Dünya dilleri, dili oluşturan kelime ve eklerin yapı bakımından gösterdikleri benzerliklere göre “Tek Heceli Diller, Eklemeli Diller, Çekimli Diller” olmak üzere üç grupta incelenir.
A. TEK HECELİ DİLLER
Bu gruptaki dillerde sözcükler tek bir heceden oluşur. Cümleyi meydana getiren sözcükler hiçbir ek almaz ve şekil değişikliğine uğramaz. Bu dillerde sözcüğün görevi cümle içindeki sırasından ve vurgusundan anlaşıldığı için sözcükleri ayırt etmek üzere çok zengin bir vurgu sistemi oluşturulmuştur. Kelime türleri özel seslerle ayırt edilmediği için aynı kelime yerine göre hem isim, hem sıfat, hem fiil, hem edat… olabilmektedir. Çince ve Tibetçe bu grubun tipik dillerindendir. Bazı Himalaya ve Afrika dilleriyle Endenozya dilleri ve Vietnam dili de bu gruba dâhil edilir.
B. EKLEMELİ DİLLER
Eklemeli dillerde kelime kökleri ve ekler vardır. Kelime kökleri tek veya çok heceli olabilir. Bu dillerde yeni kelime türetilirken veya kelime cümle içinde kullanılırken ekler devreye girer. Yani kelimelerde değişiklik eklerle sağlanır. Eklerle hem yeni kelimeler türetilir hem de kelimelere yeni anlamlar yüklenir. Kelime sonundaki değişiklik ileriye doğrudur, geriye işlemez. Yani kökte pek bir değişme olmaz. Bundan dolayı köklerle ekler birbirinden kolaylıkla ayrılabilir.
Bu grubun bazı dillerinde ekler kelime sonuna geldiği gibi kelime başına getirilen ekler de vardır. Bundan dolayı Eklemeli Diller “Ön Eklemeli Diller” ve “Son Eklemeli Diller” olmak üzere iki grupta da düşünülebilir.
Türkçe eklemeli diller grubuna dâhildir. Ama kelimeler başa ek almaz. Dolayısıyla Türkçeye “son eklemeli bir dil” diyebiliriz. Örneğin “süt” kelimesinin sonuna -cü eki getirilerek süt satan kişi anlamına gelen “sütçü” kelimesi türetilir.
Bu dil grubunda Türkçenin yanı sıra Moğolca, Mançuca, Tunguzca, Macarca, Japonca, Korece, Fince ve Samoyetçe vardır.
C. ÇEKİMLİ DİLLER
Çekimli dillerde de tek ve çok heceli kökler ile çeşitli ekler vardır. Yalnız ekler kelimenin önüne, ortasına veya sonuna gelebilir. Ayrıca bu dillerde çekim sırasında ve yeni kelimeler türetilirken kelime kökleri genellikle değişir ve tanınmayacak hâle gelir. Örneğin Hint-Avrupa dillerinde kelime kökünde görülen değişiklik kökü tanınmayacak bir şekle sokar, ortaya çıkan yeni kelimede kökü hatırlatacak bir ses, bir işaret bulunmaz.
Almancadaki atmak, fırlatmak fiilinin werfen / warf / geworfen şekillerine girmesi gibi. Bu grupta yer alan bazı dillerde ise kelime kökü ile yeni kelime veya kelime çekimi arasında daima açık bir bağ, ilgiyi gösteren bir iz vardır. Kelime kökündeki asıl sesler yeni kelimede veya kelime halinde hep aynı kalır. Çekimli dillerin tipik bir örneği olan Arapçada, kelimenin çekirdeğini oluşturan ünsüzler değişmezken belli kalıplarla yeni kelimeler türetilir. Aynı kökten olan “ders, medrese, müderris, tedrisat” kelimelerinde d, r, s ünsüzleri sabit kalırken ünlüler ve bazı gramer unsurları değişmektedir. Sami dilleri, Hint-Avrupa dilleri bu gruba girer.
Çok faydalı oldu bu yazı.
Sağolun varolun.
Çok teşekkürler, Allah razı olsun.
Sizden de Allah razı olsun.
Çok teşekkür ederim ama biraz daha kısa olsun.
Kısa olsa neden kısa oldu dersiniz.
Çok güzel anlatım bravo!
Çok faydalı bir yazı teşekkür ederim.
Çok güzel olmuş.
Tek heceli diller o kadar değil ki; Çince, Tibetçe, Vietnamca, Endonezyaca ve bazı Afrika dilleri… Bizim hoca deftere böyle yazdırdı, bu da size benden bilgi. ;)
Tanımında yazıyor.
Yapılarına göre olduğundan olmasın, az oku ne yazıyor diye!
Aynen.
Teşekkürler.
Allah razı olsun ama eksiklikler var.
Çok iyi oldu sağolun. :)
Teşekkürler.
Çok bilgi verici bilgiler var.
Fazla anlamadım daha iyi siteler var.
Güzel anlatılmış :)
Mükemmel.
Çok gerekti sağolun.
Anlamadım nasıl bir konu bu ya!
Teşekkürler.
Sağolun işime yaradı.
Tablo güzel olmuş.
Beğendim kim yaptıysa ellerine sağlık.
Açık ara en iyi site burası beyler, ister ödev ister yazılı için tavsiye edin herkese.
Çok güzel teşekkür ederim.
Vallahi çok iyi çok işime yarıyor. Hocanın yazdırmadıklarını buradan rahatça bulabiliyorum ama ayrıntılı bir şekilde olsun lütfen :)
Aynen.
Çok sağolun.
Teşekkür ederim.
Bu yazılar gerçekten çok faydalı oldu çok teşekkürler :-)
Çok güzel ve yararlı, öğretmenin yazdırdığı şeyler ayrıntılı biçimde burada. Hazırlayanların eline, emeğine sağlık.
Teşekkürler.
Sağolun Allah razı olsun.
Çok güzel :)
Çok güzel.
Sınavda yaradı. Allah razı olsun.
Çok güzel teşekkürler.
Sağolun testte 3 sorunun cevabını buldum.
Çok iyi, Allah razı olsun.
Bana pek yardımınız dokunmadı ama yine de teşekkürler.
Allah sizden razı olsun.
Teşekkürler çok faydalı bir yazı olmuş. Özellikle tablo :D
Gerçekten çok işime yaradı, çok teşekkürler.
Güzel olmuş.
Çok iyi olmuş. Teşekkürler.
Teşekkür ederim sınavda işime yaradı.
Allah Google amcadan ve devletimizden razı olsun.
Vallahi çok sağolun, çok güzel bir site çok işime yaradı çok teşekkürler.
Çok sağolun :-) İyiydi.
Teşekkürler.
Kaynaştıran diller yok!
Teşekkür ederim çok yardımcı oldu.
İşime yaradı doğrusu.
Teşekkürler. Gerçekten işe yaradı.
Çok teşekkürler ama bunun dil ailelerine göre ayrılmışı yok mu?
Örnekler de verebilir misiniz?
Biraz kısa ama olsun idare eder.
Çok teşekkürler.
Teşekkürler.
Süper!
Nesi güzel!
Mükemmel mükemmel.
Teşekkürler.
Teşekkürler, kısa olsun diyen arkadaşlar sizin okumaya niyetiniz yok bence bunu yazmak saniyenizi almaz bile daha ne kadar kısa olabilir.
Teşekkürler.
Biraz daha açıklayıcı olsa daha iyi olur ama yine de teşekkürler.
Yani güzeldi.
Ne söyleyeceğimi bilmiyorum.
Güzel olmuş işime çok yaradı.
Çok iyi oldu.
Teşekkürler.