1. Divan edebiyatı ve Tanzimat edebiyatının karşılaştırılmasıyla ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Divan edebiyatında aruz ölçüsü kullanılmış, Tanzimat edebiyatında aruzla birlikte hece ölçüsü de kullanılmıştır.
B) Divan edebiyatında ağır bir dil kullanılmıştır, Tanzimat edebiyatında ise dilde sadeleşme fikri benimsenmiştir.
C) Divan şiirinde bütün güzelliğine önem verilir-ken, Tanzimat şiirinde parça güzelliğine önem verilmiştir.
D) Divan şiirinde aşk, özlem gibi bireysel konular işlenmiş, Tanzimat şiirinde daha çok, hak, adalet, vatan gibi sosyal konular işlenmiştir.
E) Divan şiirinde şekil güzelliğine önem verilmiş, Tanzimat şiirinde içerik ön plana çıkmıştır.
2. Tanzimat edebiyatının önemli sanatçılarından olan —-, fikirleriyle Batılı ancak eserleriyle Doğuludur. Terkib-i Bend türünde çok başarılı ürünler vermesi bunu gösterir. —- adlı yapıtında da Divan şiirini yüceltir. O kadar ki yakın arkadaşı —-, bu nedenle onun için —- ve Takip adlı eleştiri eserlerini yazar.
Bu paçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenler getirilmelidir?
A) Şinasi – Tercüme-i Manzume – Ziya Paşa – Harabat
B) Ahmet Mithat Efendi – Felatun Bey'le Rakım Efendi – Muallim Naci – Demdeme
C) Namık Kemal – Tahrib-i Harabat – Ziya Paşa – Eş'ar-ı Ziya
D) Muallim Naci – Demdeme – Recaizade Mahmut Ekrem – Zemzeme
E) Ziya Paşa – Harabat – Namık Kemal – Tahrib-i Harabat
3. Tanzimat devri yazar, şair ve devlet adamlarından olan —-, küçük yaştan itibaren bir taraftan Arapça ve Farsçayı öğrenirken, diğer taraftan da eline geçen divanları okumuştur. Hatta bir ara divan şiirleri yazmaya başlamıştır. Daha sonra Fransızcayı öğrenmiş ve Fransızcadan eserler tercüme etmiştir. Bu şekilde Fransız kültürünün etkisinde kalıp fikrî yönden zikzaklı bir seyir izlemesine rağmen, divan edebiyatı geleneğinden kopamamıştır. Harabat isimli antolojisi, eski geleneğin en güzel örneğidir. Hatta bu eserindeki eskiye bağlılığı sebebiyle, arkadaşı Namık Kemal'in sert eleştirilerine hedef olmuştur.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki sanatçılardan hangisi getirilmelidir?
A) Şinasi
B) Ziya Paşa
C) Halit Ziya Uşaklıgil
D) Ahmet Mithat Efendi
E) Recaizade Mahmut Ekrem
4. Bu dönemde, "Sanat toplum içindir." görüşü benimsenmiştir. Bu nedenle şiirde söyleyişe değil, düşünceye önem verilmiştir. Dilde sadeleşme görüşü savunulmuş ama bu uygulanamamıştır. Hece vezni ve halk edebiyatı da savunulmuş; ama bu da sözde kalmıştır. Divan edebiyatına karşı çıkılarak bu edebiyat, ağır bir dille eleştirilmiştir. Fransız edebiyatı örnek alınarak romantizmden etkilenilmiştir. Roman, tiyatro, makale gibi Batı'dan alınan türler ilk defa bu dönemde kullanılmıştır.
Bu parçada özellikleri verilen edebî dönem aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tanzimat
B) Servet-i Fünun
C) Fecr-i Âti
D) Milli edebiyat
E) Halk edebiyatı
5. Namık Kemal'le tanıştıktan sonra edebiyat çevresine girmiştir. Çok sevdiği oğlu Nejad'ın ölümünden duyduğu acıyı dile getirdiği şiirlerde daha çok karamsar duygular işlemiştir. Eski edebiyatı savunan Muallim Naci ve çevresiyle girdiği edebiyat tartışmalarıyla Edebiyat-ı Cedide akımının doğmasına zemin hazırlamıştır. Tanzimat ve Batı düşüncesinin yeni kuşağa benimsetilmesinde önemli rol oynamıştır. "Sanat sanat içindir" anlayışını savunmuş, şiirlerinde aşk ve ölüm temalarını işlemiştir. Tek romanı, Türk edebiyatında gerçekçiliğin ilk örneklerinden sayılan Araba Sevdası adlı eseridir.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Abdülhak Hamit Tarhan
B) Samipaşazade Sezai
C) Recaizade Mahmut Ekrem
D) Nabizade Nazım
E) Ahmet Vefik Paşa
6. —-, Batı edebiyatını ileri bir uygarlığın ürünü olarak görüyor ve bu çağdaş uygarlığa geçebilmek için divan edebiyatını bırakıp bu uygarlığın edebiyatını da örnek almak gerektiğine inanıyorlardı. Yazarlar, kendi çağındaki okuyucuların isteklerini de göz önünde bulundurarak, masal havasına yaklaşan olağanüstü olayları bırakarak, konuları günlük olaylardan seçmeye yönelmişlerdir. Örneğin 1800'lü yılların ikinci yarısında İstanbul toplumunun ayrıntılı sosyal hayatını öğrenmek istesek araştırmalarımızda bu yazarların eserlerinden faydalanabiliriz.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Tanzimat Edebiyatı sanatçıları
B) Servet-i Fünuncular
C) Fecr-i Aticiler
D) Milli Edebiyat sanatçıları
E) Beş Hececiler
7. Bu sanatçımızın yazıları belli bir alan içinde kalmamıştır. Nesir çeşitleri olan hikâye, roman, seyahat, hatıra ve tiyatro dallarında birçok yazı yazmış ve eserler vermiştir. Ayrıca tarih, felsefe, din, biyoloji, coğrafya, astronomi, fizik, iktisat alanında da birçok eser ve tercümeleri vardır. Edebiyatımıza iki yüze yakın eser kazandırmıştır, ilk roman ve hikâye yazarlarımızdan olan sanatçı, bu iki tür arasında pek ayrım gözetmemiştir. Aynı zamanda halk romancısı olarak da isim yapan sanatçı, ilkokul düzeyindeki bir çoğunluğa seslenmiştir. Hasan Mellah, Hüseyin Fellah gibi adlar verdiği romanlarını, ilgi çekici, ders verici ve eğlendirici özellikte olmasına dikkat ederek yazmış, yer yer kendisini ortaya koyarak öğütler vermiştir.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahmet Vefik Paşa
B) Nabizade Nazım
C) Şemsettin Sami
D) Namık Kemal
E) Ahmet Mithat Efendi
8. Tanzimat edebiyatının ilk döneminde divan edebiyatı nazım biçimlerinin dışına pek çıkılmamış, yeni düşünceler eski biçimler içinde söylenmiştir. Örneğin —-, yeni kavramları terkib-i bend ve terci-i bendlerle ele almıştır. Daha sonraları eski biçimler büsbütün bırakılarak yeni biçimler kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle tezatların şairi olarak bilinen —-, divan şiiri nazım biçimlerinden uzaklaşmış, yeni nazım biçimleri denemiş, dize ve uyak düzeninde yenilikler yapmıştır. Şiir yazmakla yetinmeyen şair, tiyatrolar da yazmıştır. Ancak tiyatroları canlandırılmaya uygun olmayıp daha çok, okunmak içindir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi gerekir?
A) Ziya Paşa – Muallim Naci
B) Şemsettin Sami – Şinasi
C) Ziya Paşa – Abdülhak Hamit Tarhan
D) Namık Kemal – Recaizade Mahmut Ekrem
E) Ahmet Mithat Efendi – Abdülhak Hamit Tarhan
CEVAP ANAHTARI
1-C 2-E 3-B 4-A 5-C 6-A 7-E 8-C