Halk Edebiyatı Online Test-11

XVI. yüzyılda yaşayan ozan, halk şairlerimiz arasında kavganın ve özgürlüğün sembolü olmuştur. Hep din dışı konularda şiirler söylemiştir. Bolu Beyi'nden babasının intikamını almak üzere dağlara çıkmış, yiğitlik ve iyilikseverliği destanlaşmıştır. Yaşamı hakkında anlatılan hikâyeler, Türk dünyasına yayılan bir destanının doğuşunu hazırlamıştır.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Karacaoğlan   B) Dertli   C) Köroğlu   D) Âşık Ömer   E) Gevheri

Aşağıdaki dizilerden hangisi tümüyle Halk edebiyatı ürünlerinin adlarıdır?

A) Mani - destan - gazel - türkü - kıt'a

B) Koşma - mesnevi - semai - mani - ağıt

C) Varsağı - mani - koşma - semai - türkü

D) Destan - kıt'a - tuyuğ - varsağı - semai

E) Şarkı - destan - koşma - mani - varsağı

Türk edebiyatının yetiştirdiği en büyük şairlerdendir. Şiirlerinde tasavvufun derin konularını kendine özgü bir üslupla ve sade bir dille işlemiştir. Yazdığı lirik ve doğal şiirleriyle Türkçenin gelişimine büyük katkı sağlamıştır, insanları sevgiye, birlik beraberliğe çağırmıştır. Şairin şiirlerinin yer aldığı Divan'ının yanında, öğütlerinin yer aldığı "Risaletü'n-Nushiye" adlı bir mesnevisi de vardır.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yunus Emre   B) Mevlana   C) Âşık Paşa   D) Gülşehri   E) Hacı Bektaş Veli

Bu dörtlük aşağıdaki halk şiiri ürünlerinin hangisinden alınmıştır?

A) Varsağı   B) Ağıt   C) Taşlama   D) Semai   E) Koçaklama

Bu dörtlükle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Bütün dizelerde ulama vardır.

B) Tam uyak ve redif kullanılmıştır.

C) 11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

D) Dizeler aaab şeklinde kafiyelenmiştir.

E) Koşma türünün özelliklerini taşımaktadır.

17. yüzyılda yaşayan ozan, şiirlerinde en çok doğa, aşk, ayrılık, gurbet, sıla özlemi gibi temaları işlemiştir. Divan şiirine özenmemiş, şiirlerinde sadece Halk edebiyatı nazım şekillerini kullanmıştır. Yalnız hece ölçüsüyle, koşma, semai, varsağılar söylemiştir. Şiirlerinden Toroslarda yaşayan Türkmenler arasında yaşadığı sanılmaktadır.

Bu parçada sözü halk ozanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Karacaoğlan   B) Dadaloğlu   C) Köroğlu   D) Dertli   E) Gevheri

Aşağıdakilerden hangisinde Halk şiiriyle ilgili olarak bir bilgi yanlışı vardır?

A) Nazım birimi olarak dörtlükten yararlanılmıştır.

B) Divan edebiyatının etkisiyle süslü ve sanatlı söyleyiş yoluna gidilmiştir.

C) Saz eşliğinde, doğaçlama olarak söylenmiştir.

D) Koşmalar işledikleri konulara göre "koçaklama, taşlama, güzelleme" gibi isimler almıştır.

E) Ağırlıklı olarak yarım uyak ve redif kullanılmıştır.

Bu dörtlüğün nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Divan   B) Varsağı   C) Destan   D) Koşma   E) Mani

Risalet’un-Nushiyye adlı mesnevisinde, Anadolu'da yeni bir medeniyetin temellerini atmaya çalışan Türk insanını dıştan içe döndürerek onun kendi iç dünyasındaki seferini hikâye der. Tasavvufa ilişkin fikirleri, eserinde halkın anlayacağı bir dille anlatmıştır. Öğretilerinde, ihtirası değil, kanaatkâr olmayı; kin ve öfkeyi değil, sevgi ve sabrı; cimrilik ve kıskançlığı değil, yardımlaşmayı ve cömertliği; başkalarına karşı üstünlüğü değil, eşitlik ve hoşgörüyü savunur.

Yukarıda özellikleri belirtilen şair kimdir?

A) Yunus Emre

B) Ahmet Yesevi

C) Mevlâna

D) Sultan Velet

E) Hacı Bayram Velî

Aşağıdakilerden hangisi halk şiirinin özelliklerinden biri değildir?

A) Nazım birimi dörtlüktür.

B) Yalın bir dil kullanılır.

C) Bütün şiirler düz uyak düzeniyle söylenir.

D) Genellikle yarım uyak kullanılır.

E) Şiirler saz eşliğinde söylenir.

Âşık edebiyatında yüzyıllar boyu yaşatılan geleneklerin en önemlilerinden biri de usta-çırak geleneğidir. Âşıklar genellikle bir usta aşığın yanında onun çırağı olarak yetenekleri ölçüsünde olgunlaşırlar. Gelenek gereği icracılık ve aşığın şairlikteki ustalığı için üstad da denilen bir âşığın yanında ders almaları gerekmektedir. Genç aşığın ustasının yanında çok büyük bir sabır göstermesi gerekmektedir. Sabrın sonunda çırak ustasının hayır duasını alarak tek başına halk önüne çıkma iznine kavuşur.

Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Uzun süren çıraklık neticesinde âşık ustasının onayını alarak halk önüne çıkar.

B) Aşığın şairlikte ustalık kazanması için bir üstadın yanında yetişmesi gerekir.

C) Âşık edebiyatında usta çırak geleneği yüzyıllar boyu yaşatılmıştır.

D) Âşık, ustanın yanında yeteneği ölçüsünde olgunlaşır.

E) Zamanla olgunlaşan âşık, ustasına sazla meydan okur.

"İlahi" nazım biçimi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Genelde dörtlüklerden oluşur.

B) Divan edebiyatı nazım şeklidir.

C) Belirli bir ezgiyle söylenir.

D) 7'li, 8'li, 11'li hece ölçüsüyle yazılabilir.

E) İslamiyet’in etkisiyle ortaya çıkmıştır.