İlahi, Allah’ı övmek, O’na dua etmek ve en büyük aşkın Allah aşkı olduğunu belirtmek amacıyla yazılmış makamla okunan dini tasavvufi halk edebiyatı nazım şeklidir. Arapça kökenli bir kelimedir. Bir başka kullanımı da şaşma ve sitem bildiren ünlemdir.
İlahiler çok eski zamanlardan bu yana dinlerin ve inançların önemli bir parçasını oluşturmuştur. Her dinin ilahilere farklı bir bakışı vardır. Her dinin farklı ilahileri vardır. İlahiler bir dinin kutsal metinlerinin bir parçasını oluşturup, kutsi bir mahiyete sahip olabilir veya sadece o dinin inandığı Tanrı veya tanrısal mefhumları övmek için inananlar tarafından yazılmış, kutsiyeti bulunmayan metinler de olabilirler. İlahiler çoğu dinde din eğitiminin önemli bir parçasıdır. Bazı dinlerde ve inanışlarda ilahi söylemek bir tür ibadettir. Fakat ilahi söylemek çoğu inanışta belirli ibadetlerin sadece bir parçasını oluşturur.
İlahiler tarikatlara göre değişik isimler alır. Mevlevilerde ayin, Bektaşilerde nefes, Alevilerde deme(deyiş), diğer tarikatlarda cumhur ve ilahi adını alır.
İlahinin özellikleri şunlardır:
- Kendine özgü bir ezgiyle okunur.
- Hem koşma, hem semai biçiminde ve hem hece hem de aruz ölçüsüyle yazılmıştır.
- Hece ölçüsünde 7, 8 ve 11 ‘li kalıplar tercih edilmiştir.
- Dörtlüklerden oluşur. Dörtlük sayısı 3 ila 7 arasında değişir.
- Genelde şiirin içinde şairin mahlası geçer.
- İlahi denince akla ilk gelen Yunus Emre dir. Yunus Emre, şiirlerini halkın anlayabileceği sade bir dille yazmıştır. Hece ölçüsü kullanmıştır.11’li hece ölçüsünü kullanmıştır. Halkın içinden biri olduğu için halk tarafından çok sevilmiştir ve dili halkın dilidir.
- Daha sonra Eşrefoğlu Rumi, Niyazi-i Mısri, Aziz Mahmut Hüdai, Yunus Emre’nin etkisinde kalarak ilahiler yazmışlardır.
Not: İlahiler tarikatlara göre farklı isimler alır: Mevlevilerde ayin, Bektaşilerde nefes, Alevilerde deme, Gülşenilerde tapuğ, Halvetilerde durak, öteki tarikatlar da hur ya da ilahi gibi.
İlahi
Aşkın aldı benden beni Bana seni gerek seni Ben yanarım dün ü günü Bana seni gerek seni Ne varlığa sevinirim Ne yokluğa yerinirim Aşkın ile avunurum Bana seni gerek seni Aşkın âşıklar oldurur Aşk denizine daldırır Tecelli ile doldurur Bana seni gerek seni Aşkın şarabından içem Mecnun olup dağa düşem Sensin dünü gün endişem Bana seni gerek seni Sufilere sohbet gerek Ahilere ahret gerek Mecnunlara Leyla gerek Bana seni gerek seni Eğer beni öldüreler Külüm göğe savuralar Toprağım anda çağıra Bana seni gerek seni Cennet cennet dedikleri Birkaç köşkle birkaç huri İsteyene ver anları Bana seni gerek seni Yunus’durur benim adım Gün geçtikçe artar odum İki cihanda maksudum Bana seni gerek seniYunus Emre
Eyvallah sağolasın kardeş.
Aradığım bilgiyi buldum sayenizde :)
Eyvallah kardeşim yarın sınavda kopya yazma derdim bitti senin sayende :)
Bence biraz kısa olsaydı iyiydi.
Çok güzel bir site çok işime yaradı.
Aynen katılıyorum sana.
Bence de çok güzel.
Teşekkürler.
Çok teşekkürler, istediğim bilgiyi aldım.
Çok teşekkürler bu sayede performans ödevini yaptım.
Çok güzel.
Bence çok güzel.
Güzel bir paylaşım, ödevime yardımcı oldu.
İşime çok yaradı çok teşekkürler biraz uzun olsaydı güzel olacaktı.
Süper bir site!
Gerçekten çok sağolun ellerinize sağlık. :)
Benim işime yaramadı, söz sanatlarını bulamıyorum. :(
Güzel bir site!
Bence de.
Çok güzel!
Çok teşekür ederim
Çok güzel açıklanmış.
Teşekkürler işime çok yaradı, üstelik müthiş sayfa! Allah Razı Olsun.
Çok güzel bir site yazanların ellerine sağlık.
Çok çok iyi!
Dehşet güzel!
Teşekkür ederim.
Güzel anladım bu konuyu.
Hiç anlamadım çok karışık.
İlahi çok güzel.
Allah razı olsun.
Allah sizi başımızdan eksik etmesin, yazılıya buradan çalıştım.
Çok teşekkürler bu sayede performans ödevini yaptım. Allah sizi başımızdan eksik etmesin, yazılıya buradan çalıştım. Güzel bir paylaşım, ödevime yardımcı oldu.
Çok teşekkürler.
Çok teşekkür ederim.
Çok güzel.
Çok güzel Allah razı olsun emeğinize sağlık ödevimi yaptım sayenizde.
İlahi yok!
Arkadaşlar ben İstiklal Marşındaki ‘ilâhi’ ile aynı mı anlamı? :)
Ben bu ilahiden bir şey anlamadım.
Edebiyat en iyi ders, kopya gerekmez. (Derse çalışırsan)
Eyvallah sağolun :)
Sağolun.
Eyvallah çok sağolun.
Teşekkür ederim ödevimi buradan yaptım.
Çok güzel bana yardımcı oldu.
Teşekkürler.
İyi güzel olmuş da ilahilerin çeşitlerini de yazsaydınız çok daha iyi olacaktı.
Çok sağolun gerçekten işime yaradı. Allah Razı olsun.
Çok işime yaradı sağolun.
Çok sağolun gerçekten yaradı.
Çok işime yaradı gerçekten de sağolun.
Yarına defter teslim edeceğim. Teşekkürler…
Çarşamba günü defteri teslim edeceğim. Teşekkürler…
Allah razı olsun sayenizde ödevimi yaptım.
Çok teşekkür ederim, çok işime yaradı bilgiler.
Mükemmel olmuş. Kusursuz…
Teşekkürler.
İlahilerin koşmayla olan alakası nedir?
Her ikisi de Halk edebiyatı ürünüdür.
Teşekkürler.
Teşekkürler gerçekten yararlı oldu.
Çok teşekkürler.
Çok iyi sayfa.
Çok güzel bir şiir Yunus Emre’nin bu şiirini çok severim.
Çok güzel olmuş, Yunus Emre sevilen bir şairimizdir zaten.
Çok iyi.
Çok güzel bir şiir.
Çok lazım oldu teşekkür ederim.
Çok teşekkür ederim.
Çok az ve gereksiz bilgiler.
Güzel ama çok kısa!
Teşekkürler.
Çok sağolun.
Allah razı olsun.
Güzel bilgiler.
Ben ilahi Türk şiiri hakkında bilgi almak istiyorum burası mı :D bu konu?
İyiymiş.
Çok işime yaradı çok teşekkür ederim çok güzel açıklanmış :)
Güzel ama dörtlük sayısı 3 ila 7 arasında değişir yazıyor, örnekte 8 dörtlük var.
Teşekkürler.
Çok teşekkür ederim.
Artık hep buradayım :)
Süper bilgiler var herkese tavsiye ederim.
Çok teşekkürler.
Çok güzel sağ olun.
Teşekkür ederim aradığım bilgi buydu.
Böyle sayfaları bulmak biraz zorlaştı artık, bu sayfaya teşekkür ederim sayenizde ödevimi yaptım.
İşime yaradı. Teşekkürler.
Çok uzun.
Çok güzel vallahi çok işime yaradı.
Mükemmel, işime yarayacağını düşünüyorum :D
Derste buradan işliyoruz teşekkürler :)
Güzel.
Sağ olun işime yaradı.
Çok teşekkürler.
Çok teşekkürler.
Güzel bir site, biraz kısa olsa iyi olurdu.
Çok güzel ve anlaşılır olmuş sağ olun.
Teşekkürler.
Çok güzel teşekkürler.
Teşekkür ederim…
Allah razı olsun ben yüksek aldım. Allah katında siz de yüksek alın amin :)
Teşekkürler.
Teşekkürler.