Söz Öbeklerinde Anlam Test-6

1. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde mecazlı bir söyleyiş yoktur?

A) Açık yaraya tuz ekilmez.

B) Ay var yılı besler, yıl var ayı beslemez.

C) Ak gün ağartır, kara gün karartır.

D) Âlim unutmuş, kalem unutmamış.

E) Dost ile ye iç; alışveriş etme.

 

2. Deyimlerde kalıplaşmış sözün anlamı, sözcüklerin gerçek anlamının dışındadır.

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde deyimin anlamı sözcüklerin gerçek anlamı dışında değildir?

A) Bir işe başlarken, her ihtimali hesaba katmak gerekir.

B) Babasının dişinden tırnağından artırarak biriktirdiklerini çarçur etmesi, yakınlarını çok kızdırdı.

C) Çok parası vardı, ama kimi kimsesi yoktu.

D) Bir süre önce barışan bu iki dostun arasına yine kara kedi girdiği söyleniyor.

E) Planlı çalışmayacak olursanız bir iki ayda ipin ucunu kaçırırsınız.

 

3. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “iş” sözcüğü deyim içinde kullanılmıştır?

A) Çarşı esnafı işlerini bırakıp dükkanlarını kapamışlar, töreni izlemeye gelmişlerdi.

B) Sabahleyin durakta beklemek işime gelmiyordu.

C) Bu makinenin işi çok, siz iyisi mi yarın gelin.

D) İş sırasında kimseyi meşgul etmeyin.

E) Kimsesizlere yardım etmekle çok iyi bir iş yaptın doğrusu.

 

4. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “sahibi olmak” anlamında bir deyim kullanılmıştır?

A) Deniz kıyısındaki bu tarlaları, tatil sitesi yapmak için ele geçirmek istiyordu.

B) Kerim, bir defasında tam iki ay izini kaybettirmiş, bir türlü ele geçmemişti.

C) Hiçbir şeye karışmadan oturmak elinden gelmiyordu.

D) Bazı tarihi belgelerin yayın hakkını elinde tutuyor.

E) Dedesi, savaşta düşman eline düşmüş.

 

5. I. Akıl olmayınca başta, ne kuruda biter, ne yaşta.

II. Akıllı köprü arayana dek deli suyu geçer.

III. Akılsız başın cezasını ayaklar çeker.

IV. Oğlum deli malı neylesin, oğlum akıllı malı neylesin.

V. Akıl akıldan üstündür.

Numaralanmış atasözlerinden hangileri anlamca birbirine en yakındır?

A) I. ve II.   B) II. ve III.   C) I. ve IV.   D) III. ve V.   E) II. ve V.

 

6. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi bir gözlem sonucu ortaya konan deneyimi yansıtmaktadır?

A) Mart kapıdan baktırır, kazma kürek yaktırır.

B) Zaman sana uymazsa sen zamana uy.

C) Altın eşik, gümüş eşiğe muhtaç olur.

D) Tembele iş buyur, sana akıl öğretsin.

E) Dilenci bir olsa şekerle beslenir.

 

7. Aşağıdakilerden hangisinde “bir kimseyi anımsamak istememek” anlamında bir deyim kullanılmıştır?

A) Elli yıl önce öldü, ama adı kaldı.

B) Yeryüzünden adı kaldırılmaya çalışılsa da o kitaplarda yaşayacak.

C) Sizin çok beğendiğiniz kişilerin buralarda adı bile okunmuyor.

D) Bana ne kadar yalvarsa da adını anmayacağım.

E) Bugün çok tanınmış bazı sanatçıların 20 yıl önce adını duyan yoktu.

 

8. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi “öğüt verme” anlamı taşımaz?

A) Ayağını yorganına göre uzat.

B) Bugünkü işini yarına bırakma.

C) Çirkefe taş atma, üstüne sıçrar.

D) Yoldan kal, yoldaştan kalma.

E) Dost başa bakar, düşman ayağa.

 

9. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “çok kolay” anlamında bir deyim kullanılmıştır?

A) İşine gelmeyince başucunda top atılsa duymuyor.

B) Her gün bir kitap bitirmek Okan için işten bile değil.

C) Murat işini bilir, İzmir’e bizden önce varır.

D) Cahit Usta işinin adamıdır, otuz yıldır burada elbise diker.

E) İki yıl içinde işlerini yoluna koymuş, yeni bir işyeri açmıştı.

 

10. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “göz” sözcüğü deyim içinde kullanılmamıştır?

A) Bu kadar yolu gözün kesiyor mu?

B) Sabah koyduğu belgeyi bulabilmek için çantanın gözlerini karıştırıyordu.

C) Bazen çok basit yanlışlar dahi gözden kaçabiliyordu.

D) Neredesiniz efendim, bir haftadır gözlerimiz yollarda kaldı.

E) Şu çocuğun okulu bitirdiğini görmezsem gözüm açık gider, diyordu.

 

11. Aşağıdakilerden hangisinde deyim gerçek anlamıyla kullanılmıştır?

A) Okulu bitirmek kolay değil, bu işi çantada keklik görme.

B) Askerden döndükten sonra babasının işine dört elle sarıldı.

C) Maça gittiği için toplantıya katılmamış; özrü kabahatinden büyük onun.

D) Biz tatildeyken, siz eve barka göz kulak olursunuz.

E) Babanın anlattıklarını iyi dinle, söyledikleri kulağına küpe olsun.

 

12. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi bir töreyi, geleneği bildirmektedir?

A) Denize düşen yılana sarılır.

B) Açın karnı doyar, gözü doymaz.

C) Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı var.

D) Üzüm, üzüme baka baka kararır.

E) Borçlu ölmez, benzi sararır.

 

13. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “su” sözcüğü deyim içinde kullanılmamıştır?

A) Şahin Bey’in bu konularda su götürmez bir anlayışlılığı vardı.

B) Kadına, çamaşırları iki su yıkamasını söylemişti.

C) Gizliden gizliye devam eden bu ikilik, zamanla su yüzüne çıkmıştı.

D) Suya sabuna dokunmayan konuları işlemek onun ilkelerine aykırıydı.

E) Bu usta, suyuna giderseniz işinizi çok çabuk yapar.

 

14. “Laf” sözcüğü çoğu zaman “söz” karşılığı kullanılır. (I)Laf açmak deyimi birinden ya da bir olaydan söz etmek yerine kullanılır. Dik kafalı, sabit fikirli kişilere (II)laf anlamaz denir. Konuşanlara sezdirilmeden duyulanlar için (III)laf aramızda denirken, sözleri gerçek anlamlarından saptıranlara (IV)laf cambazlığı yapıyor deriz. (V)Laf çıkarmak deyiminin anlamı aslı olmayan bir haber yaymaktır.

Yukarıdaki parçada geçen numaralanmış deyimlerden hangisi yanlış açıklanmıştır?

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

 

15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “göz” sözcüğü deyim içinde kullanılmamıştır?

A) Köylüler, bahçelerine göz kulak olabilmek için küçük kulübeler yapmışlardı.

B) Kimi suçları affederdi, ama kopya çeken hiç kimsenin gözünün yaşına bakmazdı.

C) Her zaman, başarısının, hatalara göz yummamakta yattığını söyler.

D) Bu sorunu, sadece bir müşteri gözüyle değerlendirmeyin.

E) Aradan çok yıllar geçti, ama çocuğun o bakışları gözümün önünden hiç gitmedi.

 

16. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde “bencillik, kendini düşünme” anlamı vardır?

A) Öfke baldan tatlıdır.

B) Maşa varken elini ateşe sokma.

C) -“Saçım ak mı, kara mı?” -Önüne düşünce görürsün.

D) Sağır duymaz, yakıştırır.

E) Sağ olsun da dağ ardında olsun.

 

CEVAP ANAHTARI

1-E  2-C  3-B  4-A  5-C  6-A  7-D  8-E  9-B  10-B  11-C  12-C  13-B  14-C  15-D  16-B