Divan Edebiyatı Online Test-12

Aşağıdaki beyitlerin hangisi bir gazelin matla (ilk) beyitidir?

A) Sen olasın diyu yir yir asılub âyineler

Gelene gidene eyler nazarı döne döne

B) Sen yine bir nev-niyâz âşık mı peydâ eyledin

Kûyuna yer yer dökülmüş âb-ı rûlar vâr idi

C) Az eyleme inayetini ehl-i derdden

Ya'ni ki çok belâlara kıl mübtela meni

D) Sâkî kerâmet sende ya bende

Bahri habâba mihmân edersin

E) Beni çevrile öldürse dimen ol yâra kanludur

Halâl olsun ana kanum yiğitdür delikanludur

----'nin en önemli ve dikkate değer eseri "Harnâme"dir. Bir eşeğin macerasını anlatan eser, satirik bir fabl niteliğindedir. 126 beyitten meydana gelmiştir. Şair bu eserinde döneminin sosyal eleştirisini yapmış, kurulu düzene karşı çıkanları, ince bir şekilde hicvetmiştir.

Bu parçanın başına aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir?

A) Şeyhî   B) Nefî   C) Fuzulî   D) Bâkî   E) Nâbî

Divan edebiyatının bestelenmeye en uygun aruz kalıplarıyla yazılan nazım şeklidir. Çoğunlukla dört dizeden oluşan bentler halinde yazılır. Bent sayısı beş ya da altıdır. Meyan adı verilen üçüncü dizenin anlamca diğer dizelerden daha özlü olmasına dikkat edilir. Dördüncü dize ise nakarat biçimindedir. Bu türün ilk örneklerini veren Nail-i Kadim'dir.

Bu parçada tanıtılan Divan edebiyatı nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gazel   B) Şarkı   C) Murabba   D) Mesnevi   E) Müstezat

Aşağıdaki dizilerden hangisi, tümüyle Divan Edebiyatı ürünlerinin adlarıdır?

A) rubai - şarkı - koşma - mesnevi - tuyuğ

B) gazel - mesnevi - müstezat - şarkı - rubai

C) kaside - şarkı - koşma - gazel - ağıt

D) şarkı - türkü - mesnevi - kaside - gazel

E) mesnevi - rubai - müstezat - mani - kaside

(I) Daha çok din ve devlet büyüklerini övmek amacıyla yazılan şiirlere kaside denir. (II) Kasideyi oluşturan her beyit kendi içinde uyaklıdır. (III) Kaside altı bölümden oluşur. (IV) Kasidenin en güzel beyti "beyt-ül kasid'dir. (V) Şairin mahlasının geçtiği beyte ise "taç beyit" denir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı yapılmıştır?

A) I.  B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı yapılmıştır?

A) Divan edebiyatındaki "gazel'in konu bakımından Halk şiirindeki benzeri "koşma"dır.

B) Divan edebiyatında, günümüzdeki "biyografi" türüyle benzerlik gösteren eserlere "tezkire" denir.

C) Divan edebiyatında "hicviye" denilen alaylı eleştiri şiirinin, Halk edebiyatındaki karşılığı "mani"dir.

D) Divan edebiyatındaki "menakıbname" ve "gazavatname"ler günümüzdeki öykü türüne kaynaklık eden ürünlerdendir.

E) Divan şiirinde bir şairin, başka bir şairin şiirini konu ve biçim yönünden örnek alarak aynı ölçü, aynı uyak ve aynı redifle yazdığı benzer şiirlere "nazire" denir.

(I) Kaside, Divan edebiyatında din ve devlet büyüklerini övmek için yazılan şiirlerdir. (II) Türk edebiyatına 13. yüzyıldan sonra İranlılardan geçmiştir. (III) Genellikle 31 ile 99 beyitten oluşur. (IV) Kasidenin son beyitine "matla" denir. (V) Şairin mahlasının bulunduğu beyite ise "taç beyit" adı verilir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

Osmanlının yükselme dönemi şairidir. Devletin bu parlak döneminde sanatçı, Divan şiirini en üst noktaya çıkarmıştır. Osmanlı Devleti'nde dinî bir makam olan şeyhülislamlığın peşinde koşan şair, şiirlerini din dışı konularda yazmıştır. Gazel ve kasidede başarılıdır. Kanuni Sultan Süleyman'ın ölümü üzerine yazdığı Kanuni Mersiyesi en ünlü şiiridir.

Bu parçada sözü edilen Divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Baki   B) Nedim   C) Şeyhi   D) Fuzuli   E) Naili

Aşağıdakilerin hangisinde verilenlerin tümü Divan edebiyatı nazım şekilleridir?

A) Gazel - kaside - mani - şarkı - tuyuğ - kıt'a

B) Mesnevi - koşma - rubai - gazel - kaside

C) Şarkı - murabba - kıt'a - tuyuğ - gazel - ağıt

D) Tuyuğ - kıt'a - rubai - şarkı - tuyuğ - türkü

E) Gazel - şarkı - kaside - mesnevi - kıt'a - rubai

Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı yapılmıştır?

A) Harnâme, Şeyhi'nin 15. yüzyılda mesnevi biçiminde yazdığı bir hicivdir.

B) Garipnâme, Âşık Paşa'nın 14. yüzyılda yazdığı dini ve didaktik bir mesnevidir.

C) İskendernâme, Ahmedî'nin 14. yüzyılda kaleme aldığı bir mesnevidir.

D) Kabusname, Mercimek Ahmet'in 15. yüzyılda Farsçadan çevirdiği bir öğüt kitabıdır.

E) Tazarrunâme, Veysi'nin 15. yüzyılda yazdığı dini-didaktik bir mesnevidir.

Aşağıdakilerden hangisi beyitlerle kurulan Divan edebiyatı nazım şekillerinden biri değildir?

A) Gazel   B) Kaside   C) Mesnevi   D) Murabba   E) Kıt'a

Onun tasavvuf anlayışı, başta Anadolu olmak üzere İslam coğrafyasında geniş etkiler uyandırmıştır. Özellikle Doğu-İslam kültürünün özü sayılan hikâyelerle, sembollerle ve öğütlerle örülü mistik-didaktik "Mesnevi"si, Tekke ve Divan şiirinin tasavvuf anlayışını yüzyıllar boyu beslemiştir. Döneminin anlayışına uyarak Farsça yazsa da Türkçenin o dönemde ileri bir şiir dili olamamasının derin üzüntüsünü yaşayan bir şairdir o. Arapça, Farsça, bazılarını da Rumca yazdığı şiirlerini Divan-ı Kebir'de toplamıştır.

Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ahmet Yesevî

B) Yunus Emre

C) Hacı Bayram Velî

D) Pir Sultan Abdal

E) Mevlâna Celaleddin Rûmi