1. I. Sendeleyen kızı elinden kavrayıp, yarı sürükler, yarı taşırcasına ileriye götürdüm.
II. Yenemediğim bir merak beni, iki sefilin yanına kadar sürükledi.
III. Kerkük’te kurşunlar ansızın bizi vurur
Sürüklenir sokaklarda başsız cesetlerimiz.
IV. Her gün sürüklenip yaşamak ruha yük olur.
Numaralanmış sözcüklerden hangi ikisi gerçek anlamının dışında kullanılmıştır?
A) I. ile II. B) II. ile III. C) II. ile IV. D) I. ile IV. E) III. ile IV.
2. Aşağıdaki cümlelerin/dizelerin hangisinde “yan” sözcüğü diğerlerinden farklı bir anlamda kullanılmıştır?
A) Köyde dolaşırken şuna buna rast geldik mi hemen sağ yanımı çevirirdim.
B) Ne duruyor arada / Ben yanıyorum burada
Yanına varacağım / karlı dağ var arada
C) Hastayım, yalnızım seni yanımda
Sanıp da bahtiyar ölmek isterim
D) Çünkü güzel gönlüm alıp gidersin
Hoşça tut yanında misafirim olsun
E) Yanımda da bir misafirim var; bu gece sizde kalacağız.
3. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde altı çizili sözcük mecaz anlamda kullanılmıştır?
A) Şakaklarıma kar mı yağdı ne var?
Benim mi Allah’ım bu çizgili yüz
B) Öylece ikimiz de ayakta konuşurduk
Gülüşür, şakalaşır, bahisler tutuşurduk
C) Ya gözler altındaki mor halkalar
Neden böyle düşman görünürsünüz?
D) Bülbül oldum, gülistanda şakırım
Gül dalında biten gül neme yetmez.
E) Anayı atayı dün aldın yeter
Var git ölüm bir zamanda gene gel
4. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “tat” sözcüğü “Hoşa giden durum; hoşluk, mutluluk, huzur” anlamı dışında kullanılmıştır?
A) Bir gökyüzü genişliğiyle ruhuma dolar
Otların içine sırtüstü yatmanın tadı
B) Ne olurdu bir kadın, elleri avucumda
Bahsetse, yaşamanın tadından başucumda
C) Benden sor, benden dinle akşamı
Rabbim, bu sonsuzluk ve onun tadı
D) Gök mavi, başak sarışın; tadı ne güzel barışın
Fakat senin on savaşa değer, ey yurt, bir karışın
E) Bitmez oldu harmanların iyisi
Hurma tadı verir erik, kayısı
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, altı çizili sözcük gerçek anlamının dışında kullanılmıştır?
A) Aşkı alevlendiren uzun ayrılık, dostluğun değerini düşürür.
B) Vapur biraz sonra büyük bir iskeleye yanaşıyordu.
C) Yıllar bir gözyaşı olup da kaymış
Nurlu ihtiyarın yanaklarında
D) Emine, dul bir halanın yanında yetim bir kızdır.
E) Yan yana oturmuş, bekler dışarıda
Sarışın kediler, siyah kediler.
6. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “süzülmek” sözcüğü “zayıflamak, incelmek” anlamında kullanılmıştır?
A) Yolun geçidini kar kesti ve aç kurtlar
Bahçeden içeri süzülür geceleri
B) Yine rüyalara dalmış kayalar, toprak uyur
Süzülür gizlice ay, gökteki tahtından iner.
C) Ben bu gurbet ele düştüm düşeli
Her gün biraz daha süzülmekteyim
D) Dostum misk çalınmış siyah saçına
Süzülmüştür bir kadehin içine
E) Dilim tetiği buruldu, canım gövdeden üzüldü
İşte gözlerim süzüldü, Allah sana sundum elim
7. I. Çekerek dizlerinin üstüne eski bir aba
Sürünüp mangala yaklaştı bizim Seyfi Baba
II. İki üç metre kadar süründüm, bir daha kımıldayamadım, öyle kaldım.
III. Evet, sen el kapısında sürün işin yoksa
Getir bu sarhoşa yutsun, getir paran çoksa
IV. Yol onun, varlık onun, gerisi hep angarya
Yüzüstü çok süründün, ayağa kalk Sakarya
Yukarıdakilerin hangi ikisinde “sürünmek” sözcüğü mecaz anlamda kullanılmıştır?
A) I. ve II B) I. ve III. C) II. ve III. D) II. ve IV. E) III. ve IV.
8. I. Kuş, havada geniş bir kavis çizdikten sonra yere iniyordu.
II. İkide bir Karasu’nun yanından bir pelikan kalkıyordu.
III. İki kere ikinin dört etmesi, insanı hayallerinden uzaklaştırır.
IV. Kalbim zaman zaman bu haberlerle burkulur.
Numaralanmış cümlelerde altı çizili sözlerden hangi ikisi yakın anlamlıdır?
A) I. ile II. B) II. ile III. C) III. ile IV. D) II. ile IV. E) I. ile III.
9. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde, anlatımda karşıtlıklardan yararlanılmıştır?
A) Bu dünyada âdemoğluyum dersin
Helâli haramı durmayıp yersin
B) Tutsaydım Köse’nin doğru sözünü
Gözyaşım sel gibi çağlamaz idi
C) Dalın eğri, yaprağın ince
Rengin iğdeleşir rüzgâr esince
D) Ey karlı köyüm, beyaz köyüm, hür yayla
Bir gün ki oruçluydu yamaç, dam, tarla
E) Uzun kavak gıcım gıcım gıcılar
İliklerine kadar işlemiş sızı
10. I. Unutma ki şairleri haykırmayan bir millet
Sevenleri toprak olmuş öksüz çocuk gibidir.
II. Hani o bırakıp giderken seni
Bu öksüz tavrını takmayacaktın.
III. Baktın tanıyan kalmadı aşk öksüzünü
Dert ortağı bil hayatın son güzünü
IV. Bendedir öksüzlerin çektiği çile
Gözyaşımı oya yaptım mendile
Yukarıda numaralandırılmış dizelerin hangi ikisinde, “öksüz” sözcüğü gerçek anlamının dışında kullanılmıştır?
A) I. ile II. B) II. ile III. C) III. ile IV. D) II. ile IV. E) I. ile IV.
11. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde, anlatımda karşıtlıklardan yararlanılmıştır?
A) Yükseklerinde ömrün dağlar, sular, kovuk
Yükseklerin diliyle tekrar edin nidâmı
B) Hiç görmedik nigâr ne âlemdedir aceb
Biz hastayız o yâr ne âlemdedir aceb
C) Her mecliste kendini ortaya atma
İnci deryâda olur gölden çıkar mı
D) Onlar niçin semâda, niçin ben çukurdayım
Gülsün neden cihan bana, ben yalnız ağlayım.
E) Sarı çiğdem evvel geldi dünyaya
Menevşe baş eğip durdu duaya
12. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde “nasıl” sözcüğü, “bir şeyin oluşundan duyulan hayret, memnuniyet ve şaşkınlık” gibi duygulan belirtmek için kullanılmıştır?
A) Yaprak nasıl düşerse akıp kaybolan suya
Ruh öyle yollanır uyanılmaz bir uykuya
B) Yollarda kalan gözlerimin nurunu yordum
Kimdir o, nasıldır diye rüzgârlara sordum
C) Kim bilir, nerde, nasıl, kaç yaşında
Bir namazlık saltanatın olacak
D) Bir türkü söylenmede kendiliğinden
Nasıl dinlersen öyle şen ve hazin
E) Sonsuz ufuktan âh o ne coşkun gelişti o.
Birden nasıl toparlanarak kükremişti o.
13. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde, “girmek” sözcüğü diğerlerinden farklı anlamda kullanılmıştır?
A) Salındı bahçeye girdi.
Çiçekler selâma durdu.
B) Dostumun bağına girip derdiğim
Lâle midir, sümbül müdür, gül müdür?
C) Kınamayın komşular yatamaz oldum
Giriyor sevdiğim düşüme benim
D) Kimi gökten, kimi yerden üşüşüp her kapıya
Giriyor birbiri ardınca ilahi yapıya
E) Girdim yarin bahçesine gül dibinde gülizâr
Saçlarından kopan teller kaldı bana
14. I. Geceyi hor görmek biraz da günah
Gece dediğin bir köprüdür siyah
II. Dönülmez akşamın ufkundayız, vakit çok geç
Bu son fasıldır ey ömrüm nasıl geçersen geç
III. Ak saçlı anadan geçilse bile
Dağlardan geçilmez derdi Köroğlu
IV. Tellerinde şafak söken bir gelin
Anneler, babalar, çocuklar gelin
Yukarıda numaralandırılmış dizelerin hangi ikisinde, altı çizili sözcükler farklı anlamdadır?
A) I. ile II. B) II. ile III. C) III. ile IV. D) I. ile III. E) II. ile IV.
15. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde altı çizili sözcük, gerçek anlamının dışında kullanılmıştır?
A) Bir zerreciğim ki, arşa gebeyim
Dev sancılarımın budur kaynağı
B) Gittikçe kesilir artık sedalar
Gece bir siyah el gözümü bağlar
C) Gül, dikensiz bitmez imiş
Bülbül gülsüz ötmez imiş
D) Desem ki sen benim için
Hava kadar lâzımsın
E) Kalbin atıyor elin titriyor heyecandan
Âlemde ilk aşk mektubunu yazdığın belli
16. I. Büyük fikirler milletlerin ruhlarından fışkırırlar.
II. İki gül fidanı adeta bahçeyi kaplamıştı.
III. İçimde şimdi sana bir fırtına var kinden
IV. Güzel fikir doğru olmasa bile hoşa gider.
Yukarıdaki cümlede altı çizili sözcüklerden hangi ikisi mecaz anlamda kullanılmıştır?
A) I. ile II. B) II. ile III. C) I. ile III. D) III. ile IV. E) II. ile IV.
17. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde, “fakir” sözcüğü gerçek anlamının dışında kullanılmıştır?
A) Gök kubbesi her an bütün gözlere mavi
Zenginler o cennette fakirlerle eşit
B) Susuz değirmenlerin ne ile döner çarkı
Kerem etmeyen beyin fakirden nedir farkı
C) İlk ve son dileğim senden bu kış mevsimi
Kırk yılda bu fakirin gönlünü etsen
D) Bütün erkekler delikanlı, bütün kadınlar genç kız
Fakirlerinde refah, hastalarında sağlık
E) Fakiriz, aciziz, biçareyiz biz
Haber gelmez teselliden, şifâdan
18. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde, “yüz” sözcüğü farklı anlamda kullanılmıştır?
A) Yüzü dünyada yiğit yüzlerinin en güzeli
Çok büyük bir işi görmekle yorulmuş belli
B) Kaldır perçemini görem yüzünü
Yüzüne dökülen teller öğünsün
C) Bir avuç ışıktı incecik yüzü
Gözleri geceler gibi derindi
D) Dünya yüzünde bir sefer olsun tanışmadan
Öz çehrenizle sizleri görmekteyim bu an
E) Bakışın, gülüşün, neşen ve hüznün
Ay altında bir gül nağmesi yüzün
CEVAP ANAHTARI
1-C 2-A 3-D 4-E 5-A 6-C 7-E 8-D 9-A 10-B 11-D 12-E 13-C 14-E 15-A 16-C 17-C 18-D
