“Handan” psikolojik türde, mektup tarzında yazılmış bir romandır. Halide Edip Adıvar’ın yazdığı romanda, her yönüyle iyi yetişmiş, olgun, kültürlü bir kadının yaptığı mutsuz evlilik anlatılmaktadır.
Romanın Özeti:
Handan kolejde okutulmuş, özel dersler aldırılmış, alafranga yetiştirilmiş, kültürlü, keskin zekalı bir gen kızdır. Ona özel ders veren Nazım II. Abdülhamit rejimine karşı çıkan Jön Türklerdendir. Nazım, fikir ve mücadele arkadaşı olabileceğini sandığı Handan ile evlenmek ister. Handan Nazım’ı beğenmesine rağmen, Nazım’ın kendisine aşık olmadığını sadece dava arkadaşı istediğini düşünür ve evlenme teklifini reddeder.
Zengin biri olan hariciyeci Hüsnü Paşa da Handan’la evlenmek ister, Handan bu teklifi kabul eder. Handan Hüsnü Paşa’yla zengin olduğu için evlenmiştir. Handan ve Hüsnü Paşa Avrupa’ya gidip orada yaşamaya başlarlar.
Handan’ın annesinin yeğeni Neriman, Refik Cemal adlı biriyle evlenir. Refik Cemal de Abdülhamit’e karşıdır. Neriman, Handan’ı çok sevmekte ve onun etkisinde kalmaktadır.
Handan, Hüsnü Paşa ile mutlu olamaz. Zekası, bilgisi ve duygusallığı Hüsnü Paşa’yı aşmaktadır. Nazım ise Abdülhamit karşıtlığından dolayı Avrupa’ya kaçmak üzereyken yakalanıp hapse atılır. Hapiste intihar eder, cebinde Handan’a yazdığı mektup vardır.
Handan güçlü kişiliğiyle kocası Hüsnü Paşa’yı yönetmeye kalkar. Bu zeki, bilgili kadın Hüsnü Paşa’yı sıkar, aralarında anlaşmazlık başlar. Hüsnü Paşa dışarıda başka kadınlarla yaşar, eve uğramaz.
Onurlu ve dürüst biri olan Ayşe ise kocasına sadıktır. Onu bu zor günlerde yeğeni Neriman’ın kocası Refik Cemal avutur. Refik Cemal, Neriman’da bulamadığı düşünce zenginliğini Handan’da bulur.
Handan, Paşa’nın onur kırıcı yaşantısından dolayı beyin humması olur, hafızasını kaybeder. Bu hastalığı sırasında bilinçaltında gizlediği, yeğeninin kocası Refik Cemal’e duyduğu aşk ortaya çıkar, iyi bir bakımla hastalıktan kurtulsa da hafızası yerine gelmez.
Hava değişimi için Refik Cemalle İtalya’ya gider. Hafızası İtalya’da yerine gelir. Refik Cemal’e olan aşkı ile yeğeni Neriman arasında çok acı çeker. Kocasına ve Neriman’a ihanet edemez. Yeniden bunalıma girer. Çok acı çeker ve ölür. İstanbul’a getirilip toprağa verilir. Böylece Handan’ın acılarla dolu ama onurlu yaşamı sona erer.