Türkçenin Sesleri ve Özellikleri

Bir dil, “yazı dili” ve “konuşma dili” olmak üzere ikiye ayrılır. Yazı dilinin temel öğesi “harf”, konuşma dilinin temel öğesi ise “ses”tir. Akciğerlerden gelen havanın ağız yolundan çıkışı sırasında oluşan titreşimlere “ses” denir.

Küçük veya büyük bütün dil birlikleri seslerden oluşur. Dilin bütün birliklerinde karşımıza dilin “ses” dediğimiz parçalanamayan öğesi çıkar. Dolayısıyla ses, dilin bölünemeyen en küçük birliğidir. Sesleri karşılayan işaretlere “harf” denir. Dildeki sesleri karşılayan harflerin bütünü alfabeyi meydana getirir.

Türkler tarih boyunca sırasıyla “Göktürk, Uygur ve Arap” alfabelerini kullanmışlardır. Cumhuriyet Döneminde ise 29 harften oluşan Latin alfabesi kullanılmaya başlanmıştır. Bu alfabede 8’i ünlü (sesli). 21’i ünsüz (sessiz) olmak üzere 29 harf vardır. Bu ünlü ve ünsüzlerin bazı özellikleri vardır.

Ses Bilgisi

Türkçedeki sesleri karşılayan harflerin bir ses değeri, özelliği vardır. İşte ses bilgisi konusu, Türkçedeki ünlü ve ünsüzlerin özellikleriyle ilgili kurallara dayanmaktadır.

Ünsüzlerin Özellikleri

Ses yolunda bir engele çarparak çıkan seslere ünsüz denir.

Ünsüzler

Örneğin: “ç” süreksiz ve sert, “ğ” yumuşak ve sürekli, “ş” sert ve sürekli bir ünsüzdür. Ünsüzlerle ilgili özellikler şunlardır:

Dilimizde yirmi bir ünsüz vardır. Bunlar: b, c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, I, m, n, p, r, s, ş, t, v, y, z. Ünsüzler ses tellerinin titreşime uğrayıp uğramamasına göre iki gruba ayrılır:

Ses tellerinin titreşmesiyle oluşan ünsüzlere tonlu (yumuşak) ünsüzler adı verilir. Tonlu ünsüzler şunlardır: b, c, d, g, ğ, j, l, m, n, r, v, y, z. Ses telleri titreşmeden oluşan ünsüzlere tonsuz (sert) ünsüzler denir. Tonsuz ünsüzler: ç, f, h, k, p, s, ş, t.

Ünlülerin Özellikleri

Ses yolunda bir engele çarpmadan çıkabilen seslere ünlü denir.

Ünlüler

Ünlülerden birkaçının özelliklerine bakalım; “a” ünlüsü, düz, kalın ve geniş bir ünlüdür, “ü” yuvarlak, ince, dar bir ünlüdür, “a, e” ünlüleri düz ve geniş ünlülerdir.

Büyük Ünlü Uyumu

Küçük Ünlü Uyumu

Ses Olayları

Türkçe Sözcüklerin Özellikleri


65 Yorum Var: “Türkçenin Sesleri ve Özellikleri

  1. Çok sağolun. Eksik olduğunu düşünmüyorum biraz daha alt tarafa dikkatli bakarsanız bunları görürsünüz:

    -Büyük Ünlü Uyumu
    -Küçük Ünlü Uyumu
    -Ses Olayları
    -Türkçe Sözcüklerin Özellikleri

  2. Allah bin kere razı olsun elleriniz dert görmesin. Çok işime yaradı. Sağ olun.

  3. Teşekkür ederim evet aradığım buydu çok sağ olun emeğinize sağlık, ödevim için gerekli çünkü o yüzden Allah razı olsun.

  4. Güzel yani ben de çoğu kişiyi gördüm yorumlarını kesin arkadaşlarıdır dedim ama okuyup baktıktan sonra güzelmiş dedim. Biraz daha resim olsa daha iyi olurdu :D

  5. Çok sağolun, teşekkür ederim. Çok yardımcı oldu :) İnşallah yarınki sınav iyi geçer. Emeğinize ellerinize sağlık.

  6. Okulda defterimi çaldılar yeni defter aldım. 2.5 aylık yazı yazmıştık arkadaşlardan geçirmek için defterlerini istedim vermediler, ben de buradan yazıyorum bilgilerin hepsi doğru.

  7. Çok teşekkürler sınavım için çok yararlı oldu. Maalesef dil anlatım ve edebiyatım da düşük umarım buradan düzeltebilirim.

  8. Tek kelimeyle harika! Sınavım var çok işime yaradı. Eksik var diyen kişileri de tebrik ediyorum. Gerçekten ciddiyim. Bir şeyin eksik yanlarını dürüstçe söylemek onun daha iyi olmasına yardımcı olur. Ama bence eksik yok. Tekrar teşekkürler…

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir