Mehmet Emin Yurdakul (1869-1944)

Mehmet Emin Yurdakul, sanat hayatına Servetifünun Edebiyatı döneminde başlamış ve Milli Edebiyat’la Cumhuriyet dönemlerinde şiir yazmış bir şairdir. Yazmaya şiirle başlayan sanatçının ilk şiiri 1897’de Servet-i Fünun dergisinde yayınlanmıştır.

Edebi Kişiliği

Milli Edebiyat akımının öncü şairleri arasında yer almıştır. Ulusçu, halkçı görüşleri savunan şiirler yazmıştır. Türk Yurdu Cemiyeti ve Türk Ocağı’nın kurucuları arasında yer alan sanatçı, döneminin şiir anlayışının dışına çıkmış ve hece ölçüsüne dayalı yalın bir Türkçe kullanarak eserlerini meydana getirmiştir.

Türk edebiyatına halkın sesini getiren gerçekçi bir şair olarak değerlendirilen Mehmet Emin Yurdakul, Osmanlıcılık ve İslamcılık akımlarına karşı Türkçülüğü savunan şiirler yazmıştır. Coşku, ulusal duygular, kahramanlık, yüreklendirme ve öğreticilik öğelerini ön plana çıkarmıştır. Şiire biçim yenilikleri de getirmiştir. Dörtlük geleneğinin dışına çıkarak üçer, altışar, sekizer dizeden kurulu şiirler yazmıştır. Milli Edebiyat akımı ve Türkçülüğün önde gelen temsilcileri arasında yer alan sanatçı, eserleriyle diğer Milli Edebiyat sanatçılarını etkilemiştir. Mehmet Emin Yurdakul “Türk Şairi”, “Milli Şair” diye bilinmektedir.

Kısaca özetleyecek olursak;

• Türkçülük düşüncesini benimsemiştir. Ona halkçı bir nitelik kazandırmıştır.
• “Cenge Giderken” adlı şiiriyle tanınmış ve “Milli Şair” unvanını almıştır.
• Edebiyatı düşüncelerini aktarmada bir araç olarak görmüştür.
• Bütün şiirlerini hece ölçüsüyle yazmıştır.
• “Toplum için sanat” anlayışını benimsemiş ve kişisel duygularına şiirlerinde yer vermemiştir.
• Şiirlerinde kolay anlaşılabilen bir dil kullanmıştır.
• Hece ölçüsünün uzun kalıplarını kullanmıştır. Şiiri düz yazıya yaklaştırmıştır.
• Dörtlük geleneğinin dışına çıkarak üçer, altışar, sekizer dizeden kurulu şiirler yazmıştır.
• Batıdan alınan nazım biçimlerini de kullanmıştır.
• Didaktik bir söyleyişi benimsemiştir.

Eserleri:

• Şiir: Türkçe Şiirler, Tan Sesleri, Turana Doğru, Ey Türk Uyan, Türk Sazı, Ordunun Destanı, Zafer Yolunda, Dicle Önünde, Mustafa Kemal
• Düz yazı:  Fazilet ve Asalet, Türkün Hukuku, Kral Corc’a, Dante’ye.

Cenge Giderken

Ben bir Türk’üm dinim, cinsim uludur

Sinem, özüm ateş ile doludur

İnsan olan vatanının kuludur

Türk evlâdı evde durmaz, giderim.

 

Bu topraklar ecdâdımın ocağı

Evim köyüm hep bu yurdun bucağı

İşte vatan! İşte Tanrı kucağı!

Ata yurdun evlât bulmaz, giderim.

 

Yaradanın kitabını kaldırtmam

Osmancığın bayrağını aldırtmam

Düşmanımı vatanıma saldırtmam

Tanrı evi viran olmaz giderim.

 

Tanrım şâhid duracağım sözümde

Milletimin sevgileri özümde

Vatanımdan başka şey yok gözümde

Yâr yatağın düşman almaz, giderim.

 

Ak gömlekle gözyaşımı silerim

Kara taşla bıçağımı bilerim

Vatanımçün yücelikler dilerim

Bu dünyada kimse kalmaz, giderim.

 

Mehmet Emin YURDAKUL