İnsanlar; duygu, düşünce ve isteklerini cümlelerle dile getirir. Cümleler ise sözcüklerden oluştuğu için sözcükler, dilin en önemli öğesidir. Sözcükler, çeşitli yönlerden incelenebilir.
Sözcükler, cümlede değişik görevler üstlenir. Sözcüklerin üstlendiği bu görevler, onların türünü belirler. Bir sözcüğün türünü belirlemek için sözcüğün cümle içindeki kullanımını görmek gerekir. Çünkü Türkçede bazı sözcükler, cümledeki kullanımına göre tür olarak değişkenlik gösterir. Örneğin “güzel” sözcüğünü ele alalım:
Yeni evini güzel tablolarla süsledi. Öğretmenimiz törende güzel konuştu. Çeşme başında bir güzel, kovasını dolduruyordu.
Yukarıdaki cümleleri incelediğimizde, “güzel” sözcüğünün, I. cümlede ad olan “tablo” sözcüğünü nitelediğinden, önad (sıfat); II. cümlede eylem olan “konuşmak” sözcüğünü belirttiğinden, belirteç (zarf); III. cümlede bir varlığı karşıladığından, ad (isim) görevinde kullanıldığını görüyoruz.
Yukarıdaki cümlelerde görüldüğü gibi, “güzel” sözcüğü, farklı cümlelerde farklı görevlerde kullanılabilmektedir. Bu farklı kullanımlar sonucunda sözcük türleri ortaya çıkar.
Türkçede sözcükler tür bakımından 8’e ayrılır:
Bu türler kendi içinde “ad soylu” (ad, adıl, önad, belirteç, ilgeç, bağlaç, ünlem) ve “eylem soylu” (eylem) olmak üzere iki ana gruba ayrılır. “Ad soylu sözcükler”le “eylemler”in farkını bilmek, sözcük türlerinin anlaşılmasında kolaylık sağlayacaktır. Şimdi ad ve eylem farkını görelim.
AD ve EYLEM FARKI
Eylemler; iş, oluş, hareket bildiren sözcüklerdir. Ad soylu sözcükler ise iş, oluş, hareket bildirmez; bir varlık ya da kavramı karşılar. Eylemlerle ad soylu sözcükleri ayırt etmemizi sağlayacak bazı yöntemler vardır:
- Eylemlere mastar eki (-mek, -mak) getirilebilir.
- Eylemlere olumsuzluk eki (-me, -ma) getirilebilir.
- Eylemlere şimdiki zaman kipi eki (-yor) getirilebilir.
Ad soylu sözcükler ise bu ekleri alamaz. Böylece, bir sözcüğün eylem olup olmadığı kolaylıkla anlaşılabilir.
Masanın üzerindeki eski bir kitaptı, (ad) Öğrenciler, sınıfa doğru koştu, (eylem)
Birinci cümlede “kitap” sözcüğü bir varlığı karşıladığı için addır. İkinci cümlede “koş” sözcüğü yapılan bir işi karşıladığı için “eylem”dir. Ayrıca, “koş” sözcüğüne mastar eki (koşmak), eylem olumsuzluk eki (koşmamak), şimdiki zaman kipi eki (koşuyor) getirerek bu sözcüğün eylem olup olmadığını anlayabiliriz.
Yarın akşam toplantı varmış. Babam, köye bu sabah varmış.
Birinci cümledeki “var” sözcüğü “varmak, varmamış, varıyor” biçimlerinde söylenemediğinden addır, ikinci cümledeki “var” sözcüğü ise “varmak, varmamış, varıyor” biçimlerinde söylenebildiğinden ve “bir yere gitmek, ulaşmak” anlamını taşıdığından eylemdir.
Şimdi de birkaç örnekle bu konuyu pekiştirelim:
En çok sevdiği çiçek, güldü, (ad) Seyirciler, esprilere çok güldü, (eylem) Beni duygulandıran, o yaşlı gözlerdi, (ad) Annem, her akşam yolumu gözlerdi, (eylem) Kardeşi, kitap fuarlarını kaçırmayan bir okurmuş. (ad) Akşamları bir saat kitap okurmuş. (eylem)
İdare eder yani :)
Çok teşekkürler.
Süpersiniz işime iyi yaradı.
Çok güzel olmuş.
Aynen.
Teşekkürler.
Acaba nasıl olacak iyi bir puan alırım inşallah :)
Bence tam tamına güzel.
İdare eder.
Bence de çok süper.
Aynen :)
Siz muazzam bir anlatıcısınız ;)
Yine de idare eder.
Aynen fazla iyi değil.
Bence çok güzel olmuş.
Aynen.
Teşekkürler.
Katılıyorum.
Çok iyi olmuş.
Teşekkürler.
Teşekkürler.
Yardımcı oldunuz.
Hiç tavsiye etmem, şahsen bana göre öyle.
Bence de.
Aynen.
Hiç güzel değil.
Aynen hiç yaramadı.
Teşekkürler.
Kısa bir şekilde gayet iyi olmuş teşekkürler.
Çok saçma.
Sen öyle anlatabilir misin?
Çok haklısın.
Çok iyi.
Temeli budur herhalde.
Güzel, işte sana Türkçe ödevi :)
Teşekkürler.
Şaka maka iyi olmuş be ya!
Çok iyi değil ama emek verdiğiniz için iyi.
İnsan hakkı, anlayan gülsün :)
İyi olmuş.
Çok güzel anlatılmış elinize sağlık.
Çok teşekkürler.
Çok güzel anlatılmış elinize sağlık.
Çok güzel anlatılmış elinize sağlık. :) :)
Çok güzel.
Tek tek açıklaması yok hiç tavsiye etmem.
Teşekkürler.
Yarın yazılım var. Bana yardım edin.
İşime yaramadı.
Çok teşekkürler. Emeğinize sağlık.
Çok güzel keşke anlamı da olsaydı.
İyi ki varsınız, bugünkü sınavı kurtardım sayenizde :D
Vallahi helal olsun çok net, çok iyi anlatım sadece 20 saniyede anladım :)
Emeğinize sağlık sağ olun hocam elleriniz dert görmesin.
Teşekkürler.
Benim işime yaramadı ama teşekkürler.
Hiç güzel değil :(
Hiç bulamadım istediğimi :-(
Yarıda kesmişsiniz.
Hiç beğenmedim.
Sağolun projemi buradan yaptım ve çok kısa ya da çok uzun olmadığı için teşekkürler.
Beğenmeyenlerin büyük ihtimal ödevi bu değil :)
Örnek yapsalar daha iyiydi :D
Eh işte idare eder.
İyi iyi gideri var.
Az da olsa yeterli.
Size mi kalmış metne yorum yapmak, hepsinin içinde de olsa en azından bir bilgi var.
Aynen.
Anlatım gayet net. Teşekürler. Yorumlar ise, anlayana sivrisinek saz anlamayana davul zurna az.
Neresi eksik bunun anlamadım. 8 tane ayrı ayrı anlatmış güzel açıklamış herhalde girmediniz içlerine.
Çok teşekkürler.
Çok teşekkürler.
“Çeşme başında bir güzel, kovasını dolduruyordu.” kelimesinde güzel sözcüğü isim yerine kullanıldığından zamir değil mi?
Zamir değil adlaşmış sıfattır.
Muhteşem olmuş ellerinize sağlık :)
Teşekkürler.
Yine de idare eder :)
Eh idare eder…
Kısa ve öz.
Yazıp gönderseydiniz bir de.
Güzel…
Çok sağolun.
Teşekkürler.
Sözcük türleri konusu bu kadar kısa değil ki!
Ayrıntıları fark etmediniz herhalde.
Bu kadarcık mı?
Sözcük türlerinin üstüne tıklayarak ayrıntılara ulaşabilirsiniz.
Çok bilen kendi yapsın o zaman.
Çok teşekkürler.
Tam aradıklarım çıktı teşekkürler.
Çok biliyorsanız çıkıp siz site kurup anlatın ya da bu siteye girmeyin bu kadar basit :)
Güzel olmuş teşekkürler.
Çok güzel.
Güzel olmuş teşekkürler.
Bizim dershanedeki Türkçeciden daha iyi anlıyorum :)
Evet iyiymiş anladım, çok teşekkürler :)
Çok güzel, aradığım cevapları göz gezdirerek buldum :)
Bence çok güzel.
Harika süper olmuş.
Normal bence :)
İyiydi teşekkürler ama daha iyi olabilirdi.
İyi oldu böyle.
Bence de normal.
Güzel olmuş.
Vana göre iyi yine de yardım ediyor.
Güzel olmuş.
Çok teşekkürler.
İdare eder.
Güzel.
Hiç açıklayıcı değil.
Güzel ama daha iyi olabilirdi.
Çok işime yaradı. Teşekkürler.
Evet aynen.
Bazıları beğenmemiş ama kendileri bundan önce hiçbir şey bilmiyorlardı yani çok saçmalamışlar. İyi değilse bakmayın kardeşim Allah Allah bazı insanlar hayata sırf saçmalık için gelmiş yazık onlara!
Ancak bu kadar basit bir anlatımı olabilirdi, çok teşekkürler…
Güzel süper!
Faydalı, emeği geçenlere teşekkürler…
Bir de açıklama olsaydı iyi olurdu.
Çok açıklayıcı değil ama teşekkürler yine de :)
idare eder.
Çok teşekkür ederim :D
Güzel.
Çok güzel yazmışsınız fakat Zuhal öğretmenimiz kadar güzel yapamazsınız.
Çok güzel ama Duygu hocamız kadar güzel anlatamazsınız.
Sınav bugün, elinize sağlık işime yaradı.
Teşekkürler.
Çok güzel ve çok ise yarıyor.
Teşekkürler, açıklaması güzel olmuş.
Teşekkürler.
Metin üzerinde sözcük türü gösterir misiniz?
İnşallah kazanırım.
Ellerinize sağlık iyi olmuş teşekkürler.
Çok güzel ve çok iyi amaçlı bir site, çok teşekkür ederiz :)
Arkadaşlar Yahya Kemal Beyatlı’nın “Süleymaniye’de Bir Bayram Sabahı” şiirindeki sözcük türlerini bulabilen varsa bana yardım etsin, bugün yapmam lazım.
Çok teşekkürler.
Teşekkürler.
İyi olmuş.
Yanlışlık az işe yarar mı bilmem!
Çok teşekkürler.
Çok teşekkürler.
Çok çok güzel olmuş Türkçeden proje yapıyordum bu siteden de yararlanıyorum.
Çok iyi hazırlanmış, sağ olun.
Çok güzel olmuş :) çok işime yaradı.
Teşekkürler.
Bence güzel.
Çok kısa yani beklentiyi karşılamıyor bence.
İnsan biraz anlayışlı olur nankörlük yapmayın, bunu hazırlayanlara da yazık değil mi? Gelin de daha güzelini yapın emin olun ki bundan daha güzelini yapamazsınız. Bu çalışma da emek var emek. Güzel olmuş.
İyidir iyi.
İdare eder türleri söylemişsiniz ama özelliğini söylememişsiniz.
Hiç beğenmedim ve yararı da olmadı.
Teşekkürler.
İdare eder biraz karışık gibi geldi.
Çok iyi olmuş sağ olsunlar var olsunlar bunu internete atanlar.
Çok teşekkürler.
Çok teşekkürler.
Ne diyim yani. İyi.
Sözcükler tür bakımından sekize ayrılmaz efendim. Sadece iki sözcük türü vardır: İsimler, fiiller. Sıfat, zarf, zamir vs. sözcük türü değildir. Sözcük türlerinden ismin işlevlerini, aldığı görevleri bildirir.
Teşekkürler!