5 Mart 1915 tarihinde Eskişehir Sivrihisar’da doğan sanatçı, Ortaöğrenimini Eskişehir’de tamamlamış, daha sonra İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirmiştir. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yeni Türk Edebiyatı asistanı, 1939’da lisans, 1942’de doktora, 1943’te doçent, 1952’de de profesör olmuştur. Erzurum Atatürk Üniversitesinde dekanlık ve rektör vekilliği görevlerinde bulunan Kaplan, çok çeşitli dergilerde yazılar yayınlamış, onlarca makaleye imza atmış ve edebiyat alanında birçok kitapla yeni nesil araştırmacıların çalışmalarına ışık tutmuştur. Fransızca, İngilizce ve Almanca bilen Mehmet Kaplan, 23 Şubat 1986 tarihinde aramızdan ayrılmıştır.
Edebi Kişiliği:
- Yeni Türk Edebiyatı profesörüdür.
- Araştırma ve incelemeleriyle tanınmıştır. Denemeleri de vardır.
- Yazdığı deneme, makale, eleştiri ve inceleme çalışmaları ile tanınmış olan Mehmet Kaplan, bu toprakların yetiştirdiği en büyük profesörlerdendir.
- Fransızca, Almanca, İngilizce bilen yazar sahip olduğu büyük bilgi birikimi, geniş kültürü ile edebiyat alanında özgün yazılara imza atmış; eserlerinde Batı’yı tanıyan, kendi kültürüne sahip çıkan gençler yetiştirmeyi amaç edinmiştir.
- Şiirler, hikâyeler ve tipler üstündeki tahlil çalışmaları ile birçok araştırmacıya örnek olan Mehmet Kaplan, metin analizleri yapmasıyla edebiyatımıza bir yenilik getirmiştir.
Eserleri:
- Araştırma-İnceleme: Kültür ve Dil, Nesilleri Ruhu, Büyük Türkiye Rüyası, Edebiyatımızın İçinden, Hikâye Tahlilleri, Şiir Tahlilleri I-II, Tip Tahlilleri, Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar, Tanpınar’ın Şiir Dünyası, Tevfik Fikret, Namık Kemal