1. Aşağıdaki dizelerin hangisinde zengin uyak kullanılmıştır?
A) Bir parça uzaklaş kederlerinden
Bir ruh gülümsüyor gibi derinden
B) Yan yana sessizce mevsimle keder
Esen rüzgârlara sen kendini ver
C) Bütün burçlarıyla uzanmış gece
Zihnin eşiğinde ürkek düşünce
D) Varsın bahçelerde rüzgâr gezinsin
Yağmur ince ince toprağa sinsin
E) Güç bele bir bilet aldım gişeden
Yolculuk başladı Haydarpaşa'dan
2. Kirpiğine sürme çek
Kına yak parmağına
Bu yıl yaşın girecek
Kız, gelinlik çağına
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Çapraz uyak düzeniyle yazılmıştır.
B) Adeylem kullanılmıştır.
C) 7'li hece ölçüsü kullanılmıştır.
D) Tam uyak kullanılmıştır.
E) Ünsüz yumuşamasının birden çok örneği vardır.
3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde hem redif hem kafiye kullanılmıştır?
A) Yas tutma dağılmış diye kuşlarla çiçekler
Onlarla giden günlerimiz dönmeyecektir
B) Başında şakladıkça, atlıların kırbacı
Anla ki her gün sana hız veriyor bir acı
C) Kimi esti başucumdan yel gibi
Kimi sızdı bir toprağa sel gibi
D) Gönlümde kovalar eskiden beri
Sarışın kumralı, kumral esmeri
E) Rıhtım boyu sonsuz bir üzüntüyle karaltı
Mazi gibi sislenmiş Emirgan, Çınaraltı
4. Aşağıdaki beyitlerin hangisinde redif yoktur?
A) Sanırım, insanların her suçunda ben varım
Günüh bir uzun kervan, ta ucunda ben varım
B) Bir ufuk ki ne Mecnun varabildi, ne Ferhad
Bir ufuk ki, ilahi Sırrı bekleyen serhad
C) Akıl akıl olsaydı ismi gönül olurdu
Gönül, gönlü bulsaydı bozkırlar gül olurdu
D) Mutlu adam, dünyayı bir acı gurbet bilen
Öz vatan pınarından, ölümü şerbet bilen
E) Anlamak yok çocuğum, anlar gibi olmak var
Akıl iç İn son tavır, saçlarını yolmak var
5. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yarım kafiye kullanılmamıştır?
A) Aşkın âşıklar öldürür
Tecelli ile doldurur
B) Ben dost ile dost olayım
Canımı feda kılayım
C) Dünyaya gelen göçer
Bir bir şerbetin içer
D) Dünyaya çok gelip gittim
Kudret ününü işittim
E) Âşık oldum şu ay yüze
Nazar kıldım kara göze
6. Aşağıdaki beyitlerin hangisinde redif yoktur?
A) Artarak gönlümün aydınlığı her saniyede
Bir mehabetli sabah oldu Süleymaniye'de
B) Kimi hindu, kimi yamyam, kimi bilmem ne bela
Hani tauna da zuldür bu rezil istila
C) Ağacı kıskanırım yemiş yüklü dalı var
Bahar olsun, güz olsun ne güzel masalı var
D) Yarın elbet bizim, elbet bizimdir
Gün doğmuş, gün batmış, elbet bizimdir
E) Şimdi başka zaman, başka bahçeden
Kerpiçten oyulmuş bir pencereden
7. Yaşamaz ölümü göze almayan,
Zafer, göz yummadan koşana gider.
Bayrağına kanın alı çalmayan,
Gözyaşı boşana boşana gider
Aşağıdakilerden hangisi bu dizelerden çıkarılamaz?
A) Epik unsurlar içerir.
B) Uyak örgüsü çaprazdır.
C) Rediflerden yararlanılmamıştır.
D) Birinci ve üçüncü dizelerde tam kafiye kullanılmıştır.
E) Hece ölçüsü ile yazılmıştır.
8. Uyuşamayız, yollarımız ayrı;
Sen ciğercinin kedisi, ben sokak kedisi;
Senin yiyeceğin kalaylı kapta;
Benimki arslan ağzında,
Sen aşk rüyası görürsün, bense kemik.
Aşağıdakilerden hangisi bu dizelerden çıkarılamaz?
A) Serbest ölçü ile yazılmıştır.
B) Ulama vardır.
C) Satirik şiir türündedir.
D) Yalın bir dille söylenmiştir.
E) Ahenk rediflerle sağlanmıştır.
9. Bıçak soksan gölgeme
Sıcacık kanım damlar
Bu dizelerden sonra aşağıdaki dizelerden hangisi getirilirse dörtlük, çapraz kafiye ölçüsüyle yazılmış olur?
A) Kapalı bütün camlar
Ses gelmiyor sesime
B) Hayat mayat diyorlar
Benim gözüm mayatta
C) Yer dumanmış ne çıkar
Duman dolu asuman
D) Gir de bir bak ülkeme
Başsız başsız adamlar
E) Bekletme Yunus'um, bozuldu bağlar
Düşüyor yapraklar, geçiyor çağlar
10. (I) İslam etkisine girildikten sonra aydınlar Arap ve Fars edebiyatının etkisinde kaldı. (II) Özellikle Fars edebiyatı, Türk sanatçılarını oldukça etkiledi. (III) Bu edebiyatta kullanılan aruz ölçüsüyle şiir yazma çabaları da bu sıralarda başladı. (IV) Dizelerdeki hecelerin sayısına bağlı olarak düzenlenen bu ölçü Türkçe sözcüklere pek uygun gelmedi. (V) Bu yüzden şiire hızla yabancı sözcükler de girmeye başladı.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
11. Aşağıdaki beyitlerden hangisi ötekilerden farklı bir ölçüyle söylenmiştir?
A) Zeybeğimi birkaç kızan vurdular
Çukurda üstüne taş doldurdular
B) Odası mühürlü, girilemez mi
Şu ters akan sular çevrilemez mi
C) Beyni tırmık tırmık, pençelere sor
Mevsim niçin ölgün, bahçelere sor
D) Teşbihi dökülmüş, aranır nine
Balonu yok, ağlar çocuk haline
E) Söndürün lambayı uzağa gideyim
Nurdan bir şehir ruhum, dur, seyredeyim
12. Aşağıdakilerden hangisine bir bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
A) Aruz ölçüsünde görülen kusurlardan biri olan imale, kısa hecenin uzun okunmasına denir.
B) Sessizle biten bir sözcükten sonra sesliyle başlayan bir sözcük gelirse, iki sözcük arasında ulama yapılır.
C) Hece ölçüsünde bir dizenin kimi yerlerde bölünerek vurgulanmasına durak denir.
D) Bir şiirde birinci ve dördüncü dizelerin kendi arasında; ikinci ve üçüncü dizelerin kendi arasında kafiyelenmesi sonucunda sarma uyak düzeni oluşur.
E) Dize sonlarındaki ses benzerliğinin sadece rediflerle sağlandığı, kafiyenin kullanılmadığı şiirlerde kafiye örgüsünden söz edilemez.
CEVAP ANAHTARI
1-A 2-B 3-C 4-B 5-D 6-B 7-C 8-E 9-D 10-D 11-E 12-E