İki veya daha fazla kimsenin, bir konu üzerinde, karşılıklı konuşturulmasına söyleşmeye bağlı (diyalog) anlatım denir. Söyleşmeye bağlı anlatımda iki kişinin karşılıklı konuşmasına “diyalog”, kişinin kendi kendine yaptığı konuşmaya ise “monolog” denir.
Söyleşmeye bağlı anlatım bulunulan mevki, bağlam ve konuşulan kişiye göre değişebilir. Çünkü kişi, yakınlarıyla daha rahat ve içten konuşabilirken resmî bir kurumda ciddi bir üslupla konuşmak zorunda kalır. Televizyonlardaki söyleşmeye dayalı programlar tartışma sanat ve spor programlarıdır. Bu programların her birinde farklı söyleşme şekli olabilir. Birisinde bir yönetici eşliğinde ve masa etrafında 3-5 kişinin bir konu hakkında doğaçlama yoluyla söyleşmesi olabilirken diğerinde iki kişi sırayla bir konu hakkında önceden yaptıkları hazırlıklar doğrultusunda konuşabilirler.
Söyleşmeye Bağlı Anlatımın Kullanıldığı Metin Türleri
“Sohbet, diyalog, mülâkat, röportaj, roman, hikâye, tiyatro, manzum hikâye” gibi türler söyleşmeye bağlı anlatım çevresinde oluşur. Bu metinler daha çok. “diyaloglardan oluşur. Ancak bu metinlerdeki kahramanların iç konuşmaları “monologlara dayanır.
Bir mülâkatta, röportajda ya da sohbette yalnızca konuşma varken tiyatroda hem konuşma hem de konuşmanın bağlamı vardır. Söyleşmenin yeri, zamanı, biçimi, sahneye giriş – çıkış gibi unsurlar belirtilir. Tiyatronun en belirgin yönlerinden biri de göstermeye dayalı olmasıdır. Tiyatro, olayı anlatmaz; gösterir.
Söyleşmeye Bağlı Anlatımın Özellikleri
- Jestler, mimikler ve bedensel davranışlar anlatımı destekler.
- Karşılıklı konuşmaların seviyesi, bağlama ve konuşan kişilere göre değişir.
- Görme ve işitme duyularıyla ilgili ayrıntılardan yararlanılır.
- Vurgu ve tonlama anlatımın etkisini artırır.
- Söyleşmenin yeri, zamanı, biçimi, sahneye giriş, sahneden çıkış gibi unsurlar söz konusudur.
- Tekrarlar ifadeyi kuvvetlendirir.
- Dil, göndergesel veya sanatsal işlevde kullanılır.
Söyleşmeye Bağlı Anlatım Örneği
Tekrar sordu:
– Söyle yavrum, o roman ne diyor?
Genç kız büyük gözlerini kaldırdı. Kitabı dizlerine indirdi. Nazik bir şive ile, “Büyükanneciğim, Fransızca bir roman iste…” dedi. Lakin büyük nine merak ediyordu, mutlaka anlamak istiyordu:
– Adı ne?
– Desenchant…
– Ne demek?
– Sevinçten, saadetten mahrum kadınlar demek.
– Onlar kimmiş?
– Biz… Türk kadınları…
(Ömer Seyfettin, Bahar ve Kelebekler)
Teşekkürler.
Çok sağolun :)
Çok Sağolun… Teşekkürler :)
Teşekkürler :)
Çok sağolun.
Teşekkürler, sayenizde ödevimden güzel bir not alacağım inşallah.
İyi anlatılmış.
Bununla ilgili soru var mı?
Sağolun çok mersi süper, hoca 100 verdi.
Eyvallah.
Güzel olmuş.
Örnek metin üzerindeki ünlemler nedir acaba?
Metinde ünlem yoktur.
Teşekkürler.
Teşekkürler :) dil anlatım sınavı var da yardımcı oldunuz teşekkürler, bizim sınıftakiler girerse onlara selam. :D sınıfımız 10/G
Çok sağolun.
Teşekkürler.
Gerçekten çok güzel anlatılmış, emeğinize sağlık hocam.
Dil ve anlatım proje ödevimi buradan yaptım hoca 100 vereceğini söyledi. Gerçekten çok teşekkürler edebiyat öğretmeni ;)
Gerçekten güzel bir site teşekkür ederim.
Çok iyi bir site sağolun.
Çok iyi.
İdare eder.
Çok iyi.
Çok faydalı bilgiler. Allah razı olsun. Çok teşekürler, çok güzel bilgiler emeklerinize sağlık…
Çok güzel inşallah 100 alırım selamlar.
Güzel fakat yüzeysel olarak anlatılmış daha ayrıntılı olmalı fakat bu bilgiler de faydalı.
Güzel.
Bence de çok güzel zaten benim proje ödevimdi.
Güzel.
Çok açıklayıcı, sınavdan 98 aldım sağ olun.
Çok sağ olun ama eksik.
Çok teşekkür ederim.
Allah razı olsun tuttuğunuz altın olsun.
Teşekkürler.
Çok teşekkürler.
2 sayfa çıkar mı?