekkürler.
Ben çok beğendim.
Gayet güzel kısa ve özdü.
Sana katılıyorum.
Çok güzel olmuş çok teşekkür ederim, güzel çalışma.
Kimsenin bu yazıyı kötü yorumlamaya hakkı yok, hem yararlanıp hem de kötülemek çok ayıp bir şey yediğiniz ekmeğe tükürmeyin!
Kimsenin bu yazıyı kötü yorumlamaya hakkı yok, hem yararlanıp hem de kötülemek çok ayıp bir şey. Yediğiniz ekmeğe tükürmeyin LÜTFEN!
Haklısın kardeşim.
Evet haklısın ama çok eksik konular var ama çok kısa anlatılmış, arada bilgi eksikleri de var çünkü okurken çoğu şeyin eksikleri ve gözden kayıp tanımlar var.
Allah razı olsun ne muradınız varsa versin, ayrıca yorumlarda küfür kullanmayalım çok büyük günahtır Allahu Teala affetmeyebilir.
Bence yani bana göre güzel.
Hem güzel hem de kısa çok iyi.
Çok iyi olmuş çok da güzel iyi olmuş.
Güzel olmuş.
Bence gereksiz bir şey.
Çok güzel olmuş teşekkürler.
Arkadaşlar ne olur cevap verin. 15 Ekim desek sonra ekimin sonları yazsak anı mı olur günlük mü?
Anı olur demin derste hoca işledi.
İyi sağ olun :)
İstediğim kadar güzel değil ve ben önemini istedim.
İyiymiş.
Çok iyi teşekkürler :D
Çok teşekkür ederim.
Böyle bir şey yok sağ olun.
Bence yetersiz konu anlatacağına gidip hikaye anlatmış.
Sağ olun.
En güzel sayfa budur 100 aldım.
En güzel sayfa!
Çok güzel olmuş.
Çok güzel değil.
Tek kelimeyle muhteşem.
Aferin size iyi bir şey olmuş çok da güzel olmuş.
O kadar da güzel değil. Elinize, emeğinize sağlık ama abartılacak bir şey de yok.
Beğenmedim işime yaramaz ama emeğinize sağlık. :|
Güzel olmuş yazana teşekkürler :D
Güzel olmuş yazara teşekkürler.
Çok güzel teşekkürler.
Güzel olmuş teşekkürler.
Teşekkürler.
Çok beğendim teşekkür ederim.
11.Sınıf öğrencisi olarak çok memnun kaldım. Bence okul kitapları yerine bunlar verilmeli. En azından işimize yarıyor ve bilgiler çok sade anlatıldığı için çok rahat anlaşılıyor. Teşekkürler edebiyat öğretmeni ailesi.
Teşekkürler ;)
Her gün üst üste yazılma zorunluluğu yoktur. Onu da belirtirseniz çok yararlı olur.