1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ünsüz düşmesine" uğramış birden çok sözcük kullanılmıştır?
A) Sevginin küçücük görünümünden sıcacık bir hikâye çıkardığını görmüştüm.
B) Ufacık dedikodular bile büyük bir aileyi dağıtmak için yeterli olur.
C) Evlerin minicik saçaklarından yere kadar buzlar sarkıyordu.
D) Araba, büyücek bir binanın önünde sarsılarak durdu.
E) Mahallenin daracık sokaklarında çeşitli oyunlar oynardık.
2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili sözcükte "ünsüz türemesi" görülmektedir?
A) Bu ciddi bir konu, pek dedikodu değil
B) Allı turnam bizim ile uğrarsan
C) Telli duvaklı gelin olmak hepsinin hayaliydi.
D) Mutluluk hazzını tatmak için tüm acılara katlandı.
E) Şiirin özelliği de zor anlaşılır olmasıdır.
3. Sonu sert ünsüzle biten tek heceli sözcüklerde genellikle ünsüz değişimi olmaz.
Aşağıdaki sözcüklerin hangisi bu kurala aykırı bir örnektir?
A) Ek B) Çat C) Yurt D) At E) Maç
4. Süreksiz sert ünsüzlerle (p, ç, t, k) biten sözcükler ünlü ile başlayan ek aldıklarında ünsüz değişimi (yumuşama) olur.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala aykırı bir sözcük kullanılmıştır?
A) Bir kez doğan bir daha ölmez inancım bu.
B) Bu gerçeği bilişimdendir baş eğişim.
C) Varlık sebebim, gerçek yaşama sevincimsin
D) Seçtim hürriyeti kaderimi zorlayarak
E) Aşk dedim, kendimi buldum kendim.
5. Sonu sert ünsüzle biten sözcükler ünlü ile başlayan ek aldığında, ünsüz değişimine (yumuşama) uğrarlar.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu kurala aykırı bir sözcük kullanılmıştır?
A) Sevecen olacaksın yaşarken bu hayatı
B) Yağmur bulutları gitmiyor başımdan bir türlü
C) Sevin bütün insanları, bir dünya kurun
D) Şu gizemli yaşamda hep seninle varım
E) Olsun sığınacağın yer, bir gönülhanesi
6. Kervansaraylardan (I)ayrılıyor ve yolculuğumuzun ikinci durağı Şuayipşehri'ne doğru, tozu dumana kata kata (II)ilerliyoruz. (III)Söylendiğine göre, yirmi kilometre yolumuz var. Ama bildiğimiz yirmi kilometrelik yollara (IV)benzemiyor. Toz fırtınası yolculuğumuza (V)kılavuzluk ediyor.
Yukarıdaki parçada numaralanmış sözcüklerin hangi ikisinde "ünlü daralması" vardır?
A) I. ve II. B) II. ve IV. C) III. ve IV. D) IV. ve V. E) I. ve III.
7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "ünsüz değişimi" ne örnek bir kullanım vardır?
A) İki çeşme oldu özleminle gözlerim
B) Sen ki baştanbaşa neşe dolusun şimdi
C) Sevgi sınırsız bir minyatürdür tablo örneği
D) Yeni bir hayata niye başladın, nasıl başladın?
E) İstanbul denince hep seni yaşıyorum.
8. Ortalık ağarıyor, şehrin alanı, gittikçe doluyordu.
Bu cümlede altı çizili sözcüklerde görülen ses olayları sırasıyla aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmiştir?
A) Ünlü Daralması – Ünsüz Benzeşmesi
B) Ünsüz Değişimi – Ünsüz Benzeşmesi
C) Ünsüz Değişimi – Ünsüz Türemesi
D) Ünlü Düşmesi – Ünsüz Değişimi
E) Ünsüz Türemesi – Ünlü Düşmesi
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ünsüz benzeşmesi" ne örnek bir kullanım yoktur?
A) Bu saatte açık lokanta bulabilir miyim diye sormamalısın.
B) Ara sokaktaki lokantaya gitmeli ve alinazik yemelisin.
C) Bilmediğiniz bir kentte adres bulmak çok zordur.
D) Efsanelerin nasıl yaşatıldığını kendi gözlerinizle görmelisiniz.
E) Sonunda açlıktan bayılmak üzereyken bir lokanta bulursunuz.
10. Topu topu bir tane yol vardı, nasıl (I)kayboldunuz, diye sormayın, bunu başardık. Örneğin yol birdenbire ikiye (II)ayrılıyordu ve biz hiç aksatmadan yanlış yola (III)giriyorduk. Bir süre (IV)ilerledikten sonra, toprağında çalışan bir köylü görüyor, ondan tarif alıyor doğru yöne (V)dönüyorduk.
Yukarıdaki parçada numaralanmış sözcüklerden hangisinde hem "ünlü düşmesi" hem de "ünsüz değişimi" vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
11. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "ünsüz benzeşmesine (sertleşme)" örnek bir kullanım yoktur?
A) O tahtalar, çamaşırlar da geçti, yok hâlim.
B) Çalışmadın, beni hep bunca yıl çalıştırdın.
C) Canavarlar kaçıyormuş gibi gür bir doludan.
D) Ayakta sallanışım zorladır, Allah bilir.
E) Hacı Kalfa, çatkın çehresini daha da çatıyor.
12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ulama yoktur?
A) Bir dost bulamadım, gün akşam oldu.
B) Abdal oldum, şal giyindim bir zaman
C) Dalgın duyuyor rüzgârın ahengini dal dal
D) Baktım süzülüp geçti açıktan iki sandal
E) Geçmiş gecelerden biri durmakta derinde
13. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisinde "ünsüz türemesi" yoktur?
A) Sert, şiddet yüklü ve heyecanlı insanlardı bunlar.
B) Kutsal bildikleri her şeyi reddetmişlerdi.
C) Gazete haberinden sonra olayın sırrı çözülmüştü.
D) Çin Seddi binlerce yıldır ayakta duruyor.
E) Son sorunumuzu da amcam halletmişti.
14. Aşağıdaki dizelerin hangisinde birleşik sözcük oluşurken bir ünlü düşmesi gerçekleşmiştir?
A) İnanılmaz biçimde gönlü bu şehirde kaldı.
B) En yakın arkadaşına devretmişti masadaki yerini
C) Her şey öyle yeni ki burda, beynin tazelenir.
D) Biliyor musun şehrin caddelerinde ruhunu bıraktı.
E) Kolunu kaldırırsan bütün sihri uçar gider.
15. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "ünsüz düşmesi"ne örnek bir sözcük kullanılmıştır?
A) Ömrüm, İstanbul'da rüyada gibi geçsin
B) Sevmeyi senin sözlerinden öğrendim
C) Ne yapsam, neylesem çilem dolmuyor
D) Boğaz kıyısında bir büyük sofradır gönlüm
E) Sıcacık özlemim at koşturuyor zamanda
16. Bazı sözcükler küçültme eki alırken ünlü türemesi görülebilir.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu kurala örnek bir kullanım vardır?
A) Sen benim biricik muhabbetimsin hayatta
B) Ne söylesem sevdiceğim sana az gelir.
C) Yaşanmıyor senden ayrı küçücük bir günüm
D) Ufacık aynalardan bile taşıyor güzelliğin
E) Varılabilecek en son durak, bıçak sırtı
17. "-n sesi" hem kaynaştırma harfi hem de ikinci tekil iyelik eki olarak kullanılabilir.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde "-n sesi" kaynaştırma harfi olarak kullanılmıştır?
A) Şu âlemde bulamadım vefanı
B) Yeşil türbesini gezdik dün akşam
C) Ben severim, eller sürer safânı
D) Safadır, senin uğruna bana can vermek
E) Be insafsız, az mı çektim cefânı!
18. Yürürken kuru bir yaprağı eziyor. (I)Sesini duyamıyorum (II)ezildiğini göremiyorum. (III)Yaptığını beğenmediğim için de (IV)yüzüne bakmamıştım, (V)gelmesine dayanamamıştım.
Yukarıdaki parçada numaralanmış sözcüklerden hangisi hem ikinci, hem üçüncü kişiyi çağrıştıracak biçimde kullanılmamıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
19. Etrafımda dalgın uyuyan ve ıstırapla kıvranan çehrelerin yerini, çocukluk yıllarımın saadetini yapan yüzler alıyor.
Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi görülmektedir?
A) Ünsüz değişimi
B) Ünlü daralması
C) Ünsüz benzeşmesi
D) Ünlü düşmesi
E) Ünsüz düşmesi
20. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yansıma sözcüklere yer verilmiştir?
A) Dokunur denize şıp şıp martı kanatları
B) Yıllar yılı sahilde durup bekliyorum
C) Bir pembe ışıksın vuruyorsun camlara
D) Vuslatından hani bir saniye ayrılmayayım
E) Gözlerin çığ gibi baştanbaşa bir canlı resimdir.
21. Sonu sert ünsüzle (p, ç, t, k) biten bazı sözcükler, ünlü ile başlayan bir ek aldıklarında sert ünsüz yumuşar (b, c, d, g, ğ olur). Bazı tek heceli sözcüklerde bu durum gerçekleşmez.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz değişimi olmamıştır?
A) Kolunu Nihal'in okşadığı paltom çalınmıştı.
B) O günden sonra çöpümüzü bile almıyordu.
C) Pencerenin yüksekliği bir metre bile değildi
D) Odun kömür kırma işine de katlanacağız artık
E) Kaynağı, koruyucu kullanmadan yapmıştı.
22. Adanın önüne gemiler gelince keçiler kayalıkların üstüne dizilip seyre çıkıyorlar onları. Gemiciler de derde deva diye keçileri yakalayıp götürüyorlar.
Yukarıdaki parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz Benzeşmesi (Sertleşme)
B) Ünsüz Değişimi (Yumuşama)
C) Ünlü Daralması
D) Ünlü Düşmesi (Hece Düşmesi)
E) Ulama
23. Türkçe sözcüklerde iki ünlü yan yana gelmez, iki ünlü sesin yan yana gelmesini gerektiren durumlarda araya kaynaştırma harfleri (y, ş, s, n) girer.
Buna göre, aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisinde kaynaştırma harfi yoktur?
A) İlk keçiyi keser kesmez fırtına çıkıyor.
B) Üstünde yılan uyuyan adamı büyülemişti.
C) Kuşun kanadının altında da olsam beni bulur.
D) Adamsa düzgün düzgün soluk alarak uyuyordu.
E) Ötedeki çınarın altındaki kanepeye oturdu.
24. Bir iki gün şehre gitse demir kır atı (I)huysuzlanıyor, (II)tepiniyor, yanına gidenleri korkunç bir öfkeyle (III)ısırıyor, (IV)tekmeliyor ve yem (V)yemiyordu.
Yukarıdaki parçada numaralanmış yüklemlerden hangilerinde ünlü daralması vardır?
A) I. ile II. B) II. ile III. C) III. ile IV. D) IV. ile V. E) II. ile IV.
CEVAP ANAHTARI
1-A 2-D 3-C 4-D 5-A 6-B 7-C 8-B 9-D 10-A 11-C 12-E 13-A 14-B 15-E 16-A 17-B 18-E 19-D 20-A 21-B 22-A 23-D 24-D